Ressam, muharrir, heykeltıraş, sanat tarihçisi, Çekül Vakfı Kurucular Kurulu üyesi ve Anadolu kültürüne verdiği çalışmalarla hafızalarımızda yer eden Gürol Sözen, her vakit yaptığı yapıtlarla en büyük maksadının gelecek jenerasyonlara Kurtuluş Savaşı’nı anlatmak olduğunu söylüyor. Cumhuriyetin 100’üncü yılına bir “vefa borcu, kendimi vazifeli hissediyorum” diyerek yola çıktığı, Mudanya’da Barış Meydanı’nda, “1919-23 Destan ve Onlar/Gürol Sözen Yapıtları Müzesi” için özel olarak restore edilen, “Tarihi Kentler Birliği Ödülü”nü alan ve kamuoyunun beklediği büyük projeden vazgeçildi.
Destan Müzesi Projesi’ne öncülük eden ve yönlendiren mimar, restoratör ve Çekül Vakfı Lider Yardımcısı Mithat Kırayoğlu ve Mudanya Belediye Başkanlığı, 2022’de sanatçı Gürol Sözen’e bir teklif getirdi: Kurtuluş Savaşı’nın destansı yapıtlarını Mudanya’da bir müzede kalıcı kılmak. Emel yakın tarihin izlerini taşıyan Mudanya’da bu yapıtların var olması ve gelecek jenerasyonlara tanıklık etmesiydi.
DALGIÇ PROJEYİ TANITTI
Proje basında tanıtıldı ve Mudanya Belediye Başkanı Deniz Dalgıç, tanıtım görüntülerinde restore edilen tarihi binayı gezmiş ve şu açıklamaları yapmıştı: “Cumhuriyet Müzesi, Mudanya’ya çok yakışacak. Onarım çalışmalarına devam ettiğimiz Girit Sokağı’nın simge yapılarından tarihi konağı, Cumhuriyet tarihine ışık tutacak bir müzeye dönüştürüyoruz. Ressam ve sanat tarihçisi Gürol Sözen’in ‘1919- 1923 Destan ve Onlar’ standına ilişkin yapıtların yer alacağı Cumhuriyet Müzesi, sanat, kültür ve eğitim merkezi olarak 2025 baharında kapılarını açacak.”
Gürol Sözen’in yapıtlarından biri.
NEDEN MUDANYA
Sözen, müze neden Mudanya’da olmalıydı sorusuna şöyle karşılık veriyor: “Mudanya’da denizin kıyısındaki Mütareke yani Barış Meydanı’nın manalı bir pozisyonu var. Kurtuluş Savaşı’mızı sonlandıran, 1922’de ‘mütareke’nin İsmet İnönü başkanlığında imzalandığı küçük mesken bu meydanda. Tıpkı vakitte bu meydanda Mütareke Evi’ne çok yakın İnönü Heykeli ve Uğur Mumcu Kültür Merkezi de yer alıyor. Tarihi konağı dönemin belediye başkanı ile birlikte gezdik. Mudanya Belediye Başkanlığı’nın onayladığı proje için çabucak, mimar, restoratör ve genç mühendislerden bir küme oluşturuldu. Bu haber yazılı ve görsel basında yer aldı. Mudanya Belediyesi projeyi ve müzenin planlarını, onarım evrelerini tanıtan plan ve müzenin fotoğraflarını çabucak kentin her yerinde afişlerle, posterlerle duyurdu. Tarihi konağı kamulaştırdık. Girit Sokağı’nın simgesi tarihi konağın onarımı için hazırlıklar başladı.”
Gelinen son durumda, “Destan” projesi, Sözen’in söylediğine nazaran kendisinin hiç haberi olmadan gündemden çıkarıldı. Daha sonra Mudanya Belediyesi müze için tasarlanan tarihi binayı bir stant ile açtığını duyurdu. Müzenin açılmamasına ise 27 kentten yaklaşık 400 imza reaksiyon olarak geldi. Belediyeye gönderilen açık mektup ise kısaca şöyle: “Farklı vilayetlerden ve meslek kümelerinden bir küme arkadaş; hislerimizi ve beklentilerimizi söz etmek emeliyle Mudanya Belediyesi’ne hitaben bir mektup yazdık. İçimizde emekliler, akademisyenler, öğretmenler, çiftçiler, personeller, reklamcılar, mimarlar, sanatkarlar, ekonomistler, reklamcılar, yöneticiler, dizayncılar, denizciler, uzak yol kaptanları, hekimler, öğrenciler, gazeteciler, ziraat mühendisleri, bankacılar, oşinograflar, askerler, kent plancıları, sanat tarihçileri, küratörler, lojistikçiler, müellifler, sanat eleştirmenleri, müteahhitler, fizikçiler, hayat koçları, dalgıçlar, turizmciler, emekli büyükelçiler, yayınevi sahipleri, mesken bayanları var. Sembolik 27 vilayetten; Ankara, Antalya, Artvin, Aydın, Balıkesir, Bolu, Bursa, Çanakkale, Denizli, Erzincan, Eskişehir, İstanbul, İzmir, Karaman, Kars, Kayseri, Kocaeli, Konya, Manisa, Mersin, Muğla, Rize, Sinop, Tekirdağ, Trabzon, Van ve Zonguldak’tan yaklaşık 400 arkadaşımızın imzasının daveti ortak: Yıllardan beri tüm kademesine şahit olduğumuz ve Sözen’in hiçbir karşılık beklemeden, Cumhuriyetin 100. yılına armağan ettiği, sanatkarın yarım yüzyılı aşan vakit diliminin birikimi ile yine yorumladığı, ‘1919-23 Destan ve Onlar/ Gürol Sözen Yapıtları Müzesi’ne, (ilan ettiğiniz gibi) fazla gölge düşürmeden ve vakit geçirmeden bu onursal projeye, ‘Bu proje evvelki devrin kararı, bizce…’ demeden, özüne yaraşır formda: Sadece Mudanya için değil, tüm Anadolu halkı ismine açılmasını bekliyoruz. Bu Destan hepimizin…”
Sözen ise “Benim söyleyeceğim hiç bir şey olamaz. Cumhuriyetin 100. yılına bir vefa borcum gelecek nesiller adınadır. Bu destan benim degil halkın destanıdır. Bu destanın sahibidir onlar” diyor.
BELEDİYEDEN AÇIKLAMA
Mudanya Belediyesi’nin ise gazetemize yaptığı açıklamada şu sözler yer aldı: “Bahsettiğiniz bina, Giritli Mahallesi’nde belediyemizce restore edilerek yine fonksiyon kazandırılan ve 2024 yılında Cumhuriyet Galerisi ismiyle hizmete açılan tarihi bir yapıdır. Bu yapı, kamusal bir kültür yeridir. Mudanya Belediyesi ile sayın Gürol Sözen arasında evvelki devirde yapılan ‘iyi niyetli temenniler’ dışında hiçbir vakit imzalanmış bir protokol yahut bağlayıcı mukavele bulunmamaktadır. Bugün ‘açılmayan müze’ olarak sorduğunuz soru, özünde bir özel müze talebidir. Lakin Mudanya Belediyesi’nin vazifesi, kamu faydasını korumaktır. Cumhuriyet Galerisi halkın meskenidir.”
Yorum Yap