Trump ve Xi zirvesi, küresel dengelerin yeniden şekillendiği kritik bir dönemi işaret ediyor. Çin-AB ilişkileri üzerine etkileri merakla bekleniyor.
Scott Bessent, ABD Hazine Bakanı olarak, uluslararası ticaretin dinamiklerinde önemli bir dönüm noktasını temsil eden ifadelerle dolu açıklamalarda bulundu. Bessent, Çin’in nadir elementler konusundaki ihracat kısıtlamalarının yalnızca stratejik bir hata değil, aynı zamanda küresel tedarik zincirlerine de olumsuz etkiler yaratabileceğine işaret etti. Bessent’in vurguladığı gibi, bu kısıtlamalar, Amerika’nın kendi maden kaynaklarını ve alternatif tedarik ağlarını hızla geliştirmesine yol açtı. “Çin artık bu silahı kullanamaz,” diyen Bessent, ülkesinin kendisini bu alanda güçlendireceğini belirterek, Pekin’in baskı politikalarının kısa sürede etkisiz hale geleceğine dair inancını da dile getirdi. Önümüzdeki 12-24 ay içinde ABD’nin bu alandaki stratejilerini belirleyip uygulamaya geçeceği kesin gibi görünüyor.
2019 yılından bu yana ilk yüz yüze görüşmelerini gerçekleştiren Donald Trump ile Xi Jinping, iki ülke arasındaki ticaret gerilimini azaltma yolunda önemli adımlar atma çabası içerisine girdi. Bessent, bu zirvenin ardından, tarafların daha önceki gümrük vergilerini gözden geçirdiğini ve yapılacak yeni düzenlemelerin her iki ülkenin de ekonomisine katkı sağlayacağını ifade etti. “Tarafların mevcut koşullar altında bir dengeye ulaştığına dair mutabakata varmasını sağladık,” diyen Bessent, bu denge ile her iki ülkenin de ticaret ilişkilerinin korunacağını belirtti.
İşbirliği ve Saygı
Bessent, Trump ve Xi’nin görüşmesinde ortaya çıkan karşılıklı saygı ve işbirliği arayışına dikkat çekti. Xi’nin, ABD Başkanı ile birlikte çalışabilecekleri alanlar bulma isteği, iki liderin ilişkileri güçlendirme teması etrafında şekillendi. “Her iki lider de, ilişkilerin her iki ülkenin ekonomisi ve küresel pazar için ne denli önemli olduğunu biliyorlardı,” dedi. Bu bağlamda, görüşmede gerçekleşen samimi diyaloglar, iki ülke arasındaki gerilimin çözümüne katkıda bulunacak temel unsurlar arasında yer aldı.
Yeni Ticaret Anlaşması ve İşlemler
Yeni ticaret anlaşmasına göre, Çin, nadir elementlerin ihracat rejimini bir yıl süreyle ertelemeyi kabul etti. Bu adım, Çin’in Amerika’da önemli bir ticaret ortağı olarak kalma çabasını yansıtıyor. Ayrıca, Amerikalı yatırımcılara TikTok’un ABD operasyonlarında kontrol hissesi alma izni verilmesiyle birlikte, sosyal medya şirketinin geleceğiyle ilgili belirsizlikler de aydınlandı. Bessent’in açıkladığına göre, “İzinler tamamlandı ve işlem çok yakında gerçekleşecek,” diye ekledi. Daha da önemlisi, Trump’ın, Xi’nin fentanil üretiminde kullanılan kimyasallara yönelik denetim sözü vermesi üzerine bu alandaki gümrük vergilerini %20’den %10’a indirmesi, iki ülke arasındaki işbirliğini kalıcı hale getirecek bir adım olarak değerlendiriliyor.
Çin’in İhracat Politikaları ve Global Etkiler
Bessent, ABD’nin ticaret duvarı oluşturmasının ardından Çin’in aşırı üretim kapasitelerinin yön değiştirdiğini belirtti. “Küresel Güney bu ihracatı absorbe edemez; mallar artık Avrupa’ya, İngiltere’ye, Avustralya’ya, Kanada’ya ve Japonya’ya yönlendiriliyor,” dedi. Çeşitli ülkelerin, kendi ekonomik çıkarlarını korumak adına Çin’e karşı karşılıklı tarifeleri devreye sokma hazırlığında olduğunu vurguladı. Yıl içinde ABD’nin Çin’le olan ticaret açığının %25 azalmış olması dikkat çekici bir gelişme olarak belirtildi. Aynı zamanda, Çin imalat sanayi yedi aydır duraklama dönemine girmiş durumda. Bu durum, belki de Çin’in gerekli reformları kendi kendine gerçekleştirip gerçekleştirmeyeceği konusunda sorular doğuruyor.
ABD’nin Küresel Liderlik Vizyonu
Bessent, Trump’ın Asya ziyareti sonrası elde ettiği ticari başarıların, ABD’nin küresel liderlik konumunu pekiştirdiğini ifade etti. “ABD, dünyanın en güçlü ordusuna ve doların rezerv para olduğu bir finans merkezine sahip. Teknoloji ve inovasyon alanında da liderliğin tadını çıkarıyor,” diyerek, bu avantajların nasıl korunduğunu ve genişletildiğini anlattı.
AB’nin Yeni Düzenlemeleri
Trump–Xi zirvesinin hemen ardından Avrupa Birliği, Çin’in nadir element ihracat kontrollerine karşı ‘mal karşılığı hammadde’ tarifesi uygulama seçeneğini tartışmaya başladı. Bu yeni düzenleme, belirli malların ithalatı karşılığında, AB stoklarına katkı sağlamayı zorunlu kılacaktır. Bunun yanı sıra, Almanya gibi ülkelerin dikkatli bir şekilde misillemeye yaklaşmalarının sebebi, olası ticaret savaşlarının tırmanmasından duydukları endişedir. Avrupa sanayisi için ciddi bir tehdit oluşturan durum, iki ülke arasındaki anlaşmanın sağladığı süratli çözümle bir nebze de olsa rahatladı.
Kırılgan Denge ve Yeniden Başlayan Diyalog
Bessent, ABD ile Çin arasında imzalanacak olan anlaşmanın resmiyet kazanmak üzere olduğunu ifade etti. Açıklamalarında, “Her ne kadar bazı pürüzler olursa olsun, iletişim kanallarımız çok daha açık,” dedi. Bu durum, hem ticaret açısından hem de uluslararası ilişkilere dair olumlu bir atmosfer yaratmaktadır. Özetle, uluslararası ticaretin geleceği, ülkelerin karşılıklı işbirliği ve anlayışa dayalı sürecinin devam etmesi ile şekillenecektir.
Yorum Yap