Uzmanı uyardı: ‘Son 5 yılda akciğer kanseri görülme sıklığı yüzde 15 arttı’

Göğüs Cerrahisi Bölümü’nden Prof. Dr. Abdullah Erdoğan, “1-30 Kasım Akciğer Kanseri Farkındalık Ayı” kapsamında hastalıkla ilgili bilinmesi gerekenleri anlattı. Erdoğan, akciğer kanserinin dünya genelinde en sık görülen kanser çeşitlerinden biri olduğunu belirterek, “2022 yılında global ölçekte yaklaşık 2 milyon 480 bin yeni akciğer kanseri hadisesi teşhis edilmiş, 1,8 milyon kişi ise bu hastalık nedeniyle hayatını kaybetmiştir. Bu sayılar, akciğer kanserinin hem en yaygın hem de en ölümcül kanser çeşidi olduğunu ortaya koymaktadır” dedi. Sigara kullanımı, hava kirliliği ve radon üzere çevresel faktörlerin riski artırdığını belirten Erdoğan, son yıllarda adenokarsinom alt tipinin de dikkat cazip halde arttığını tabir etti.

TÜRKİYE’DE ÇEYREK MİLYON YENİ KANSER VAKASI

Türkiye’de akciğer kanserinin bilhassa erkeklerde en sık görülen kanser tipi olduğunu söyleyen Erdoğan, “Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü’nün 2023-2024 datalarına nazaran, 2024 yılında toplam yeni kanser olayının yaklaşık 250 bin olduğu varsayım ediliyor. Kansere bağlı vefatlar 132 bin ila 140 bin ortasında değişmektedir” diye konuştu. Erdoğan, “Akciğer kanseri bu olayların kıymetli bir kısmını oluşturmakta, erkeklerde birinci sırada, bayanlarda ise 4-5. sırada yer almaktadır. Erkeklerde görülme oranı 56,7/100 bin kişi olup, toplam kanser hadiselerinin yaklaşık yüzde 20-25’ini oluşturmaktadır” dedi.

5 YILDA YÜZDE 15 ARTIŞ

Son 5 yılda olay sayısında artış yaşandığını belirten Prof. Dr. Abdullah Erdoğan, “2020 datalarına nazaran yıllık yeni akciğer kanseri olay sayısı 25-30 bin civarındaydı. 2024’e gelindiğinde bu sayı nüfus artışı ve sigara kullanım oranları nedeniyle yüzde 10-15 oranında yükselmiştir” sözlerini kullandı. Ayrıyeten Erdoğan, “Endüstriyel bölgelerde görülme oranı 3/100 binden 66/100 bine kadar değişebiliyor. Bu durum hava kirliliği ve radon maruziyetinin tesirini açıkça göstermektedir. Bayanlarda ise sigara kullanımının artmasıyla olay sayısı her yıl yüzde 5-7 oranında yükseliyor” dedi.

ERKEN TEŞHİS HAYAT KURTARIYOR

Akciğer kanserinin Türkiye’deki kanser ölümlerinin yüzde 25-30’unu oluşturduğunu hatırlatan Erdoğan, “Sigara, bu hadiselerin yüzde 80-90’ından sorumludur. Hastalık çoklukla öksürük, nefes darlığı, göğüs ağrısı ve kilo kaybı üzere belirtilerle ortaya çıkar. Lakin erken evrede fark edilmesi güçtür” biçiminde konuştu. Erdoğan, “50-80 yaş ortası, 20 paket-yıl sigara hikayesi olan bireyler için düşük doz bilgisayarlı tomografi (BT) taraması çok değerlidir. Bu tarama sayesinde erken evrede teşhis konulan hastalarda sağkalım oranı yüzde 60-90’a kadar çıkabiliyor” dedi.

YENİ TEDAVİ TEKNİKLERİ UMUT VERİYOR

Tedavi alanındaki gelişmelerin umut verici olduğunu belirten Erdoğan, “Son yıllarda immünoterapi ve amaca yönelik tedavilerle sağkalım oranları yüzde 44 oranında artmıştır. Lakin bu ilerlemelerin sürdürülebilir olması için farkındalık ve erişilebilir tarama programları şarttır” dedi.

AKCİĞER KANSERİNDEN KORUNMAK MÜMKÜN

Akciğer kanserinin büyük ölçüde önlenebilir bir hastalık olduğunu söyleyen Erdoğan, “Sigara ve tütün eserlerini bırakmak: Sigara akciğer kanserinin yüzde 90 nedenidir. Bırakıldıktan sonra 5 yılda risk yüzde 30-50 oranında azalır. Sağlıklı beslenme ve idman: Antioksidan güçlü besinler ve nizamlı idman riski yüzde 20-30 azaltabilir. Çevresel risklerden korunma: Radon, hava kirliliği ve asbest maruziyetine dikkat edilmelidir. Erken tarama programlarına katılmak: Düşük doz BT taraması, erken teşhisle sağkalımı yüzde 60-90 artırır. Aile hikayesi takibi: Ailede kanser hikayesi varsa sistemli denetimler yapılmalıdır. Alkol ve obezite denetimi: Alkolü sınırlamak ve ülkü kiloyu korumak ek riskleri azaltır” alınabilecek tedbirleri bu halinde sıraladı.

“SİGARA GERÇEK BİR DÜŞMAN”

“Sigara içenlerde akciğer kanseri riski içmeyenlere nazaran 20-25 kat fazladır” diyen Prof. Dr. Abdullah Erdoğan, “Bırakma sonrası bu risk süratle azalır ve 10-15 yıl içinde içmeyenlerin düzeyine yaklaşır. Yapılan araştırmalar, sigarayı bırakmanın kanser teşhisi konduktan sonra bile sağkalımı ortalama 22 ay uzattığını göstermektedir” sözlerini kullandı. Ayrıyeten Erdoğan, “Sigarayı bırakmak, yalnızca akciğer kanseri değil, KOAH, kalp-damar hastalıkları ve birçok önemli rahatsızlığı da önler. Şayet sigara kullanıyorsanız, bugün atacağınız bir adım hayatınızı kurtarabilir” diyerek kelamlarını tamamladı.