Emtia piyasalarında tamamlanan haftada, ABD Merkez Bankası (Fed) yetkililerinin kelamlı yönlendirmeleri ile açıklanan makroekonomik datalardan alınan sinyaller tesirli oldu.
ABD-Çin ticaret uyuşmazlıklarının tahlile kavuşabileceğine yönelik iyimserliklerin akabinde emtia piyasalarında yatırımcıların odağı Fed yetkililerinin faiz indirim sürecine dair ayrışan bildirileri ile açıklanan makroekonomik datalara çevrilirken hisse piyasalarına ait düzeltme beklentileri ve ABD tarihinde en uzun vadeli federal hükümet kapanmasının tesirleri de fiyatlamalar üzerinde hissedildi.
ABD’de Morgan Stanley ve Goldman Sachs’ın yöneticilerinin de ortalarında bulunduğu birtakım Wall Street yöneticilerinin, piyasalarda düzeltme olabileceği uyarısı yatırımcıların risk iştahını törpülerken kıymetli metallere olan talebi kısmen destekledi.
Makroekonomik cephede ise Çin ekonomisindeki yavaşlama sinyalleri fiyatlamalar üzerinde tesirli olurken ABD’de federal hükümetin kapalı olması nedeniyle ülke iktisadına ait resmi bilgi akışının aksaması bu periyotta alternatif data kaynaklarını öne çıkardı.
ABD’de ADP Araştırma Enstitüsü tarafından açıklanan datalara nazaran, özel dal istihdamı ekimde 42 bin ile piyasa beklentilerinin üzerinde artış kaydetti.
Açıklanan yahut onaylanan işten çıkarmaların kaydını tutan danışmanlık şirketi Challenger, Gray & Christmas’ın, ekim ayına ait raporuna nazaran, ABD’de işten çıkarılan kişi sayısı, geçen ay yıllık bazda yüzde 175 artışla 153 bin 74’e çıktı. Bu, 2003’ten bu yana en yüksek ekim ayı sayısı olarak dikkati çekti.
Analistler, ADP özel dal istihdam verisinin beklentileri aşmasına rağmen, Challenger, Gray & Christmas’ın ekim raporunda iş gücü piyasasında soğuma sinyallerinin öne çıkmasının ülke iktisadının gücüne yönelik soru işaretlerini artırdığını belirtti.
Bununla birlikte, gelecek hafta açıklanması gereken ekim ayı enflasyon bilgilerinin ertelenmesi bekleniyor.
Çin’de ise ekim ayına ait RatingDog imalat sanayi PMI 51,2’den 50,6’ya geriledi. Ülkenin ihracatı yıllık bazda yüzde 1,1 düşerek, beklentilerin altında gerçekleşti.
ABD para piyasalarında ise Fed yetkililerinin faiz indirimi sürecine ait ayrışan iletileri takip edildi.
Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee, hükümetin kapalı olması nedeniyle enflasyon bilgilerinin eksikliğinin faiz indirimlerine devam etme konusunda kendisini huzursuz ettiğini söyledi.
Cleveland Fed Başkanı Beth Hammack ise para siyasetinin enflasyon üzerinde baskı oluşturmaya devam etmesi gerektiğini, enflasyonun hala çok yüksek olduğunu ve iş gücü piyasasındaki zayıflıktan daha büyük bir risk oluşturduğunu belirtti.
Fed Yönetim Kurulu Üyesi Stephen Miran ise bankanın aralık ayında faiz indirmesinin beklediğini kaydetti.
Söz konusu gelişmelerin akabinde ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi, gün içinde yüzde 4,10 düzeyinden tamamlanırken dolar endeksi yüzde 0,2 azalışla 99,6’ya indi.
DEĞERLİ METALLER NEGATİF SEYRETTİ
Değerli metaller, tamamlanan haftada dalgalı bir seyir izleyerek haftayı satıcılı tamamladı.
ABD’de federal hükümetin kapalı kalması ve hisse piyasalarına ait telaşların fiyatları desteklemesine rağmen Fed’in faiz indirimlerine dair belirsizlikler ve devam eden kar realizasyonu fiyatlar üzerinde baskı oluşturdu.
Altının ons fiyatı, tamamlanan haftada da başka bedelli metallere öncülük etmeyi sürdürürken ekim ayını olumlu bir seyirle tamamlayarak üç aylık yükseliş serisini korudu.
Değerli metallerde, ons bazında fiyatlar, paladyumda yüzde 3,7, platinde yüzde 0,9, gümüşte yüzde 0,7 bedel kaybederken altında evvelki haftalık kapanışının çabucak altında gerçekleşti.
BAZ METALLERDE TALEP ENDİŞESİ
Baz metallerde tamamlanan haftada fiyatlar üzerindeki etken öge Çin ekonomisindeki yavaşlama sinyalleri oldu.
Bakır tarafında da Çin’den gelen makro ekonomik datalar yakından takip edildi. Çin’in bakır ithalatı ekim ayında aylık bazda yaklaşık yüzde 10 düştü.
Analistler, bu devirde yüksek fiyatlar ve emlak bölümündeki sakinlik nedeniyle şirketlerin stok alımlarından kaçındığını kaydetti.
Bu gelişmelerle baz metallerde tezgah üstü piyasada bu hafta fiyatlar libre bazında çinkoda yüzde 0,4 ve kurşunda yüzde 1,3 artarken bakırda yüzde 2,9, nikelde yüzde 1,5, alüminyumda yüzde 1,2 azaldı.
PETROLDE ARZ ENDİŞESİ
Brent petrol fiyatları, tamamlanan haftada Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı birtakım üretici ülkelerden oluşan OPEC+ kümesinin üretimi kısmen artırdıktan sonra durdurma istikametindeki adımları ve global talep büyümesinin yavaşladığına işaret eden göstergelerle aşağı istikametli bir seyir izledi.
ABD’de tarihin en uzun müddetli hükümet kapanmasının ekonomik aktiviteyi yavaşlatacağı tasası de petrol talebi görünümünü olumsuz etkiledi.
OPEC+ kümesi üyesi 8 ülke, “istikrarlı global ekonomik görünüm ve düşük petrol stoklarının yansıttığı mevcut sağlıklı piyasa temellerine” işaret ederek aralıkta petrol üretimini günlük 137 bin varil artırma kararı aldı.
Bunun yanı sıra Suudi Arabistan, Rusya, Irak, Birleşik Arap Emirlikleri, Kuveyt, Kazakistan, Cezayir ve Umman’dan oluşan ülkeler, mevsimsel nedenlerle gelecek yılın ocak-mart devrinde üretim artışlarını durdurmak üzere anlaştı.
ABD’de yavaşlayan talebe ait kaygılar de fiyatları baskılamayı sürdürdü.
ABD Güç Enformasyon Yönetimi (EIA) datalarına nazaran, ABD’nin ticari ham petrol stokları geçen hafta yaklaşık 5 milyon 200 bin varil artarak 421 milyon 200 bin varile çıktı. Piyasa beklentisi, stokların yaklaşık 2 milyon 400 bin varil azalacağı istikametindeydi. Stoklardaki artış, talebin düşük seyrettiği algısına yol açtı.
Doğal gaz fiyatlarında ise ABD doğal gaz üretiminin rekor düzeylerde olması ve kış öncesi depoların doluluğuna karşın Avrupa’nın kış yaklaştıkça sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ithalatını artırması fiyatları destekledi.
Bu gelişmelerle, Brent petrolün varil fiyatı yüzde 1,6 azalırken, New York Ticaret Borsası’nda süreç gören doğal gazın İngiliz termal ünitesi (MMBtu) cinsinden fiyatı da yüzde 8,8 bedel kazandı.
TARIM EMTİA FİYATLARI KARIŞIK SEYRETTİ
Tarım emtialarındaki fiyatlamalarda, ABD ile Çin ortasındaki ticaret ilgilerine yönelik haber akışı tesirli oldu.
Buğday fiyatları, haftanın başında Çin’in 2024’ten bu yana birinci kere ABD’den buğday ithal ettiği haberleriyle yükseliş kaydetse de global arz fazlası ve kar satışlarının tesiriyle çıkarlarını geri vererek haftayı negatif seyirle tamamladı.
Soya fasulyesi piyasası, tamamlanan haftada dalgalı bir seyir izledi. ABD ile Çin ortasındaki ticarette olağanlaşma sinyalleri kapsamında, ABD’nin, Çin’in yıl sonuna kadar ABD’den en az 12 milyon ton soya fasulyesi ithal etmeyi hedeflemesini ve gelecek üç yıla yayılacak yıllık 25 milyon tonluk alım planını duyurması fiyatları destekledi.
Somut alım detaylarının netleşmemesi ve Çin’in ABD menşeli soya fasulyesine uyguladığı yüzde 13’lük ek verginin yürürlükte kalması fiyatlardaki yükselişi sınırladı.
Bu gelişmelerle, bu hafta Chicago Ticaret Borsası’nda kile başına fiyatlar pirinçte yüzde 2,3, buğdayda yüzde 1,3 ve mısırda yüzde 1,1 kıymet kaybederken soya fasulyesinde yüzde 0,2 arttı.
ABD’de faaliyet gösteren emtia borsası Intercontinental Exchange’te libre bazında fiyatlar, pamukta yüzde 3, kahvede yüzde 1,6, şekerde yüzde 2,1 azaldı. Kakaonun ton başına fiyatı ise haftayı yüzde 0,3 azalışla tamamladı.
BREZİLYA VE VİETNAM’DAKİ HAVA ŞARTLARININ DEĞİŞİM GÖSTERMESİ KAHVE FİYATLARINI ETKİLEDİ
AA muhabirine değerlendirmede bulunan Vadeli süreç ve emtia piyasaları uzmanı Zafer Ergezen, kahve fiyatlarında hava şartlarının tesirli olmaya devam ettiğini belirtti.
Kahvede Vietnam ve Brezilya’nın ön plana çıktığını söz eden Ergezen, bu iki ülkenin dünyanın en büyük üreticileri olduğunu lisana getirdi.
Brezilya’nın Arabica tipi kahvede dünyanın en büyük üreticisi, Vietnam’ın ise robusta tipi kahvede dünyanın en büyük üreticisi ve ihracatçısı olduğunu vurgulayan Ergezen, “Şimdi bu ülkelere baktığımız vakit bu ülkelerde bilhassa hava şartları değişim gösterdi ve son devirde yağışlarla birlikte kahve çiçeklerinin çoğalması beklentisi oluştu.” dedi.
Ergezen, doğal olarak bunun da kahve rekoltesinin artabileceği beklentilerini de beraberinde getirdiğini belirterek, “Dünyanın en büyük iki kahve üreticisinde son devirdeki artan yağışlar burada kahve fiyatlarında bir ölçü kaygılara yol açtı. Onun satışlarını izliyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
Kahvede arz yani üretim fazlasının mevcut olduğunu lisana getiren Ergezen, “Bu üretim fazlası da önümüzdeki devirde devam edecek üzere gözüküyor.” tabirini kullandı.
Kahvedeki geçen aylardaki yükselişlere değinen Ergezen, şunları kaydetti:
“Tabii kahve de son periyotta bilhassa Brezilya’ya uygulanan tarifeler, kahvenin bu kapsam içerisine alınmış olması kahve fiyatlarını yüksek tutan ögelerden bir tanesi diye düşünüyorum. Bu nedenle aslında tarifeler kaynaklı kahve fiyatlarında yükseliş olduğunu da söyleyebiliriz. Son devirde olağan bir de yüklemelerde bir ölçü gecikmeler olmuştu. Kahvede üretim tarafında sorun yok üzere gözüküyor.”
Yorum Yap