Bilim insanlarının yürüttüğü yeni araştırmalar, yalnız yaşayan bireylerde gerilim seviyesinden uyku kalitesine kadar uzanan beş kritik değişimi ortaya koyarak çağdaş ömrün görünmeyen tesirlerine ışık tuttu.
Son yıllarda yalnız yaşama oranları dünya genelinde hızla artarken, bilim insanları bu ömür biçiminin insan sağlığı ve davranışları üzerindeki tesirlerini daha yakından incelemeye başladı. University College London (UCL) ve Harvard Sıhhat Enstitüsü tarafından yapılan çalışmalar, yalnız yaşamanın hem biyolojik hem de ruhsal bir dizi değişikliği tetiklediğini ortaya koyuyor. Uzmanlara göre bu değişimler herkes için olumsuz olmak zorunda değil; lakin davranış ve sıhhat alanında bariz sonuçlar yaratıyor. İşte araştırmalara yansıyan 5 önemli bulgu…
1. GERİLİM DÜZEYLERİNDE BARİZ ARTIŞ
UCL’nin 2023 yılında 7.500 yetişkin üzerinde yaptığı araştırmaya göre, uzun müddet yalnız yaşayan şahıslarda kortizol yani gerilim hormonu daha yüksek seyrediyor. Uzmanlar, toplumsal temasın azalmasının beynin “tehdit algısını” artırdığını ve bunun fizikî gerilim cevaplarını tetiklediğini belirtiyor.
2. UYKU SİSTEMİNDE BOZULMALAR
Harvard Tıp Fakültesi’nin yürüttüğü bir çalışmada, yalnız yaşayan bireylerin uyku süresi ve uyku kalitesinin toplumsal olarak daha bağlı yaşayanlara göre daha düşük olduğu saptandı. Araştırmacılar, gece yalnız kalmanın ruhsal bir “tetikte olma” hali yarattığını ve bunun bölünmüş uykuya neden olduğunu söylüyor.
3. YEME ALIŞKANLIKLARININ DEĞİŞMESİ
Finlandiya Ulusal Sıhhat Enstitüsü’nün çalışmasına göre yalnız yaşayan yetişkinler, ortak yemek rutinlerinin olmaması nedeniyle daha düzensiz besleniyor. Araştırmalar, özellikle konutta tek başına yaşayanların daha az zerzevat ve daha fazla hazır besin tüketme eğiliminde olduğunu gösteriyor.
4. TOPLUMSAL MAHARET VE DUYGUSAL SÖZ GÜCÜNDE ZAYIFLAMA
Stanford Üniversitesi tarafından yürütülen davranışsal gözlem çalışması, uzun süre yalnız yaşayan bireylerde duygusal tabir ve toplumsal irtibatta hafif bir geri çekilme olduğunu ortaya koydu. Uzmanlar bunun, toplumsal pratiğin azalmasından kaynaklanan doğal bir sonuç olduğunu, lakin kalıcı hale gelmeden takviyeyle aşılabileceğini belirtiyor.
5. BAĞIŞIKLIK SİSTEMİNDE ZAYIFLAMA RİSKİ
Ohio State University’nin 2022 tarihli araştırması, yalnızlık algısının bağışıklık sisteminde inflamasyon belirteçlerini artırdığını gösterdi. Araştırmacılar, yalnız yaşamanın tek başına bir risk faktörü olmadığını lakin yalnızlığın kişi tarafından negatif bir his olarak deneyimlenmesi halinde bağışıklığı olumsuz etkilediğini söz ediyor.
TÜRKİYE’DE YALNIZ YAŞAMA ORANLARI
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2024 yılına ilişkin “İstatistiklerle Aile” datalarına göre, tek kişilik hane halklarının oranı yüzde 20 düzeyine yükseldi.
Aynı dönemde, ülke genelinde yalnız yaşayan bireylerin sayısının 5 milyon 300 bin düzeyini aştığı bildiriliyor.
Yorum Yap