Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’ten enflasyon açıklaması: ‘Bu sene niçin 30 civarında bir sayıda kalacak diye sorarsanız…’

Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği (TSPB) tarafından bu yıl “etkileşim” temasıyla 9’uncusu düzenlenen Sermaye Piyasaları Kongresi İstanbul’da başladı. Kongre, iş dünyası, finans kesimi ve yatırımcıları bir ortaya getiriyor.

ŞİMŞEK: SERMAYE PİYASALARININ GELİŞTİRİLMESİ ÖNCELİKLER ARASINDA

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, açılışta Türkiye Yüzyılı gayeleri kapsamında sermaye piyasalarının geliştirilmesi ve derinleştirilmesinin öncelikli maksatlar ortasında olduğunu belirterek, “Bu çerçevede bilhassa düzenleyici çerçevenin daima güzelleştirilmesini önemsedik” dedi.

Teknolojik altyapı noktasında eksiklik olmadığını lisana getiren Şimşek, birtakım alanlarda ek düzenlemeler yapılacağını ve eser çeşitliliği ile yatırımcı tabanının genişletilmesi için adımlar atacaklarını anlattı. Bakan, dijitalleşme ve yeni eserlerle gelişmelere ahenk sağlamanın değerini vurgulayarak, “Kalkınma yatırım bankacılığının geliştirilmesi bu ekosistemin güçlendirmesi açısından kıymetli bir başlık” sözlerini kullandı.

BANKACILIK YÜKLÜ FİNANSMANDAN SERMAYE PİYASALARINA GEÇİŞ

Türkiye’de bankacılık yüklü bir finansman modelinin hâkim olduğunu belirten Şimşek, “2023 yılı ortasındaki sayılara nazaran Türkiye’de maalesef şirketlerimizin finansman muhtaçlığının yalnızca yüzde 12’si sermaye piyasalarından karşılanmış. Yüzde 88’i bankacılık ve finans dalından. ABD yüzde 60 sermaye piyasaları yüklü bir finansman modeline dayanıyor. AB yüzde 30’lar civarında. Bankacılık yüklü bir finans modelinden sermaye piyasaları yüklü bir finans modeline geçiş yapmak istiyoruz. Neden? Çok kolay. Aslında bu geçiş bizim Türkiye Yüzyılı gayelerimizi gerçekleştirmemize güçlü bir takviye verecek de ondan ötürü. Kaynaklarımızı üretken alanlara, uzun vadeli projelere, yatırımlara yönlendirmemiz gerekiyor. Bunu mevduat vadesi çok hudutlu olan bankacılık sistemi üzerinden yapmamız kolay değil” dedi.

Bakan, sermaye piyasalarına yönelimin arttığını belirterek, “2025’in birinci 9 ayına bakarsanız toplam finansmanın yüzde 34’üne yakını sermaye piyasalarından elde edilmiş, bankacılık kesiminin hissesi düşmüş. Bu kısmen tahminen konjonktüreldir ancak yeniden de trend çok değerlidir. Aslında bizim varmaya çalıştığımız nokta da bunun gibisi ve ötesi. Yani sermaye piyasalarının yüklü olarak Türkiye’de finansman gereksiniminin karşılandığı bir alana dönüşmesi. Hasebiyle ilerleme var, bu hoş bir gelişme. Bunu devam ettireceğiz” dedi.

TÜRKİYE’DE YATIRIMCI İLGİSİ VE YENİ ÜRÜNLER

Tahvil ve kira sertifikası ihraçlarına dikkati çeken Şimşek, “Burada bilhassa tahvil ihraçları, kira sertifikası ihraçlarını ben çok önemsiyorum. Bu alanın çok daha güçlü bir formda gelişmesi için alışılmış ki bizim yapacaklarımız var. Fiyat istikrarı en değerli konu. Sağlam bir tabanda bu alana artan ilginin güçlenerek devam etmesi bizim için çok değerli” sözlerini kullandı.

Yenilikçi ve dijital eserler konusunda düzenleme muhtaçlığının olabileceğini kaydeden Şimşek, geçen yıl kriptoya ait düzenlemenin değerli bir adım olduğunu belirtti. İştirak finans araçları, yeşil finans ve sürdürülebilir finans eserlerinin yaygınlaştırılmasının değerine değinerek, kurumsal idare ve şeffaflığın artırılmasını, bayanların halka açık şirketlerde idare konseyinde temsilini çok bedelli bulduğunu anlattı.

MANİPÜLASYONLA UĞRAŞ VE FİNANSAL OKURYAZARLIK

Manipülasyonla uğraşa ait Şimşek, “Bu alanda düzenlemeye gereksinim olacak. Cezaları çok daha ağır hale getirmemiz gündemimizdeki bir mevzu. Manipülasyon ile gayretin çok boyutu var. Finansal okuryazarlık onlardan bir tanesi. Sermaye Piyasası Heyetimizi, Liderimizi (İbrahim Gönül) ve grubunu tebrik ediyorum. Bu bahiste geçen yıl değerli bir platformun lansmanını yaptık. Manipülasyonla gayrette natürel ki finansal okuryazarlık temeldir ama tekrar de bizim cezaları artırma tarafında ve düzenleyici çerçeveyi güçlendirme noktasında bir ek gayretimiz olacak. Şayet manipülasyonla güçlü gayret edemezsek bu alana olan itimat zayıf kalır. Onun için bu bizim olmazsa olmazımızdır. Bilhassa kimi fonlar üzerinden manipülasyonların yapıldığını biliyoruz. O alanda da bir düzenleme eksikliği olduğunu biliyoruz. Bu eksiklikleri gidereceğiz ve önümüzdeki periyotta manipülasyonla uğraşın dozunu, kayıtdışılıkla uğraş dozunun da ötesine taşıyacağız. Bu kongredeki tahminen de duymak istediğiniz, benim de iletmek istediğim en kıymetli bildiri bu” dedi.

PİYASA DERİNLİĞİ VE BORSANIN GELECEĞİ

Sermaye piyasalarında yatırımcı tabanının geliştiğini ve fon büyüklüğü ile borsada süreç gören şirket sayısındaki artışın ekosistemde olumlu tesir yarattığını belirten Şimşek, payların kısa müddetli tutulmasının sorun oluşturduğunu söz etti. Şimşek, dezenflasyon programı ile piyasaların derinleşeceğini ve Borsa İstanbul’un piyasa bedelinin GSYH’ye oranının benzeri ülkelerle uyumlu düzeylere geleceğini söyledi:

Dezenflasyonla birlikte tekrar piyasalar derinleşecek ve Borsa İstanbul’un piyasa kıymetinin GSYH’ye oranı kendisine emsal ülkelerle yarışacak noktaya gelecek. Yani bugün üç yıllık hareketli ortalamalara bakarsanız yüzde 32 civarı fakat 2024 sonu prestijiyle yüzde 29 civarı. Bunun kesinlikle dünya ortalamalarına varması biraz vakit alır ancak bunun ikiye katlanması epeyce gerçekçi, makul bir amaç olarak görülebilir.

Borsa ve halka arzlarla ilgili Şimşek, “Uzun vadeli bir perspektifle gerçek bir paydaşlığın tesis edilmesi temeldir. Gerçek bir hisse sahipliği, gerçek bir paydaşlık… Hasebiyle bütün bu bahislerde bölümümüzle hemfikiriz. Bölümümüzün beklentileriyle bizim vizyonumuz tam da örtüşüyor. Önümüzdeki devirde kesimimizle ve bölümün bütün ekosisteminin bileşenleriyle birlikte çalışacağız ve bunları başaracağız” dedi.

FİYAT İSTİKRARI VE YAPISAL DÖNÜŞÜM

Fiyat istikrarının değerine değinen Bakan, “Fiyat istikrarı bizim en büyük önceliğimizdir ve burada ilerleme var. Mali disiplin aslında sermaye piyasalarının gelişmesi açısından da çok kıymetlidir. Fiyat istikrarı olmazsa olmaz lakin mali disiplin de önemli katkıda bulunacak bir birleşendir. Sürdürülebilir cari açık da makro finansal istikrar açısından çok kıymetlidir. Münasebetiyle bizim temel önceliklerimiz bunlar. Bu önceliklerde ilerleme sağladık. Bu ilerlemenin kalıcı hale gelmesi için de yapısal dönüşüm temel gündemimizdir” sözlerini kullandı.

Dezenflasyon programının üçüncü evresine gelecek yıl geçileceğini açıklayan Şimşek, “Yani makroekonomik dengesizliklerin azaldığı, dezenflasyon sürecinin devam ettiği, mali disiplinin tesis edildiği, sürdürülebilir cari istikrarın yakalandığı, KKM’den çıkışın tamamlandığı, finansal sistemin ve iktisadın dış ve iç şoklara karşı dayanıklılığının arttığı bir devirdeyiz. Bu devri üçüncü evre takip edecek. Üçüncü evrede de artık fiyat istikrarının sağlandığı ve yapısal dönüşümün başarıldığı periyot olacak. Yani kurala dayalı, kazanımların pekiştiği, tek haneli enflasyonun olduğu, bütçe açığının gayri safi yurtiçi hasılaya oranının kalıcı bir biçimde yüzde 3’ün altına indiği, cari açığın kalıcı bir formda ulusal gelire oran olarak yüzde 1’in altına indiği, verimlilik ve rekabet gücü odaklı ıslahatların hayata geçtiği evre. Bu evreye de gelecek sene geçmiş olacağız” dedi.

ENFLASYON VE ARZ TARAFLI TEDBİRLER

Enflasyon ve besin fiyatlarına ait değerlendirmelerde bulunan Şimşek, “Bu sene enflasyon niçin 20’li sayılar değil de 30 civarında bir sayıda kalacak diye sorarsanız kıymetli faktörlerden bir tanesi yaşadığımız kuraklık ve zirai don kaynaklı besin enflasyon şoku diyebiliriz” dedi.

Para ve maliye siyasetlerinde sıkı duruşun devam ettiğini kaydeden Bakan, “Çerçeve çok güçlü bir biçimde dezenflasyonisttir” tabirlerini kullandı.

Bütçe açığı ve kamu harcamalarına ait Şimşek, “Cumhurbaşkanımızın liderliğindeki AK Parti hükümetlerinin bence en büyük başarısı uzun vadede bütçe açığının ulusal geliri oranını yüzde 3’ün altında, ortalama yüzde 2,4’te tutmuş olmasıdır. Artık tekrar bütçe açığını zelzele dahil kalıcı bir formda yüzde 3 ve altına çekeceğiz. Harcama disiplini devam edecek ve bu hususta uygulamalarımıza başarılı bir biçimde devam edeceğiz. Kayıtdışı iktisat ile çaba sonuç veriyor. Muazzam bir ilerleme var. Bu da devam edecek” dedi.

ÖZEL BÖLÜM VE SERMAYE PİYASALARINA KAYNAK AKTARIMI

Özel kesime daha çok kaynak ayrılacağını belirten Şimşek, “Bunun sayesinde özel bölüme daha çok kaynak bırakacağız. Yani özel dalın dışlanma tesiri yerine özel bölüme daha çok kaynağın aktarıldığı bir devir. İşte burada sermaye piyasalarına büyük sorumluluk düşecek. Sermaye piyasalarının daha da derinleşmesinin kıymetli şartlarından bir tanesi de budur. Hazinenin borçlanma gereksiniminin azaltılması, aşağı çekilmesi aslında dezenflasyonla birlikte sermaye piyasalarının önünü açacak. Bu da aslında bugünkü kıymetli ikinci bildirimiz. Hasebiyle biz daha sağlam bir tabanda, sağlam temeller üzerinde sermaye piyasalarımızın derinleşmesini, gelişmesini sağlayacağız. Kamu maliyesi alanında üç tane ıslahat çalışmamız var. Çalışmalar tamamlandı, kümemize verdik” dedi.