Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, TBMM Plan ve Bütçe Komitesi’nde yaptığı konuşmada, düşen doğurganlık suratına dikkat çekerek, “TÜİK projeksiyonlarına nazaran, önümüzdeki 5 yılda ilkokul çağındaki çocuk sayısı 900 bin azalacak” dedi. Bakan Göktaş, pek çok sorunun temelinde aile kurumunun zayıflamasının yattığını belirterek, Aile Yılı ilan edilmesine yönelik tenkitleri de yanıtladı.
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, nüfus konusunun Türkiye’nin beka sıkıntısı olduğunu belirterek, “Günümüzde hanelerin yüzde 50’sinde çocuk yok. TÜİK projeksiyonlarına nazaran, önümüzdeki 5 yılda ilkokul çağındaki çocuk sayısı 900 bin azalacak. Karşı karşıya olduğumuz bu üzere meselelerin birçoklarının temelinde aile kurumunun zayıflaması yatıyor.” dedi.
Bakan Göktaş, TBMM Plan ve Bütçe Komitesinde, Bakanlığının 2026 yılı bütçesine ait yapılan görüşmelerde milletvekillerinin sorularını ve tenkitlerini cevapladı.
Aile Yılı’na yönelik tenkitleri yanıtlayan Göktaş, “Aile Yılı ilan etmemizin akabinde birçok itibarsızlaştırma ve dezenformasyon eforlarını gördük.” sözünü kullandı.
Aile kavramının birtakım kimselerce toplumun birleştirici gücü olmaktan çıkartılıp tartışma konusu haline getirilmeye çalışıldığına dikkati çeken Göktaş, “Aile ve bayanı karşı karşıya getirme gayretlerini anlamıyorum. Birini yüceltip başkasını küçümseyen zihniyet, aslında hem bayanı hem aileyi zayıflatıyor. Aileyi, bu ideolojik kalıplara sığdırmaya çalışan bakış açısını büsbütün reddediyoruz.” diye konuştu.
Göktaş, kişiselleşme, toplumsal izolasyon ve yalnızlığın giderek arttığını vurgulayarak, “Nüfus konusu, ülkemizin beka sorunudur. Günümüzde hanelerin yüzde 50’sinde çocuk yok. TÜİK projeksiyonlarına nazaran, önümüzdeki 5 yılda ilkokul çağındaki çocuk sayısı 900 bin azalacak. Karşı karşıya olduğumuz bu üzere sıkıntıların birçoklarının temelinde aile kurumunun zayıflaması yatıyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Doğurganlık suratındaki düşüşün sadece ekonomik göstergelere indirgenemeyeceğinin altını çizen Göktaş, şunları söyledi:
“Bu sorun sırf gelir seviyesiyle, istihdam oranıyla yahut ekonomik büyüklükle açıklanabilecek bir mevzu değildir. Dünyadaki tüm ülkeler, bu hususta önlemler alıyor. Avrupa’dan tutun dünyanın dört bir yanında, bugüne kadar tek çocuk siyaseti yürüten ülkeler dahil aileyi korumak ve güçlendirmek ismine kıymetli adımlar atıyor. Aileyi global ölçekte stratejik hale getirmek durumundayız. Pek çok ülke bu mevzuda ekonomik dayanaklara kıymetli yatırımlar yaptı. Bir bakın, inceleyin. Sizi davet ediyorum. Dünya projeksiyonuyla ilgili size bir sunum yapayım. Bu mevzuya daima birlikte el atmak, çalışmaya devam etmek zorundayız. Olaya ideolojik perspektiften baktığımız sürece bu bahiste ilerleyemeyiz.”
Göktaş, bayanın güçlendirilmesine yönelik son 23 yılda ihtilal niteliğinde ıslahatlara imza attıklarını lisana getirerek, “Eğitimden sıhhate, siyasetten akademiye, adaletten, kültür ve sanata kadar hayatın her alanında bayanların önündeki yasakları ve manileri tek tek kaldırdık. Artık bu ülkenin bayanları eski vesayet günlerine dönmeyecek.” halinde konuştu.
– “Ufacık bir kuşku bile olsa saklılık ve uzaklaştırma kararı çıkartıyoruz”
Kadına yönelik şiddetle çabaya ait tenkitlere karşılık veren Göktaş, “Biz yalnızca bayanları değil, 6284 sayılı kanun kapsamında çocukları da koruyoruz. Çocuğun ısrarlı takip edilmesi, istismarcının, anne ya da babanın tehdidi 6284 kapsamında ele alınıyor. Bu yasal düzenlemeyi lütfen küçümsemeyin. Ufacık bir kuşku, argüman bile olsa biz 6284 kapsamında zımnilik ve uzaklaştırma kararı çıkartıyoruz. Münasebetiyle kanunun kapsamını daraltmak yerine tersine genişleterek kullanıyoruz.” sözlerini kullandı.
Bunun yanı sıra Türk Ceza Kanunu’ndaki ıslahatlarla cinsel hücum, cinsel taciz ve şiddet cürümlerinin ağırlaştırıldığını vurgulayan Göktaş, ısrarlı takibin müstakil cürüm olarak düzenlendiğini, birçok ülkeden ve milletlerarası kontrattan çok daha evvel başlatılan bu çabayı güçlü ve başarılı biçimde sürdürdüklerinin altını çizdi.
Bakan Göktaş, “sıfır tolerans” yaklaşımını sürdüreceklerini, bir kuşkunun, bir hadisenin bile kendileri için fazla olduğunu belirterek, bu mevzudaki gayretin kararlılıkla, el birliğiyle devam ettirilmesi gerektiğini lisana getirdi.
Türkiye Barolar Birliğinden “mağdurlara tüzel dayanağın daha nitelikli olması” açısından toplantı talep ettiklerini aktaran Göktaş, mağdurlar şikayetlerinden vazgeçmiş olsa bile takip etmeye devam ettiklerini bildirdi.
– Bayan Konukevi doluluk oranı yüzde 69
Kadın Konukevi doluluk oranının yüzde 69 olduğu bilgisini paylaşan Göktaş, “Bir bayan talep ettiği anda bunu öneriyor, saklılık kararlarını uyguluyoruz. Bayan Konukevleri’nde kimi milletvekillerinin küçümseyerek bahsettiği eğitimlerle onların mesleksel maharetler edinmelerini, istihdam hayatına dahil olmalarını sağlıyor, onları daha da güçlendiriyoruz. Buraya katılan bayanları ardından istihdama katıyoruz ki güçlü olsunlar, kendi ayaklarının üzerinde dursunlar.” diye konuştu.
Göktaş, 112’si Bakanlığa bağlı toplam 149 Bayan Konukevi bulunduğunu belirterek, bu yıl da 5 yeni Şiddet Tedbire ve İzleme Merkezi ile 4 yeni Bayan Konukevi inşası için çalışmalara başladıklarını kaydetti.
Kadına Yönelik Şiddetle Çaba 5. Ulusal Aksiyon Planı’nda bilimsel temele dayalı, çok paydaşlı bir yaklaşım benimsediklerine dikkati çeken Göktaş, hem kurum müdürleri hem de ilgili kuruluşlarla toplantılar yaptıklarını lisana getirdi.
Göktaş, Çocuklar İnançta Programı ile ilgili hadiselerin basından ya da toplumsal medyadan öğrenildiğine ait iddiayı ise şöyle yanıtladı:
“Bu gerçek değil. Çünkü 7 gün 24 saat aslıyla çalışan daima bir takip sistemimiz var. İhbar sınırlarımız, ALO 183, toplumsal risk haritalarımızla değerli çalışmalar yürütüyoruz. Çocuklar İnançta Taşınabilir Ekibi’mizde 394 çalışanımız gece gündüz demeden çalışıyor. Bununla birlikte şayet bir çocuğu sokakta bulduysak onunla ilgili hem mesleksel çalışmalar hem de ailesine yönelik çalışmalar yürütüyoruz.”
– Çocukların taciz gördüğü ailelerine tekrar bırakıldığı tezine yalanlama
Bir milletvekilinin taciz gören çocuklara yönelik tezini cevaplayan Göktaş, şöyle konuştu:
“Bir milletvekilimiz çocukları taciz gördükleri ailelerine bırakıp bir de üstüne para verdiğimizi sav etti. Bu hakikaten çok büyük bir palavra. Esefle kınıyorum. Bu türlü bir tezde bulunmak, 81 vilayet, 922 ilçede çalışan tüm meslek elemanlarımızın hakkına girmektir. Onların uğraşlarını, emeklerini göz arkası etmektir. Bir argüman bile olsa biz o çocuğu alıyoruz. Bu türlü riskli bir aileye asla teslim etmeyiz. Bu travmalarını rehabilite ettiğimiz çocuklarımızı sağlıklı bireyler olarak yetiştirmelerine yönelik özel çalışmalar yürütüyoruz.”
Suça sürüklenen çocuklar konusunda Güçlendirici Bakım Modeli’ni hayata geçirdiklerinden bahseden Göktaş, “İlk kere sıhhat, eğitim, adalet, güvenlik ve toplumsal hizmetleri tek çatı altında bir ortaya getirdik. Böylelikle çocuklarımızın korunma, bilhassa önlem kararlarının uygulanması açısından da bir çalışma başlatmış olduk. 12 vilayetimizde İhtisaslaştırılmış Çocuk Konutları Siteleri’nde bu modeli uyguluyoruz. Kısa müddette de olumlu sonuçlar almaya başladık.” bilgisini verdi.
Kreş sayılarının az olması tarafındaki tenkitlere karşılık veren Göktaş, şunları kaydetti:
“Çocuk bakım sisteminin güçlendirilmesi için geniş bir bakış açısıyla modelleri çeşitlendirmek için çalışıyoruz. Bilhassa çocuk bakan annelere eğitim vererek bunu yapmak istiyoruz. Bugün Türkiye’de pek çok yerde bayanlar öteki çocuklara bakıyor. Bu bayanlara eğitimini vermek ve kayıtlı biçimde istihdam edilmesini sağlamak kıymetli. Bu mevzuda bir pilot projeye başladık, tıpkı vakitte bakım modellerini güçlendirici bir çalışma başlattık. Bu hususta da bilhassa UNICEF’le bir arada, 180 saatlik eğitim alınması ve sıhhat raporu alınması için pilot çalışmalarımızı başlatmış olduk.”
Soru üzerine yeni huzurevi inşa çalışmalarının sürdüğünü aktaran Göktaş, yaşlı nüfusun fazla olduğu vilayetlere öncelik tanıdıklarını belirterek, şu sözleri kullandı:
“2023’te Türkiye Yaşlı Profili Araştırması’nı yaptık. Yaşlılarımızın yüzde 75’i ‘Evimizde yaşlanmak istiyoruz.’ dedi. Bilhassa yoksulluk riski yaşayan, tek başına olan, rehabilitasyon muhtaçlık duyan vatandaşlarımıza yönelik huzurevi çalışmalarımız devam ediyor lakin huzurevlerinin sürdürülebilir bir bakım modeli olmadığını biliyoruz.”
Göktaş, toplumsal yardımların “oy karşılığı dağıtıldığına” yönelik tenkitlere ise “Sosyal yardımlarımızı halk temelli, şeffaf, hesap verilebilir formda vatandaşlarımıza ulaştırıyoruz. Aksi mümkün değildir. Bu bilgiler her gün bilgi-işlem sisteminde güncelleniyor. ‘Sen bana oy kullanmadın, sana dayanak vermiyorum.’ üzere bir anlayış olamaz.” cevabını verdi.
Görüşmelerin akabinde TBMM Plan ve Bütçe Kurulunda Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığının 2026 yılı bütçesi kabul edildi.
Yorum Yap