Sındırgı’da haritalarda yer almayan ölü faylar hareketleniyor ve beklenmedik depremlere yol açıyor. Riskler göz ardı edilemez.
Balıkesir’in Sındırgı ilçesinde 10 Ağustos ve 27 Ekim tarihlerinde meydana gelen 6,1 büyüklüğündeki depremler sonrası bölgedeki jeolojik yapı ve fay hatları üzerine kapsamlı araştırmalar yapılmıştır. Dokuz Eylül Üniversitesi Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Hasan Sözbilir liderliğinde yürütülen bu bilimsel çalışmalar, depremlerin kaynağını ve fay hatlarının davranış şekillerini anlamak amacıyla saha taramalarını ve analizlerini içermektedir.
Bu araştırmalar neticesinde, daha önce mevcut diri fay haritalarında yer almayan ve jeolojik anlamda ‘ölü fay’ olarak adlandırılan yeni faylar tespit edilmiştir. Özellikle, kırsal Yaylacık, Emendere, Aktaş ve Sinandede mahalleleri civarında, dağlık alanlarda belirlenen bu fayların varlığı önem arz etmektedir. ‘Ölü fay’ olarak sınıflandırılan bu yapıların, uzun süredir gözlemlenmemeleri ve aktif olmamaları nedeniyle genellikle deprem riski taşımadığı düşünülmekle birlikte, bölgedeki son depremler söz konusu fay hatlarının aktif hale gelmiş olduğunu göstermektedir. Bu durum, söz konusu fayların aşırı stres birikimi veya stres yönlerindeki değişiklikler neticesinde yeniden hareketlenebileceği anlamına gelmektedir.
Fay Haritalarında Yer Almayan Yeni Fayların Aktivitesi
Kırsal bölgelerde yapılan çalışmalar sırasında tespit edilen bu yeni fayların, dünya literatüründe ‘ölü fay’ olarak isimlendirilen sınıfa girdiği belirlenmiştir. Ancak, Prof. Dr. Sözbilir’in açıklamalarına göre, bu tür faylar jeolojik süreçlerde değişen şartlar ve stres dağılımları nedeniyle yeniden aktif hale geçebilmektedir. Bu durum, özellikle Sındırgı bölgesinde gerçekleşen deprem serilerinde açıkça gözlemlenmiş olup, bu fay hatlarının deprem üretmeye başlaması bölgedeki sismik riskin yeniden değerlendirilmesini zorunlu kılmıştır.
Bu bağlamda, yeni tespit edilen fayların uzunluğu 35-40 kilometreye kadar ulaşmakta ve birbirini tetikleyici özelliğe sahip olmaları nedeniyle artçı depremlerin süresiz devam edebileceği öngörülmektedir. İlk depremde yaklaşık 6,1 büyüklüğünde bir kırılma yaşanmış, ikinci depremde ise benzer büyüklükte bir başka kırılma gerçekleşmiştir. Bu durum, fayların tamamının henüz kırılmamış olduğunu ve 6,1 büyüklüğünde benzer büyüklükte başka bir deprem ihtimalinin varlığını ortaya koymaktadır.
Prof. Dr. Sözbilir’in verdiği bilgiler ışığında, bölgedeki fay sisteminin yaklaşık üçte ikisi kırılmış olup geride kalan üçte bir kısım ise potansiyel olarak daha büyük deprem üretme olasılığı düşük olsa da tamamen göz ardı edilememektedir. Bu sebeple bölge halkının deprem konusunda bilinçlendirilmesi, yeni yapı yönetmeliklerine uygun sağlam tesislerin inşası ve acil müdahale planlarının geliştirilmesi önem taşımaktadır.
Sismik Aktivitenin Devamlılığı ve Risk Değerlendirmesi
Bilim insanları, Balıkesir’in Sındırgı bölgesinde yaşanan sismik hareketliliğin kısa sürede sona ermesinin beklenmediği konusunda hemfikirlerdir. Bölgedeki fayların birbirini tetikleme mekanizması, özellikle dağlık alanlardaki fay hatlarının jeolojik yapı içindeki karmaşık etkileşimleri, artçı depremlerin devam etmesine sebep olmaktadır. Bu süreç, hem can güvenliğini hem de bölgedeki ekonomik sürdürülebilirliği tehdit etmektedir.
Bu bağlamda, bölgeye yapılacak yatırımlar öncesinde yeni fay haritalarının güncellenmesi ve genişletilmesi, risk haritalarının revize edilmesi gerekmektedir. Yeni tespit edilen fayların dünya literatüründe ‘ölü fay’ olarak adlandırılması branş uzmanları tarafından yeniden değerlendirilmelidir çünkü mevcut durum, bu fayların yeniden aktif hale gelmiş olduğunu kesin bir şekilde göstermektedir. Bu nedenle deprem tehlikesinin azaltılması amacıyla, bilimsel çalışmaların artırılması ve saha araştırmalarının kapsamının genişletilmesi kritik önem taşımaktadır.
Sonuç olarak, Sındırgı’da tespit edilen fay sistemi, bölgenin deprem risk profilini değiştirmekte ve yerleşim alanlarında, özellikle kırsal mahallelerde yaşayan vatandaşların korunması için kapsamlı önlemlerin alınması gerekmektedir. Bu noktada, bilimsel verilerin yerel yönetimler ve kamu kurumlarıyla etkin bir şekilde paylaşılması, halkın bilinçlendirilmesi ve olası risklere karşı hazırlıklı olunması büyük önem arz etmektedir.
Yorum Yap