Ekonomistlere nazaran asıl muvaffakiyet dış ticaret fazlası verildiğinde mümkün. Turizm ve hizmeti dahil 390 milyar dolar olarak açıklanan ihracatta mal üretimi düşük katma bedelli.
Ticaret Bakanı Ömer Bolat, toplam ihracatın 390 milyar dolara ulaştığını ve Cumhuriyet tarihinin rekorunu kırdığını açıkladı. Bolat Türkiye’nin artık dünyanın ticaret gücü haline geldiğini belirtirken uzmanlar ise nitelik ve döviz yararının sürdürülebilirliği açısından tabloya temkinli yaklaşıyor.
AKP’nin 2011’de açıkladığı “Hedef 2023” vizyonunda, 2023 için yıllık 500 milyar dolar ihracat gayesi belirlenmişti. Cumhurbaşkanı Erdoğan bu gayeye olan inancını yıllar boyunca yinelerken 2023 ihracatı 255 milyar 777 milyon dolarda kalmıştı. 2025 geride kalırkan Bolat’ın açıkladığı bilgiye nazaran 390 milyar doların 270 milyar doları mal ihracatından elde edildi. Dış Ticarete Taraf Verenler Derneği Lideri Dr. Hakan Çınar, ihracatçının zorlandığı bir periyot için savlı bir sayı olduğunu belirtse de gerçek bir muvaffakiyet olmadığını söz ediyor:
KG FİYATI 1.42 DOLAR
“Ne vakit dış ticaret fazlası veririz, ihracat artışı o vakit manalı olur. İhracatçıların fiyat tutturma konusunda önemli meseleleri sürüyor. Artık kur baskılamaya son verilmeli. Birinci dokuz ayda TÜİK enflasyonu ile doların artış oranı tıpkı. Bu tesadüf değil, para siyasetinin sonucu. Gerçek enflasyon daha yüksek fakat kur sabit; emek ağır bölümlerde işletmeler müşteri kaybediyor.”
Prof. Erhan Aslanoğlu da yüksek katma kıymetli eser ihracatının toplam ihracattaki hissesinin yüzde 3 civarında olduğuna dikkat çekerek “Bu oran da büyük ölçüde savunma endüstrisinden kaynaklanıyor. Yüksek teknoloji eserlerde yelpazemiz dar. Ayrıyeten dünya iktisadı dolar bazında büyürken değerli olan dünya ihracatındaki hissemizin artması ancak genelde yüzde 1 civarında seyrediyoruz” diyor. Prof. Öner Günçavdı ise karşılaştırmayı tarihi gelişim açısından yapıyor. Türkiye’de özel kesim öncülüğünde endüstrileşmenin 1960’larda başladığını hatırlatan Günçavdı, 1980’e kadar önceliğin ihracat olmadığı da düşünüldüğünde bugün 300 milyar doları aşmanın kıymetli bir düzey olduğunu kabul ediyor lakin ekliyor:
“Başarıyı pahalandırmak için bizimle tıpkı periyotta endüstrileşen ülkelere bakmak lazım. Bu bahiste ihracatı 700 milyar doları aşan Güney Kore ülkemize en çok benzeyen ülke. Onların ihracatının seviyesi ve niteliği düşünüldüğünde başarılı değiliz.”
Yorum Yap