ABD’nin Jackson Hole Vadisi’nde meyyit bulunan bir dağ aslanı, H5N1 virüsünün artık sırf kuşların değil, tüm tabiatın peşine düştüğünü gösterdi. Artık memelilerin de hücrelerine sızdığı görülen kuş gribi ile ilgili, “Virüs şimdi patlamadı lakin sistemi çoktan kuruldu. Virüs artık yalnızca gökyüzünde değil ormanda, karada ve tahminen de yarın insanda” diyen Bakteri Uzmanı Ali İstek Akın, kuş gribiyle ilgili değerli açıklamalarda bulundu.
Betül Yasemin Kökbek / Milliyet.com.tr – Kuş gribinin en ölümcül çeşidi olan H5N1, hayvanlardan insanlara bulaşabilen ve yüksek vefat oranıyla dikkat çeken bir influenza virüsü. Uzmanlar uzun yıllardır virüsün beşerden beşere yayılabilecek formda mutasyon geçirmesi halinde global bir salgın riski oluşturabileceği ihtarında bulunuyor. Silikon Vadisi’nde yaptığı çalışmalarla isminden söz ettiren Bakteri Uzmanı Ali İstek Akın geçtiğimiz günlerde kendi toplumsal medya hesabından yaptığı paylaşımda ABD’nin Jackson Hole Vadisi’nde H5N1 virüsüne yakalanan bir dağ aslanının fotoğraflarını paylaşarak kuş gribinin bir memeliye bulaştığını duyurarak tehlike çanlarının yüksek sesle çaldığını söyledi.
‘HÜCRENİN İÇİNE SIZIYOR’
Bakteri Uzmanı Ali İstek Akın, H5N1’in ‘yüksek derecede patojenik kuş gribi’ olarak bilinen bir influenza A virüsü olduğunu söyledi. H5N1’in sıradan bir grip tipi olmadığını, bu virüsün kuşlar ortasında ölümcül salgınlar yapabilen, bağışıklık sistemini kasırgaya çeviren bir yapıya sahip olduğunu tabir eden Akın, “Normal mevsimsel grip insan bedeninde çoğunlukla üst teneffüs yollarında sonlu kalırken, H5N1 akciğerin en derin dokularına kadar iner, hücreleri kesim modül yok eder. Bu yüzden vefat oranı, klasik gripten yüzlerce kat daha yüksektir“ dedi.
Virüsün insanlardan hayvanlara bulaşma sistemini kıymetlendiren Ali İstek Akın, bir virüsün çeşit bariyerini aşmasının, tabiatın en karanlık mucizelerinden biri olduğunu vurguladı. H5N1’in ekseriyetle enfekte kuşların tükürüğü, dışkısı yahut teneffüs sıvılarıyla yayıldığını ve insanın bu virüsle direkt temas ettiğinde örneğin meyyit bir kuşu eline aldığında ya da kirli yüzeylere dokunup gözünü kaşıdığında virüsün hücre zarına tutunduğunu ve adeta casus üzere davranarak hücre içine sızdığını söyleyen Uzman Akın, sürecin sonucunu şu biçimde özetledi: “O andan itibaren, hücre artık kendisi değildir, virüsün fabrikası haline gelir.”
KUŞ GRİBİ OKYANUSLARI AŞTI
Jackson Hole Vadisi’nde görülen bu hadise gündeme gelme talihi bulmuş H5N1 hadiselerinden sırf bir tanesi. Lakin bu olayın bize göstermeye çalıştığı asıl şey, virüsün mutasyon geçirip geçirmediği. Bakteri Uzmanı Ali İstek Akın bu mevzuyu, “Virüs kapı aralamaya başladı. Olağanda kuşlara mahsus bir virüs, göğüslü dokusuna tutunamaz. Lakin son yıllarda kutup tilkilerinden ayılara, deniz aslanlarından dağ aslanlarına kadar birçok göğüslü cinsinde H5N1 olayları tespit edildi. Bu durum, virüsün konak hücre reseptörlerine ahenk sağlamak üzere evrim geçirdiğini düşündürüyor. Velhasıl virüs artık yalnızca gökyüzünde değil ormanda, karada ve tahminen de yarın insanda” kelamlarıyla söz etti. Jackson Hole’daki dağ aslanı olayının H5N1 virüsünün kıta kıta kol gezdiğinin ispatı olduğunun altını çizen Uzman Akın, Wyoming’in dağlarında bulunan genç dağ aslanının yalnızca bir hayvan mevti olmadığını, ekosistemin alarm çanı olduğunu söylüyor. Kuş gribinin artık göçmen kuşlarla okyanusları aşan bir gölgeye dönüştüğünün altını çizen Ali İstek Akın, bu gölgenin, kartalların kanatlarından tilkilerin kürküne, oradan da dağ aslanlarının kalbine kadar ulaştığının en büyük işareti olduğunu söyledi.
“Jackson Hole biyolojik çeşitliliğin kalbidir. Kartallar, ördekler, kazlar, geyikler, puma ve kurtlar birebir ekosistemde nefes alır. H5N1’in kaynağı ise büyük olasılıkla en pak görünen canlılardan biri: Bir göçmen kuş. Hasta bir kaz yere düştü, dağ aslanı onu avladı ve tabiatın en eski döngüsü, virüsün yeni evrim halkasına dönüştü. Bir lokmada zincir bozuldu.” – Bakteri Uzmanı Ali İstek Akın
DOĞADAKİ HUDUTLAR KALKINCA ÖZGÜR KALDILAR
Doğayı hasta eden faktörün insanoğlu olduğunu söyleyen Uzman Ali İstek Akın, “Sanayi çiftlikleri dar kafeslerde milyonlarca hayvanı tıpkı havada yaşatıyor. Bu, virüsler için eksiksiz bir laboratuvar daima mutasyon, daima fırsat“ dedi. Akın, ormanları yok etmenin kuşların göç yollarını değiştirdiğinin altını çizerek yabani hayvanların pazar tezgahlarına inmesinin insan eliyle yapılan kusurların başında geldiğini hatırlattı. İnsanın tabiatın sonlarını kaldırmasıyla virüslerin özgür kaldığını ve böylelikle H5N1 üzere virüslerin de öyküsünün tam da burada başladığını söyledi.
H5N1’in beşerden beşere bulaşma riskinin tehlike seviyesiyle ilgili açıklamalarda bulunan Ali İstek Akın, şimdilik bu riskin düşük olduğunu söyleyerek tarihe atıfta bulundu. Virüslerin sabırlı olduğunu ve her bulaşma, her enfekte canlı, virüsün yeni bir kombinasyon denemesi demek olduğunun altını çizdi. Bir gün o denemelerden birinin tıpkı 1918’deki İspanyol gribinde olduğu üzere beşerden beşere yayılma yeteneğini kazanabileceğini iletti. Bu yüzden bilim insanlarının H5N1’i ‘sessiz bir bomba’ olarak tanımladığını, şimdi patlamadığını lakin düzeneğinin çoktan kurulduğunu söyledi.
‘İNSANOĞLU ZİNCİRİN DIŞINDA DEĞİL, TAM MERKEZİNDE’
H5N1 virüsünün yayılımı kimi hayvan cinslerinin sonunu getirebilir. Ali İstek Akın, birtakım deniz kuşu kolonilerinde vefat oranının yüzde 90’ı aştığını, kutup bölgelerinde binlerce fok ve deniz aslanının kıyıya vurduğunu, H5N1’in yalnızca vücutları değil, biyolojik çeşitliliğin dokusunu da yok ettiğini belirtti. Virüsün, ekosistemin ‘denge’ unsuruna meydan okuduğunu söyleyen Akın,“Unutmayalım ki bir cinsin sonu, zincirin geri kalanını da çözer. İnsanoğlu bu zincirin dışında değil tam merkezinde” diyerek kelamlarını noktaladı.
Yorum Yap