Gazi Üniversitesi Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu’nda atık idaresi kapsamında yürütülen çalışmada, balıkhane ve restoranlardan elde edilen balık kılçıkları ile cilt, kemik, deri ve diş üzere dokuların temel yapısında bulunan tip 1 kolajen üretildi. Prof. Dr. Ebru Kondolot Solak ve Öğretim Üyesi Seçil Kaya dikkat çeken ayrıntılar paylaştı.
Bitkisel yahut hayvan kaynaklı atıkların, etraf dostu ve muteber halde işlendiği “yeşil sentez” formülüyle balık kılçıklarından dönüşümü sağlanan kolajen, atık idaresinde sürdürülebilir bir tahlil ortaya koyuyor. Kılçıklardan ekstraksiyon (özütleme) yoluyla elde edilen yüksek kalitedeki kolajenin, sıhhat, besin, kozmetik, biyomedikal dallar ile endüstride çeşitli kullanım alanları bulunuyor.
‘YÜKSEK VERİMLİ VE SAF’
Gazi Üniversitesi Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu Kimya ve Kimyasal Sürece Teknolojileri Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ebru Kondolot Solak, balık kılçığının özütlemesini yaparak ham halde kolajen elde ettiklerini, karakterizasyon yoluyla da eserin kolajen olduğunu doğruladıklarını söyledi. Solak, eseri etraf dostu bir yaklaşımla ürettiklerini lisana getirerek, “Atıkları bu halde kıymetlendirerek etrafa borcumuzu ödüyoruz. Doğal ömrü ve ekosistemi de korumuş oluyoruz” dedi.
Atıkların çöpe atılmak yerine dönüştürülerek tekrar tabiatla paylaşılabileceğine işaret eden Solak, “Çalışmamızda hem atık kıymetlendirme hem de sürdürülebilirliği sağlama kelam konusu, yeşil sentez yapıyoruz. Hem öğrencilerimize yeni bir yol açıyoruz hem de endüstride yeni bir sentez tekniğini göstermiş oluyoruz. Pek çok atık gereçten yeşil sentezle verimli eserler elde edilebiliyor. Balık kılçığı bunlardan yalnızca biri, daha pek çok şey planlanabilir.” diye konuştu. Solak, balık kılçıklarından dönüştürdükleri kolajenin yüksek verimli ve saf olduğunu vurgulayarak şunları söz etti:
“Ekstraksiyon sırasında 0,5 molar asetik asit kullandık, bu da etrafa ziyan vermeyen bir ekstraksiyon süreci. Münasebetiyle balık kılçıkları büsbütün kolajene dönüşmüş oldu. Balık kılçıkları da tabiattan aldığımız öbür atıklar üzere yeniden ekosisteme ziyan vermeden değerlendirebileceğimiz bir atık çeşidi. Bu teknikle hem çevresel hem ekonomik hem de toplumsal olarak topluma katkı sağlamış oluyoruz.”
TOPRAĞA KARIŞIRSA ZİYANLI HALE GELİYOR
Çalışmayı yürüten grubun üyelerinden Gazi Üniversitesi Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu Polimer Teknolojisi Kısmı Öğretim Üyesi Seçil Kaya da Türkiye’de yüksek ölçüde balık atığı üretildiğini belirtti.
Elde ettikleri kolajenin tahlilini yaptıklarını lisana getiren Kaya, “Yaptığımız tahlilleri başka makalelerdeki çalışmalarla karşılaştırdığımızda tip 1 kolajen özelliğini gösterdiğini gördük. Bu da daha biyolojik olarak uyumlu bir kolajen tipi ve çok fazla kullanılıyor” diyerek şunu söyledi:
“Kolajende maalesef dışa bağımlı bir ülkeyiz, bilhassa Uzak Doğu ülkelerinden geliyor. Balık atıkları ise toprağa karıştığında, yağmurlarla suya karışıyor ya da sulardaki sürece sırasında ziyanlı kimyasallara dönüşüyor. Bu açıdan atıkların kıymetlendirilmesi, kolajen üzere kozmetik, sıhhat alanında çok fazla kullanılan bir esere dönüşmesi nitekim çok kıymetli.”
Yorum Yap