Bakan Bolat, ağustosta cari süreçler hesabının 5,5 milyar dolar fazla ile tüm vakitlerin en yüksek düzeyinde gerçekleştiğini belirterek “Dört ay üst üste cari süreçler fazlası vermiş olacağız.” dedi.
Ticaret Bakanı Ömer Bolat, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda, Bakanlığı ile bağlı kuruluşlarının 2026 yılı bütçelerine ait sunum yaptı.
Bolat, 2025’in dünya iktisadı ve ticaretinde belirsizliklerin tekrar tırmandığı, ticarette korumacılığın çok süratli arttığı bir periyot olduğunu belirterek, bu durumun global ticaret siyaseti belirsizlik endeksinde de rahatça görülebileceğini söyledi.
Dünya iktisadı ve ticaretindeki bu zayıf görünüme karşın Türkiye iktisadında üretim, istihdam ve ihracat artışlarının devam ettiğini vurgulayan Bolat, Türkiye’nin 2024’te yüzde 3,3 oranında ekonomik büyüme kaydettiğini anımsattı.
Bolat, Türkiye’nin 2025’in birinci çeyreğinde ise yüzde 2,3, ikinci çeyreğinde yüzde 4,8, birinci yarı yıl ortalaması olarak da yüzde 3,6 büyüme kaydettiğini lisana getirerek, şu değerlendirmede bulundu:
“Son 20 çeyrektir üst üste büyümeye devam ediyoruz. Böylelikle 2002’de 238,7 milyar dolar olan Gayri Safi Yurt İçi Hasılamız (GSYH), 2024’ün sonunda 1 trilyon 358 milyar dolara ve 2025’in birinci yarıyıl sonunda 1 trilyon 474 milyar dolara yükseldi. Memleketler arası Para Fonu (IMF) iddialarına nazaran, bu yılın sonunda ülkemizin dünyada satın alma gücü paritesinde 11’inci, Avrupa’da 4’üncü büyük iktisat olması bekleniyor. 2002’de 36,1 milyar dolar olan mal ihracatımız, 2024 sonunda 261,8 milyar dolar düzeyine yükseldi. 2002’de 14 milyar dolar olan hizmetler ihracatını 2024’te 117,2 milyar dolara yükselttik ve net 61,4 milyar dolar hizmet ticaretinde fazla sağladık.”
“İhracatı finansman ve sigorta alanında destekliyoruz”
Dün açıklanan ekim ayı dış ticaret sayılarına ait bilgi veren Bolat, geçen ayki 24 milyar dolarlık mal ihracatının tarihin en yüksek ekim ayı ihracat sayısı olarak kayıtlara geçtiğini söyledi.
Bolat, dünya pazarlarında güç kurallara karşın ihracatçılar ile büyük uğraş vererek ekonomik büyümeye ve kalkınmaya katkı sağlamak için uğraşla çalışmaya devam ettiklerini söyledi.
Mal ihracatının son 12 ay prestijiyle 270,2 milyar dolarla tarihi rekor düzeye yükseldiğini belirten Bolat, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Bu yılın 10 ayında mal ihracatımız net 8,4 milyar dolar artış kaydetti. Bu devirde hizmetler ihracatımız net 4 milyar dolar artış gösterdi. Ekim 2025 prestijiyle yıllıklandırılmış hizmetler ihracatımız hesaplarımıza nazaran 121,2 milyar dolara ulaştı. Merkez Bankasının açıkladığı ocak-ağustos periyodu ödemeler istikrarı tablosuna nazaran de 119,9 milyar dolar durumunda. Yıllıklandırılmış olarak ekim ayı sonunda mal ve hizmet ihracatımız 391,4 milyar dolara yükselmiştir. Yılın başında Cumhurbaşkanımızın bizlere belirlediği 390 milyar dolar amacını ekim ayında aşmış durumdayız.”
Bolat, Bakanlık olarak KOBİ’ler başta olmak üzere firmalara ihracat ile ilgili her hususta takviyeler sağladıklarını lisana getirerek, ihracat dayanak fiyatını 2025’te 25,5 milyar liraya yükselttiklerini, bu takviyenin bugüne kadar 15,1 milyar lirasının ödendiğini söyledi.
Hizmetler ihracatı alanında da ihracatçılara 2024’te 7,1 milyar lira takviye sağladıklarını aktaran Bolat, 1829 hizmet ihracatçısına bu yılın 10 ayı prestijiyle 5,2 milyar lira ödeme gerçekleştirildiklerini belirtti.
Bolat, 2025’te ihracatçıları desteklemek için 77 önlemden oluşan ihracat aksiyon programını uygulamaya aldıklarına dikkati çekerek, ihracatçılara sağlanan dayanak araçlarına ait bilgi verdi.
İhracat Akademisi ile yeni ihracatçılar yetiştirdiklerini, 2025 prestijiyle 119 ülke, 180 merkez, 234 ticaret müşaviri ve ataşesiyle firmaların yanında yer aldıklarını vurgulayan Bolat, şu sözleri kullandı:
“Uzak ülkelere ihracat stratejisi çerçevesinde 50 milyar dolar ihracat hedefliyoruz. İslam İşbirliği Teşkilatı üyeleriyle ihracatı geliştirme stratejimize de özel kıymet vermekteyiz. Bu yılın 10 ayı prestijiyle yüzde 3,6 oranında İslam ülkelerine ihracatımız artmış durumdadır. İhracatı bilhassa finansman ve sigorta alanında Türk Eximbank ile destekliyoruz. Bu yıl sonuna kadar 53 milyar dolarlık ihracat finansman dayanağı ve sigorta dayanağına ulaşmış olacağız.”
Bolat, ayrıyeten Türk Ticaret Bankasının da geçen yıl hizmete girdiğini anımsatarak, bankanın bu yıl ihracatçılara 75 milyar liralık finansman dayanağı sağlamasını hedeflediklerini bildirdi.
Bankanın şube sayısını da 11’e çıkardıklarını aktaran Bolat, “İhracatı Geliştirme AŞ ile ihracatçılarımıza 178,5 milyar lira kefalet sağladık. Merkez Bankasının ihracat ve döviz kazandırıcı hizmetler reeskont kredileri günlük limitlerini 4,5 milyar liraya yükseltti. Bunun 1,5 milyar liralık kısmı başta dokumacılık, giysi, deri, ayakkabı, mobilya üzere emek ağır kesimlere tahsis edilmektedir.” diye konuştu.
“Dört ay üst üste cari süreçler fazlası vereceğiz”
Bolat, KOBİ’lerin kredi limitlerinde de genişlemeler yaptıklarını vurgulayarak, KOBİ ölçeğindeki firmalara istihdamlarını müdafaaları için yılın başından bu yana personel başına 2 bin 500 lira takviye ödemesi yaptıklarını lisana getirdi.
Söz konusu uygulamada 1 Ocak 2026’dan itibaren takviyenin ölçüsünü ve firma sayısını daha da arttıracaklarını bildiren Bolat, “Ayrıca, 19 hür bölgemizden geçen yıl 12 milyar dolarlık ihracat yaptık. Bu yıl da 10 ayda yüzde 4,7 artışla 10,4 milyar dolara ulaştık. Yıl sonunda 12,5 milyar doları aşmayı hedefliyoruz.” dedi.
Bolat, mal ithalatının ise 2024’te yüzde 5 azalarak 344 milyar dolar düzeyine gerilediğini anımsatarak, geçen ay prestijiyle yıllıklandırılmış ithalatın 361 milyar dolar noktasında olduğunu kaydetti.
Küresel piyasalarda yaşanan büyük dalgalanmalar karşısında altına olan talebin yükselmesinin ithalatı kısmen arttırdığını belirten Bolat, şu değerlendirmede bulundu:
“Dış ticaret açığımız da ekim prestijiyle yıllıklandırılmış olarak 90,7 milyar dolar düzeyindedir. Bu da 2023 yılı mayıs ayındaki zirve noktası olan 122 milyar dolardan 31,3 milyar dolar azalışı tabir etmektedir. İthalat ve ticaret siyaseti tedbirlerini çok geniş bir halde uyguluyoruz. Dünyada kendi ulusal üreticilerini ithalat kaynaklı ziyan ve tehditlere karşı ticaret siyaseti savunma araçlarıyla en fazla koruyan ülkeler ortasındayız. Damping ve sübvansiyona karşı tedbirde dünyada 4’üncü, korunma tedbirlerinde 3’üncü sıradayız. Dampingli ithalatın öteki ülkelerden gelmesine de müsaade etmiyoruz.”
Bolat, otomotiv kesiminde üretim açısından da değerli artışların bulunduğuna dikkati çekerek, kelam konusu bölümün ihracatta da en değerli kalemi oluşturduğunu lisana getirdi.
Ürün güvenliği manasında da Dış Ticarette Risk Asıllı Denetim Sistemi (TAREKS) ile sıhhate uygun olmayan, inançsız eserlerin Türkiye gelmesini engellediklerini vurgulayan Bolat, şunları kaydetti:
“Bu yıl sistem üzerinden 3,7 milyon müracaat yapıldı ve başvurulan eserlerin yüzde 11’i fiili kontrole tabi tutuldu. Uygunsuz bulunan eserlerin ithalatına müsaade vermedik. Ayrıyeten 56 milyar dolar olan cari süreçler açığını geçen yıl 10,5 milyar dolara düşürmüştük. Cari süreçler açığımız bu yılın 8 ayı prestijiyle ise 18,3 milyar dolar ile makul düzeylerde devam etmektedir. 2023’te ulusal gelirdeki hissesi yüzde 3,6 olan cari süreçler açığı geçen yıl yüzde 0,8’e düşürdük. Bu yıl da yüzde 1,3 civarında devam etmektedir. Ağustos ayında cari süreçler hesabımız 5,5 milyar dolar fazla ile tüm vakitlerin en yüksek düzeyinde gerçekleşti. Temmuzda da cari süreçler fazlası verdik. Eylülde 1 milyar dolar, ekim ayında 500 milyon dolar cari süreçler fazlası bekliyoruz. Dört ay üst üste cari süreçler fazlası vermiş olacağız.”
Yorum Yap