Kamu özel işbirliği (KÖİ) projeleri kapsamında şirketlere yapılan milyarlarca liralık ödemeleri, kamuda bir türlü tam olarak gerçekleştirilemeyen tasarrufu görmeyen iktidar, bütçe harcamalarında faturayı tekrar işçi ve emeklilere çıkardı. Bütçe masraflarındaki artışın nedenleri ortasında kamu çalışanlarının maaş artışları, emeklilerin bayram ikramiyeleri ile en düşük emekli aylığında yapılan iyileştirmeler münasebet gösterildi. Meğer şu anda milyonlarca çalışan ile emeklinin maaş, fiyat ve aylıkları yoksulluk hududunun altında bulunuyor.
2026 Bütçesi ile birlikte TBMM’ye sunulan 2025 Yıllık Ekonomik Rapor’da, bütçe gerçekleşmeleri ve nedenlerine de yer verildi. 2025 yılının birinci sekiz ayında merkezi idare bütçe masraflarının, geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 42.8 oranında artarak 8 trilyon 891,2 milyar TL düzeyinde gerçekleştiğine işaret edilen raporda, bu devirde, faiz hariç bütçe masraflarının yüzde 36.7 artışla 7 trilyon 465,4 milyar TL, faiz masraflarının ise yüzde 86.6 artışla 1 trilyon 425,8 milyar TL olduğu belirtildi.
Raporda, “Kamu çalışanlarının maaş ve fiyatlarındaki artışlar, emekli bayram ikramiyeleri ile en düşük emekli aylıklarında yapılan iyileştirmeler ve borçlanma maliyetlerindeki yükseliş harcamalardaki artışın temel belirleyicileri olmuştur” denildi. Rapora nazaran, işçi masrafları ve toplumsal güvenlik kurumlarına devlet primi masraflarından oluşan toplam işçi harcamaları, 2025 yılının birinci sekiz ayında geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 34.5 oranında artış göstererek 2 trilyon 659,5 milyar TL oldu. Bu gelişmede, kamu çalışanlarının maaş ve fiyatlarındaki artışlar ile ek istihdam kararlarının belirleyici olduğu savunuldu.
YOKSULLUK HUDUDUNUN ALTINDA
Memur ve memur emeklisine bu yılın birinci yarısında yüzde 6 oranında toplu kontrat artırımı verildi. Enflasyon farkıyla birlikte artış yüzde 11.54 olmuştu. Yılın ikinci yarısında da yüzde 5 oranında toplu kontrat artırımı verilmişti. Geçen 6 aylık enflasyon farkıyla birlikte memur ve memur emeklilerindeki artış yılın ikinci yarısında yüzde 15.57 olmuştu. Lakin sendikalar enflasyon farkını artırım olarak nitelendirmiyor. Enflasyon nedeniyle oluşan kaybın 6 ay sonra telafi edilmeye çalışılması olarak kıymetlendiriyor. SSK ve Bağ-Kur emeklilerine yılın birinci yarısında yüzde 15.75, ikinci yarısında da yüzde 16.67 oranında artırım verilmişti. En düşük emekli aylığı da 16 bin 881 liraya yükseltilmişti.
Raporda, masraflardaki artışın nedeni olarak gösterilen maaş, aylık ve fiyatların kıymetli bir kısmı açlık sonunun altında. Yoksulluk hududu ile ise karşılaştırılamıyorlar bile. Yoksulluk hududunu geçen maaş, fiyat çok az. Türk-İş’in araştırmasına nazaran eylül itibariyle açlık hududu 27 bin 970 lira, yoksulluk hududu ise 91 bin 109 lira. Taban fiyata taleplere rağmen yılın ikinci yarısında artırım yapılmadı. Yaklaşık 8 milyon minimum fiyatlı personel, yılbaşından bu yana 22 bin 104 lira taban fiyat ile geçinmeye çalışıyor. Taban fiyat şu anda açlık sonunun altında. Yaklaşık 4 milyon emekli de açlık sonunun altındaki 16 bin 881 lira en düşük emekli aylığı ile geçinmeye çalışıyor.
Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nın bilgilerine nazaran en düşük memur maaşı eş ve 2 çocuk için aile yardımı dahil 50 bin 503 lira. Yoksulluk sonunun altında. Ortalama memur maaşı eş ve 2 çocuk için aile yardımı dahil 56 bin 774 lira. Yoksulluk sonunun altında. En düşük Bağ-Kur tarım emekli aylığı 16 bin 881 lira. Açlık hududunun da yoksulluk sonunun da, minimum fiyatın de altında. En düşük Bağ-Kur esnaf emekli aylığı 16 bin 881 lira. Açlık-yoksulluk sonunun ve minimum fiyatın altında.
En düşük memur emekli aylığı 19 bin 106 lira. Açlık-yoksulluk hududunun da minimum fiyatın de altında. Ortalama memur emekli aylığı 23 bin 754 lira. Açlık sonu ve yoksulluk hududunun altında.
Kamu personellerine de bu yılın birinci 6 ayında yüzde 24, ikinci 6 ayında yüzde 11 artırım verildi. Buna rağmen kamu emekçilerinin fiyatları yoksulluk hududunun altında bulunuyor. Bütçe masraflarındaki artışa münasebet gösterilen emeklilere bayramlarda verilen ikramiye 4 bin lira. Bu ikramiye de açlık hududu ve taban fiyat ile karşılaştırılamıyor bile.
Yorum Yap