ABD Başkanı Trump’ın son dönemde farklı sebeplerle Venezuela başta olmak üzere çeşitli ülkelere tehditlerde bulunduğu ve bu ülkelere yönelik askeri müdahale seçeneğinin masada olduğuna yönelik telaffuzlara sahip olduğu biliniyor. Bu durumun son örneği de Afrika’nın en kalabalık ülkelerinden Nijerya oldu. Pekala, Trump Nijerya’yı neden tehdit etti? Bu durumun gerisinde yatan sebepler neler?
Derleyen: Oğuzcan Atış / Milliyet.com.tr –ABD Başkanı Donald Trump, geçtiğimiz Nijerya hükümetini tehdit ederek, ülkede faaliyet gösteren terör örgütlerinin Hristiyanları amaç alan akınların durdurulamaması halinde ABD’nin askeri müdahalede bulunacağını söyledi. Trump, “Savaş Bakanlığı’mıza mümkün bir harekete hazırlıklı olması talimatını veriyorum. Şayet saldırırsak tıpkı terörist haydutların sevgili Hristiyanlarımıza saldırdığı üzere süratli, yırtıcı ve tatlı bir taarruz olacak!” dedi.
Trump’ın çıkışı, Nijerya basınında geniş yer buldu.
Trump, Hristiyanlara yönelik hangi hücumlardan bahsettiğini belirtmedi ve son haftalarda yaşanmış bu istikamette bir olayı ispat olarak göstermedi. Savunma Bakanı Pete Hegseth, başkanın paylaşımını “Evet efendim” formunda cevaplayarak Pentagon’un “harekete geçmeye hazırlandığını” söyledi. Trump idaresi, yakın vakitte ABD hükümetinin “din özgürlüğünü önemli halde ihlal eden” ülkelere uyguladığı bir terim olan Nijerya’yı “özellikle kaygı verici ülke” olarak yine ilan edeceğini açıklamıştı. Trump, 2020’de, birinci devrinin sonlarına hakikat benzeri bir adım atmış ve bu adım Biden idaresi sırasında geri alınmıştı.
‘BUNA MÜSAADE VERMEYECEĞİZ’
ABD başkanlık uçağı Air Force One’da konuşan Trump, gazetecilerin Nijerya’ya hava saldırısı mı yoksa kara birlikleri mi konuşlandırmayı düşündüğüne yönelik sorularına, “Birçok şey öngörüyorum” demişti. “Hristiyanları öldürüyorlar, hem de çok fazlaca. Buna müsaade vermeyeceğiz” dedi. Nijerya hükümeti ise ABD Liderinin suçlamalarını reddetti. Nijerya Devlet Başkanı Bola Ahmed Tinubu, geçen cumartesi günü toplumsal medyada yaptığı açıklamada, ülkedeki tüm dini kümelerin korunduğunu tabir ederek, “Nijerya, din özgürlüğünün anayasal garantileriyle yönetilen bir demokrasi olarak kararlı bir biçimde ayakta duruyor” dedi. Tinubu açıklamasında Nijerya’nın “dinsel hoşgörüsüz” olarak nitelendirilmesinin gerçekliği yansıtmadığını söz etti. Nijerya Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Bayo Onanuga ise, “Başkan Trump’ın ülkemizi işgal etmeyi düşünmesinden şok olduk” diye konuştu.
KATLEDİLMELERİNİN SEBEBİ DİNİ İNANÇLARI
Yaklaşık 220 milyon nüfusa sahip olan Nijerya’da nüfusun kıymetli bir kısmını Müslümanlar ve Hristiyanlar oluşturuyor. Uzun müddettir ülkede faaliyet gösteren Selefi kanıya sahip terör örgütü Boko Haram, Nijerya’da Hristiyanlar ve ‘yeterince inançlı’ olarak görmediği Müslümanları amaç alıyor. Ülkenin kuzeyinde ağırlaşan taarruzlara karşı Nijerya ordusunun gerçekleştirdiği operasyonlar bulunuyor olsa da, bu operasyonlar halihazırda şiddetin önlenebilmesinde kâfi olabilmiş değil. Kriz izleme kümesi Silahlı Çatışma Yeri ve Olay Verileri’ne nazaran, Ocak 2020 ile bu yılın eylül ayı ortasında Nijerya’daki ataklarda 20 binden fazla sivil öldü. Bu kayıplardan 317’si Hristiyan, 417’si ise Müslümanlardan oluştu. Lakin kuruluş, öldürülen sivillerin büyük çoğunluğunun dini inançlarını açıklamadı.
ABD Memleketler arası Dini Özgürlük Komitesi, Biden’ın başkanlığı periyodunda 2024 yılında yaptığı bir araştırmada, ülkedeki çok şiddetin “Nijerya’nın birçok eyaletinde çok sayıda Hristiyan ve Müslümanı etkilediğini” tespit etmişti. Nijerya’da geçmişte bilhassa kıt kaynaklar sebebiyle dini kümeler ortasında yaşanan çatışmalar olduğu biliniyor. Terör hücumlarından farklı olarak ülkede fidye gayeli insan kaçırma sanayisi de oluşmuş durumda.
ACI TABLO: 35 BİN KİŞİ ÖLDÜ, 2 MİLYON KİŞİ KONUTUNDAN OLDU
Ülkenin kuzeyinde faaliyet gösterdiği bilinen Boko Haram, Nijerya’da 2000’li yılların başından itibaren varlık gösteriyor ve 2009’dan itibaren kitlesel terör hücumları gerçekleştirerek isminden sık sık kelam ettiriyor. Birleşmiş Milletler’e göre, çatışmalar Nijerya’nın kuzey komşularına da sıçradı ve yaklaşık 35 bin sivilin vefatına ve 2 milyondan fazla kişinin yerinden edilmesine neden oldu. Boko Haram hücumları 2013 ve 2014 yıllarında doruğa ulaştı. Bu yıllarda örgüt, 276 Hristiyan kız öğrenciyi kaçırdıktan ve Belçika büyüklüğünde bir alanı denetim altına aldıktan sonra global bir üne kavuştu. Bu öğrencilerden bir kısmı ordunun düzenlediği operasyonlarla kurtarıldı, bir kısmı da teröristlerden kaçmayı başardı. Örgütten kaçmayı başaran kızların birçoğunun Boko Haram üyeleriyle zorla evlendirildikleri ve doğum yaptıkları ortaya çıktı. Milletlerarası Af Örgütü’ne nazaran, çok sayıda öğrenci hala esaret altında bulunuyor.
Boko Haram’a karşı yapılan operasyonlar, örgütün bir periyot ulaştığı geniş denetim alanını daraltmış olsa da, terör akınları engelleme konusunda net bir muvaffakiyet sağlayabilmiş değil. Uzmanlara nazaran, bu durumun en büyük sebepleri Nijerya ordusundaki ehil işçi eksikliği ve lojistik aksaklıklar başta olmak üzere çok sayıda sorunun bir ortaya gelmesinden kaynaklanıyor.
Yorum Yap