Muğla’nın Fethiye ilçesi kıyılarında yürütülen su altı arkeolojisi yüzey araştırmalarında Tunç Çağı’ndan Osmanlı periyoduna kadar gemilerin bağlandığı antik demirleme yeriyle 3 gemi batığına ulaşıldı.
Akdeniz Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Kültür Varlıklarını Müdafaa ve Onarım Bölümü Başkanı ve Araştırma Başkanı Doç. Dr. Hakan Öniz ve grubu, suyun metrelerce derinliğindeki tarihi kalıntıların gün yüzüne çıkarılması için kıymetli çalışma gerçekleştiriyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığının müsaadesiyle “Geleceğe Miras Projesi” kapsamında metrelerce derinliğe dalış yaparak, ileri teknoloji sonar aygıtları ve robotların yardımıyla gemi batıklarına ulaşan takım, hem tespit ettikleri gemi batıklarında hafriyat yapıyor hem de yeni batıkların keşfedilmesi için yüzey araştırmaları yürütüyor.
Üzerindeki yüküyle batan gemi batıklarını hem envantere kazandıran hem de yürüttükleri hafriyatlarda çıkardıkları buluntularla geçmişin deniz ticaretine ışık tutan arkeologlar, bu yıl yürüttükleri çalışmalarda 6’sı Antalya’da 4’ü Fethiye’de 10 yeni gemi batığına ulaştı.
Fethiye kıyılarında da çalışma yapan takım, milattan evvel 4. ve milattan sonra ise 6. yüzyıla tarihlenen antik demirleme yeri ile 3 gemi batığını keşfetti. Keşif, su altı arkeologlarını heyecanlandırdı.
Kazı Lideri Doç. Dr. Hakan Öniz, UPL bilimsel araştırma inceleme gemisiyle bu sene 10 batık belgelediklerini, bilhassa bu sene birinci defa Fethiye kıyılarında bu türlü bir çalışma gerçekleştirdiklerini söyledi.
Her keşfin heyecan verici olduğunu anlatan Öniz, şunları kaydetti:
“Fethiye kıyısında daha evvel hiç bilinmeyen bir antik demirleme yerini belgeledik. Bu demirleme yerinde, Tunç çağından Osmanlı periyoduna kadar çok sayıda geminin gelip, demir attığını tespit ettik. Antalya kıyılarının Tunç Çağı’ndan itibaren çok ağır denizciliğe şahit olduğunu biliyorduk. Artık artık buna Fethiye’nin doğu kıyılarını da dahil ediyoruz. Gemiler muhtemelen Mısır, Filistin, Lübnan, Suriye kıyılarından hatta Hatay, Adana, Mersin kıyılarından yola çıkarak ya da o istikamete giderken fırtına sırasında Fethiye’deki bu antik demirleme yerinde duruyorlar. Bir kısmı demirleme süreçlerini tamamlayarak gidiyor, bir kısmı fırtınada demirlerini üst gerçek alamıyor, o çapalar yani demirler suyun altında kalıyor. Biz de bu çapalara bağlı olarak kaç bin yıldır Fethiye kıyılarının denizciliğe şahit olduğunu, kaç bin yıldır bu kıyılardan gemilerin gelip gittiğini anlayabiliyoruz. Bu sene bu türlü kıymetli bir demirleme yeri belgeledik.”
“TOPLAM 421 GEMİ BATIĞI BULDUK”
Öniz, Fethiye’nin doğu kıyılarının kısmen rüzgara, fırtınaya çok açık bir bölge olduğuna dikkati çekerek, buldukları demirleme yerinin su altı arkeologları için bir talih olduğunu vurguladı.
Batığın bulunduğu bölgenin gemilerin fırtına sırasında sığınmak için kullanıldığına işaret eden Öniz, buraların ekseriyetle adaların emniyetli noktaları, yarımadaların yahut koyların rüzgar almayan yerleri olduğunu belirtti.
Emniyetli bir demirleme yeri olmasına karşın içinde üç gemi batığı da bulduklarını belirten Öniz, “Buradan da şunu alıyoruz, burası batıdan gelen rüzgarlar için emniyetli lakin doğudan apansız rüzgar çıkarsa oradan çabucak kaçmaları gerekiyor. Fırtına tersten geldiğinde denizcilerin çabucak çapayı çıkartması bazen mümkün olamıyor. O vakit halatı kesip kaçmaları gerekiyor. Bu halde çapaları buluyoruz. Fakat bu fırtınada kaçamayan gemiler de olmuş. Üç gemi de birdenbire çıkan fırtınadan kaçamayarak bölgede batmış. Her bir batık bizim için bir vakit kapsülü. Hangi periyotta ne üzere üretimler yapılmış, nasıl amforalar kullanılmış, bunlar nerede üretilmiş, hangi kentten ticaret yapılmış hepsini anlayabiliyoruz. Hasebiyle bunlar bizim için birer kitap niteliği taşıyor.” diye konuştu.
Geçen seneye kadar 411 olan gemi batığı sayısının bu sene prestijiyle 421’e ulaştığını bildiren Öniz, arkeolojik nitelik taşıyan gemi batıklarını belgelendirip envantere kazandırdıklarını vurguladı.
Dünya gündeminde de yer alan Kumluca Seramik Batığı ile “Dünyanın en eski batığı” olarak bilinen Kumluca Orta Tunç Batığı’nda değerli hafriyatlar yaptıklarını aktaran Öniz, “Bu batıklardan da kıymetli yapıtları çıkardık. Bu yapıtlarımız inşallah 2026 sonunda açılması planlanan Kemer’deki Akdeniz Sualtı Arkeoloji Müzesi’nde sergilenecek.” dedi.
Yorum Yap