Bankacılık bölümünde Basel III Final düzenlemesine ahenk sağlanması amacıyla Avrupa Birliği (AB) mevzuatı da göz önünde bulundurularak, ilgili mevzuatta gerekli değişiklikler yapılacak ve uygulamaya geçirilecek.
AA muhabirinin 2026 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’ndan derlediği bilgiye nazaran, finansal sistemde temel bedel saklama aracının Türk lirası cinsinden varlıklar olması ve hanehalkı, firma ve bankacılık kısımlarının varlık ve yükümlülüklerinde Türk lirası cinsinden kalemlerin tartılarının artırılması desteklenecek.
Bu kapsamda, bankacılık bölümünün yükümlülüklerinde Türk lirası mevduatın toplam mevduat içindeki hissesinin artmasını teşvik eden düzenlemelerin uygulanmasına devam edilecek. Buna ek olarak bankacılık bölümünün varlıklarında yabancı para kredilerin tartısının artmasını önleyen düzenlemelerin sonuçları izlenecek.
Bankacılık kesiminde Basel III Final düzenlemesine ahenk sağlanması hedefiyle AB mevzuatı da göz önünde bulundurularak, ilgili mevzuatta gerekli değişiklikler yapılacak ve uygulamaya geçirilecek.
Ayrıca, Mali Cürümleri Araştırma Şurasının (MASAK) teknik altyapısı güçlendirilecek ve idari yapısında güzelleşme sağlanacak.
DİJİTAL ALANDA YENİ DÜZENLEMELER YAPILACAK
2026’da ödemeler alanında verimliliği ve birlikte çalışabilirliği destekleyecek adımlar atılmaya devam edilecek. Dalda faaliyet gösteren tüm kuruluşların kurumsallık düzeyi ve güvenlik seviyesi artırılacak. Bankalar ile banka dışı ödeme hizmeti sağlayıcıları ortasında rekabeti engelleyici uygulamaların oluşmasını engelleyecek önlemler alınacak.
Finans bölümünde ortak dijital altyapı kullanımı ve çeşitli operasyonların ortaklaştırılması yoluyla maliyetlerin azaltılması sağlanacak, bankaların ve banka dışı finansal kuruluşların muhtaçlık duydukları altyapılara eşit kurallarda ulaşmaları için gerekli tedbirler alınacak.
Bu kapsamda, ödeme hizmeti sağlayıcı kuruluşlar ve bilgi sistemlerine ait faaliyetleri ilgili mevzuat çerçevesinde düzenlenen ve denetlenen finansal kuruluşların iştirakiyle topluluk bulutu kullanımı yaygınlaştırılacak.
AĞUSTOS 2025 PRESTİJİYLE BÖLÜMDE 67 BANKA FAALİYET GÖSTERİYOR
Ağustos 2025 prestijiyle bankacılık kesiminde 38’i mevduat, 20’si kalkınma ve yatırım, 9’u ise iştirak bankası olmak üzere toplam 67 banka faaliyet gösterirken kelam konusu devir prestijiyle bankacılık dalının toplam faal büyüklüğü Türk lirası bazında yıllık yüzde 41,1 artarak 41,9 trilyon lira, dolar bazında ise yüzde 16,9 artarak 1 trilyon 22 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Yerli özel sermayeli bankalar bölüm etkinlerinin yüzde 28,7’sini, yabancı sermayeli bankalar yüzde 24,6’sını, kamu bankaları ise yüzde 46,8’ini temsil ederken geçen yılın birebir ayına nazaran özel bankaların hissesinde azalış, kamu bankalarının hissesinde artış görüldü.
Fonksiyonel kümeler bazında mevduat bankalarının hissesi azalırken iştirak bankaları ile kalkınma ve yatırım bankalarının hissesinde artış yaşandı. Buna nazaran, mevduat bankaları kesim etkinlerinin yüzde 85,2’sini, iştirak bankaları yüzde 8,6’sını, kalkınma ve yatırım bankaları ise yüzde 6,2’sini temsil ediyor.
KREDİ DAĞILIMINDA KURUMSAL KREDİLER ÖNE ÇIKIYOR
Bankacılık dalının toplam kredi hacmi ağustos ayında evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 40,9 artarak 20,6 trilyon lira düzeyinde gerçekleşirken kredilerin cinslerine nazaran dağılımına bakıldığında toplam kredi hacminin yüzde 46’sı kurumsal kredilerden, yüzde 26,2’si KOBİ kredilerinden, yüzde 12,2’si tüketici kredilerinden ve yüzde 15,7’si kredi kartlarından oluştu.
Sürdürülen sıkı nakdî duruşun yanı sıra finansal istikrarı destekleyici makro ihtiyati önlemler çerçevesinde ticari ve tüketici kredilerine yönelik aylık büyüme sonları uygulanırken bu çerçevede, Ağustos 2025’te geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran ticari kredi artışı yüzde 39,2, tüketici kredi artışı ise yüzde 39,6 düzeyinde gerçekleşti.
Ağustos 2024 ile kıyaslandığında kredilerin takibe dönüşüm oranında (TDO) bir ölçü artış gözlenirken, bu gelişmede iktisadi faaliyetteki dengelenmeye bağlı olarak tüketici kredileri ile kredi kartlarının alacak bakiyesindeki yükseliş tesirli oldu.
Ağustos 2024’te yüzde 1,7 olan dal TDO’su Ağustos 2025’te yüzde 2,2’ye yükselirken, kelam konusu oran ticari krediler için yüzde 1,7, tüketici kredileri için yüzde 3,7 ve kredi kartları için yüzde 3,5 düzeyinde gerçekleşti.
Temmuz 2025’te kredi kartı ve muhtaçlık kredilerine yönelik yine yapılandırma imkanının getirilirken, bu kapsamda ilerleyen devirde kesim TDO’sunun gerileyeceği değerlendirildi.
Bankaların temel fon kaynağı olan mevduatın toplam kaynaklar içerisindeki hissesi Ağustos 2025’te geçen yılın tıpkı devrine nazaran bir ölçü azalarak yüzde 57,3’e gerilerken bu azalışta hem Türk lirası hem de YP mevduat hissesindeki düşüş tesirli oldu.
38 MEVDUAT VE 9 İŞTİRAK BANKASI MEVDUAT SİGORTA SİSTEMİNE ÜYE
İhraç edilen menkul değerlerin, kısa vadeli fonların ve başka kredilerin hissesinde artış yaşanırken mevduat sigorta sistemi kapsamında 38 mevduat ve 9 iştirak bankası mevduat sigorta sistemine üye olarak faaliyet gösteriyor.
2025 yılı için gerçek ve hükmî bireylere ilişkin mevduat ve iştirak fonlarının 950 bin liraya kadar olan kısmı TMSF teminatında olduğu aktarıldı. Ağustos 2025 prestijiyle toplam sigortalı mevduat 6,7 trilyon lira düzeyinde olup toplam mevduatın yüzde 28,1’ini oluşturuyor.
Mevduat sigortacılığının rezervi ise 466 milyar lira düzeyine yükselirken rezervin sigortalı mevduatı karşılama oranı yüzde 6,9 ile memleketler arası ölçekte yüksek kabul edilen bir düzeye ulaştı.
Bankacılık kesiminin uzun vadeli likidite konumuna ait temel göstergelerden biri olan kredi/mevduat oranı, kredilerin mevduat artışından daha güçlü seyretmesinin tesiriyle Ağustos 2025’te tüm dal için yüzde 86’ya yükseldi.
Kredi/mevduat oranı Türk lirası bazında yüzde 85 ve yabancı parada yüzde 87 düzeyinde olurken bu oran, mevduat toplama yetkisi bulunmayan kalkınma ve yatırım bankaları hariç tutulduğunda yüzde 79,6 olarak gerçekleşti.
Sermaye yeterliliği rasyosu (SYR) Ağustos 2025 prestijiyle yüzde 18,3 ile maksat oran olan yüzde 12’nin üzerinde seyrederken Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun (BDDK) SYR hesaplamasında kullanılan döviz alış kurunun Ocak 2025 prestijiyle Haziran 2024 kuruna güncellemesi sonrası dal SYR’si bir ölçü düşüş gösterdi.
Diğer yandan, sermaye yeterliliğinin hesaplanmasında uzun müddettir nakdi ticari kredilere uygulanan yüzde 200 risk yükü uygulamasına Aralık 2024 prestijiyle son verildi.
Kur düzenlemesi kesimin SYR’sini düşürücü tarafta tesirde bulunurken risk tartısı düzenlemesinin destekleyici tarafta tesiri oldu.
Ağustos 2025 prestijiyle SYR, mevduat bankaları için yüzde 17,7, iştirak bankaları için yüzde 19,7, kalkınma ve yatırım bankaları için yüzde 24,3 düzeyinde bulunurken bankaların sahiplik durumuna nazaran ise SYR, yerli özel bankalarda yüzde 18,3, yabancı bankalarda yüzde 20,4 ve kamu bankalarında yüzde 17 seviyesinde gerçekleşti.
Yorum Yap