Amerika’da tüp bebek tedavisi sırasında mikroskopta görülemeyen az sayıdaki sperm, yapay zekâ (YZ) dayanaklı sistem sayesinde tespit edilerek gebelik gerçekleştirildi. Uzmanlar, imaj sürece konusunda çok gelişmiş olan YZ sayesinde, sperm bulma ve gebelik mümkünlüğünün yükseleceğini belirtiyor.
DİDEM SEYMEN – Amerika’da 19 yıl boyunca çocuk sahibi olamayan bir çift, Columbia Üniversitesi Fertilite Merkezi’nde geliştirilen yapay zekâ (YZ) dayanaklı sistem sayesinde birinci kere gebelik haberi aldı. Tıp dergisi The Lancet’te yayımlanan çalışmaya nazaran, bu gelişme “YZ rehberliğinde sperm tespitiyle elde edilen birinci klinik gebelik” olarak literatüre geçti.
YEDİ SPERM BULDU
Vakada yer alan 39 yaşındaki erkek hastaya “non-obstrüktif azoospermi” (meni örneğinde hiç sperm bulunmaması) tanısı konmuştu. 37 yaşındaki eşi ise 19 defa yumurta toplama süreci geçirmesine karşın sadece bir embriyo elde edilebilmiş, o deneme de başarısız olmuştu. Uzmanlar, meni örneğinde mikroskopla hiç sperm göremese de tıpkı örnek YZ takviyeli sistemden geçirildiğinde tablo değişti. Sistem, iki saat içinde 2.5 milyon imgeyi tahlil ederek yedi sperm tespit etti. Bunlardan ikisi hareketliydi ve birer yumurtaya enjekte edilerek iki embriyo oluşturuldu. Embriyo transferi sonrası bayanın gebelik testi müspet çıktı.
SAATTE 1 MİLYON KARE
Sistem yüksek süratli görüntüleme ile YZ’yi birleştiriyor. Meni örneği saniyede 300 kare yakalayabilen kamera tarafından taranıyor; sistem 1 saatte 1 milyondan fazla imgeyi tahlil ediyor. YZ, bir hücreyi sperm olarak tanımlamadan evvel onu en az üç karede izliyor. Böylelikle muhtemel yanlışlar önleniyor.
HENÜZ TEK ÖRNEK
Columbia Üniversitesi’nden yapılan açıklamada, bu teknolojinin “yeni bir umut kapısı açabileceği” vurgulandı. Lakin araştırmacılar, çalışmanın şimdi tek bir olay üzerinden gerçekleştirildiğine dikkat çekti. Uzun vadeli sonuçlar ve daha geniş hasta kümeleriyle yapılacak klinik denemelerle prosedürün güvenilirliği doğrulanacak.
UZMANLAR MİLLİYET’E DEĞERLENDİRDİ
‘GÖRÜNTÜ İŞLEMEDE HIZLI VE İSTİKRARLI’
Koç Üniversitesi Hastanesi Tüp Bebek ve Üreme Sıhhati Merkezi’nden Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Barış Ata: Azospermi terimi menide sperm bulunmadığı durumu tanımlar ve çocuk sahibi olmakta zorlanan çiftlerin yaklaşık yüzde beşini tesirler. Birtakım azospermili erkeklerde ise menide bazen çok az sayıda sperm bulunabilir. YZ teknolojilerinin, insanlardan daha süratli ve daha başarılı olduğu alanların başında imaj sürece misyonları bulunmaktadır. Yorulmayan, dikkati dağılmayan, algoritmik olarak çalışan, insan gözünden daha âlâ optik sistemler kullanan ve eğitilen imaj sürece sistemlerinin insanlardan daha başarılı olması yahut en azından daha süratli ve istikrarlı olması şaşırtan değildir. Sperm varlığını tespit etmek üzere geliştirilen ve ticari kullanıma hazırlanan birkaç teknoloji bulunmaktadır. Teknolojinin beklenen yararı, sperm bulma ve hasebiyle gebelik mümkünlüğünü yükseltmesi olarak düşünülebilir. Sperm yokluğunda bir görüntüleme teknolojisinin sperm üretmesi beklenemeyeceğinden ‘erkek kısırlığının sonu geldi’ demek yanlışsız olmayacaktır.
‘GELECEK VAAT EDEN ÇALIŞMA’
Medicana International İstanbul Hastanesi’nden Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Selman Laçin: Olağanda sperm bulunamaması durumunda sperm bulabilmek için erkeğin testislerinden ameliyat edilerek sperm aranması gerekir. Lakin bu da her vakit başarılı olan bir metot değildir. Verilen sperm örneğinde az sayıda da olsa sperm bulunursa ameliyata gerek kalmadan bu spermler kullanılarak gebelik elde edilmeye çalışılır. Lakin bir embriyoloğun klasik usulle mikroskop altında sperm taraması bazen sonuca ulaşmamaktadır. Bu çalışmada spermlerin görüntü manzarasından yaklaşık iki saat içerisinde YZ yardımıyla 2.5 milyon imaj tahlil edilmiş sperm tespit edilmiş. Bu da YZ’nin artık tüp bebek alanında da rahatlıkla kullanılabileceğini gösteriyor. Bu açıdan ufuk açıcı ve gelecek vaat eden bir çalışma olarak yorumlanabilir.
Yorum Yap