Son 20 yılda para kıymetindeki değişim, küçük banknotların alım gücünü dramatik biçimde etkiledi. 5 TL’nin marketteki gücü giderek azalıyor ve alışveriş alışkanlıkları değişiyor. Yurttaşlar artık 5 TL ile neler alınabileceğini merak ediyor. Pekala 20 yıl evvel 5 TL ile neler alınabiliyordu? İşte detaylar…
Son yıllarda süratle değişen fiyatlar ve teknolojinin getirdiği nakit taşıma alışkanlıkları, “para” algısını da değiştirdi. Tedavüldeki en büyük banknot olan 200 TL ile alım gücü karşılaştırmaları sıkça yapılırken, artık kaç gram altın alınabileceği herkes tarafından hesaplanıyor.
5 TL’NİN 20 YILLIK SERÜVENİ
Temel besin alışverişlerinde 5 TL’nin 20 yıllık serüvenine bakıldığında, 2005 yılında şimdi TL’den altı sıfır yeni atılmışken, en küçük banknotun değerli bir alım gücü olduğu görülüyor.
2005 yılında 3 harfli marketlere girildiğinde, 5 TL ile birkaç eser alınabiliyordu; o yıllarda poşetlerin fiyatsız olması da alışverişin kolaylığını artırıyordu.
2005 fiyatlarıyla 5 kg un ile küp şeker ve sirke kombinasyonu yapılabilirken, un 2 kg alındığında yanında fındık kreması ve gofret de alınabiliyordu.
2010 yılındaki kataloglarda fiyat artışının çok yüksek olmadığı görülüyor. Temel besin eserleri üzerinden bakıldığında, haşlanmış konserve kuru fasulye ve nohut alınabiliyor, yanında bir sirke ile para üstü de kalabiliyordu; poşetler hâlâ ücretsizdi.
2015 yılına gelindiğinde, 5 TL hala meyve karşısında bedelini koruyordu. Bir kilogram muz ile birebir ölçüde portakal alınabilirken, farklı halde bir kilogram nar ile armut ya da ayva da alınabiliyordu.
2020 yılına gelindiğinde, 5 TL’nin marketteki gücü azalmaya başladı. Artık fındık kreması alınamıyordu. 5 TL ile yaklaşık 420 gram tavuk baget alınabilirken, yerine hazır makarna (noodle) çeşitlerinden 3 paket alınabiliyordu.
2025’te durum çok farklı. 5 TL ile markette alınabilecek eser sayısı hayli kısıtlı, abur cubur reyonundan yalnızca küçük dolgulu bir bisküvi alınabiliyor.
5 TL’NİN DOLAR VE ALTIN DEĞERİ
Ekonomim’den Özder Şeyda Uyanık’ın haberine nazaran 2005 yılı sonlarında, 5 TL’nin dolar karşılığı 3,7 dolardı; günümüzde ise yaklaşık 12 sente denk geliyor.
Aynı devirde (29 Aralık 2005) gram altın (22 ayar) 22,4 TL idi ve yaklaşık 5 adet 5 TL ile alınabiliyordu. Günümüzde 22 ayar bir gram altın (güncel satış fiyatı 5.820 TL) almak için 1.164 adet 5 TL’lik banknota gereksinim bulunuyor.
Yorum Yap