Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) önümüzdeki hafta sunulması beklenen 11. Yargı Paketi, dijital çağın süratle artan cürüm tiplerine karşı kıymetli yasal düzenlemeleri içeriyor. Paketle birlikte telefon ve internet dolandırıcılığı, düzmece IBAN kullanımı, kripto varlık hesaplarının berbata kullanımı ve çoklu SIM kart dolandırıcılığı üzere yeni kabahat alanlarına yönelik cezaların artırılması planlanmakta. Hukukçu Haydi Dündar, CNN Türk ekranlarında vatandaşları yeni düzenlemeler hakkında bilgilendirdi.
Hukukçu Haydi Dündar, 11. Yargı Paketi’ne ait CNN Türk ekranlarında değerlendirmelerde bulundu. Dündar’a nazaran, her yargı paketinin temel gayesi, alanda ve mahkemelerde karşılaşılan yeni kabahat tiplerine uygun düzenlemeleri hayata geçirmek. Dündar, “Dünya ve teknoloji süratle gelişiyor. Bu gelişmeyle birlikte yeni cürüm tipleri de ortaya çıkıyor. Uygulamadaki eksiklikler tespit ediliyor, bakanlık geri bildirimleri kıymetlendiriyor ve eksiklikleri gidermek için adımlar atıyor” dedi. Son yıllarda bilhassa telefon ve internet dolandırıcılığının en yaygın kabahat tiplerinden biri haline geldiğini belirterek, bu hataların birçoklarının artık ağır ceza mahkemelerinde görüldüğünü vurguladı.
DİJİTAL ÇAĞIN YENİ CÜRÜMLERİ İÇİN YENİ CEZALAR NE OLACAK?
TELEFON VE İNTERNET DOLANDIRICILIĞI
Hadi Dündar, “Telefon ve internet üzerinden dolandırıcılık, mağdurun iradesini zedeleyerek maddi menfaat sağlamaya yönelik bir aksiyondur. Bu cürümlerin nitelikli hâli nedeniyle pek çok dava ağır ceza mahkemelerinde görülüyor” dedi.
NE DEĞİŞECEK?
Paket, telefon ve internet aracılığıyla gerçekleştirilen dolandırıcılıkların tespit ve takibini kolaylaştıracak yolları güçlendirmeye yönelik düzenlemeler içeriyor. Hatanın nitelikli hâli (ör. organize yahut tekrarlı eylemler) daha net tanımlanarak, soruşturma ve kovuşturma süreçlerinde aktiflik artacak.
Uygulamada sık görülen çoklu mağdur hadiseleri dikkate alınarak soruşturmaların hızlandırılmasına yönelik yetkiler öngörülüyor.
Hadi Dündar’ın ikazına nazaran, vatandaşlar telefon yahut e-posta üzerinden gelen taleplere prestij etmemeli; resmi kurumların telefonla para istemeyeceğini unutmamalılar.
SAHTE DEĞİL GERÇEK IBAN TUZAĞI
Hadi Dündar, son periyot dolandırıcılık modellerinde “sahte IBAN” kavramının değil, mağdurun gerçek IBAN’ının dolandırıcılar tarafından kullanıldığının sıklaştığını vurguladı. Dolandırıcılar, IBAN’ı diğerine muhakkak bir kurul karşılığında kullandırıyor; mağdur ise uygun niyetle IBAN’ını paylaşabiliyor.
YENİ CEZA VE UYGULAMA
IBAN’ını dolandırıcılara veren bireyler için başka bir cürüm düzenlemesi öngörülüyor. Bu cürüm için 1 yıldan 3 yıla kadar mahpus cezası öneriliyor. Ölçü ve prosedürlere nazaran, tutuklama ya da isimli denetim üzere önlemler gündeme gelebilecek; büyük ölçekli yahut tekrarlayan olaylarda daha ağır yaptırımlar uygulanabilecek.
Dündar, “Kimliğinizi koruduğunuz kadar IBAN’ınızı da diğerlerine vermemelisiniz.” ikazında bulundu.
KRİPTO VARLIK HESAPLARININ BERBATA KULLANIMI: “HESAP ASKIYA ALMA” YETKİSİ
Dündar’a nazaran dolandırıcılar artık gelen paraları banka hesabından direkt kripto varlık hesaplarına aktarıp, buradan soğuk cüzdanlara göndererek takibi zorlaştırıyor. Hesaplar mağdur ismine açılabiliyor ve dolandırıcılar bu hesapları kirli parayı aklamak için kullanıyor.
PAKETİN ÖNGÖRDÜĞÜ DÜZENLEMELER NELER?
Kripto borsalarına ve ilgili kurumlara, kuşkulu süreç tespitinde hesapları süreksiz olarak (örneğin 3 gün süreyle) askıya alma yetkisi verilecek. Savcılığa süratli müdahale ve el koyma yetkisi sağlanarak, paranın soğuk cüzdana aktarılmadan engellenmesi hedefleniyor.
Hesap açılışında kimlik doğrulama süreçlerinin güçlendirilmesi ve sahtecilik ihtimaline karşı daha sıkı inceleme sistemleri teşvik edilecek.
Dündar, “Kriptoya aktarılan para soğuk cüzdana gönderildiğinde takibi neredeyse imkânsız oluyor; bu yüzden erken müdahale yetkisi kritik” sözlerini kullandı.
ÇOKLU SIM KART DOLANDIRICILIĞI: ŞAHSA ÜÇ SIM SONU, YABANCILAR İÇİN BİYOMETRİ
Çoklu SIM kullanımı, telefonla yapılan dolandırıcılıkların vazgeçilmez formüllerinden biri haline geldi. Dündar, dolandırıcıların meyyit yahut habersiz bireylerin ismine sınır aldığını, bazen de sahte/uzaktan kayıtlarla çok sayıda SIM kullandığını belirtti.
BEKLENEN DÜZENLEMELER NELER?
Bir kişi en fazla üç SIM kart çıkarabilecek; böylelikle tek bir kişi üzerinden yüzlerce uydurma numara kullanımının önüne geçilmeye çalışılacak.
Yabancılara çizgi verilmesi durumunda parmak izi yahut yüz tanıma üzere biyometrik doğrulama zarurî tutulacak; bu sayede geçersiz yahut kolaylıkla izlenemeyen sınırlar kullanım dışı bırakılacak.
Dündar, “Yabancı asıllı şahısların üzerine kayıtlı çizgilerin soruşturulması güç olduğu için biyometrik doğrulama kıymetli bir mahzur oluşturacak” açıklamasında bulundu.
VATANDAŞLARA NET İHTAR: POLİS YAHUT SAVCI PARA İSTEMEZ
Hadi Dündar, paketin emelini “dijital çağın süratle değişen hata tiplerine karşı hukuk sistemini güncellemek” olarak özetledi.
Vatandaşlara da şu temel ikazlarda bulundu:
Paket yasalaşırsa, Dündar’a nazaran hem soruşturma sistemleri güçlenecek hem de dolandırıcılık yollarına karşı caydırıcı cezalar devreye girecek. Bu düzenlemelerin uygulamadaki aktifliği, mevzuatın nihaileşmesi ve ilgili kurumların altyapı hazırlıklarına bağlı olacak.
Yorum Yap