Tarabya’nın eşsiz güzellikleri arasında Rusya’nın kayıplarını keşfedin. Bu unutulmaz yolculuğa adım atın ve gizemleri açığa çıkarın!
İstanbul Boğazı’nın göz alıcı noktalarından biri olan Tarabya, sadece göz alıcı manzaraları ile değil, aynı zamanda tarihi ve kültürel mirası ile de önemlidir. Burada yer alan 1.5 milyar lira değerindeki yaklaşık 10 dönümlük arazi, son 17 yıldır süregelen karmaşık bir hukuk mücadelesinin merkezindeydi. Bu tarihsel taşınmazın, 19. yüzyıldaki sahibi olan Nikola İsveçin’in varislerine verilmesine dair mahkeme kararı, olayın ardındaki derin hukuki meseleleri gündeme getirmektedir. Mahkeme, birçok tarafın katıldığı bu mücadelede Hazine, Vakıflar Genel Müdürlüğü ve Rusya Federasyonu’nun taleplerini reddederek, mirasçı olarak İsveçin ailesine hak tanımıştır.
Tarabya’daki bu yalı, köklü bir geçmişe sahip olup, 1841 yılına kadar uzanmaktadır. Yalının ilk sahibi olan Fransız elçiliği tercümanı Leon Auguste Landevoisin, bu kıymetli mülkü Rum asıllı Hristaki Efendi’den satın almıştır. Zamanla mülk, 1868 yılında Rus elçilik çalışanı Nikola İsveçin’e devredilmiştir. Nikola İsveçin’in bir oğlu olan Ivan Nikolaevitch’in Fransa’da generalliğe yükselmiş bir asker olduğu göz önünde bulundurulduğunda, bu ailenin tarihi kişilikleri arasında önemli bir yer tuttuğu anlaşılmaktadır. Nikola İsveçin, İstanbul’da 1903 yılında vefat etmiş ve kayıtlar “mirasçı bırakmadan öldü” şeklinde düşmüştür. Bu durum, arazinin ilerleyen dönemlerdeki hukuki mücadelesinin zeminini hazırlamıştır.
Mahkeme süreci, Osmanlı Padişahı V. Mehmed Reşad’ın fermanıyla Rus Çarlığı’na kiralanmış olan bu taşınmazın, “hiçbir dönemde doğrudan Rusya’ya tescil edilmediği” gerçeği üzerine şekillendi. 2004 yılında Hazine, Nikola İsveçin’in mirasçısız öldüğü iddiası ile taşınmazın devlete geçmesi için hukuki bir süreç başlattı. Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün, taşınmaz üzerinde Sultan Bayezid Vakfı’na ait bir şerh olduğu iddia etmesi ile süreç daha da karmaşık hale geldi. Öte yandan, Rusya Federasyonu, taşınmaz bedelinin devlet tarafından ödendiğini savunarak “Nikola sadece emanetçiydi” argümanını öne sürdü.
Bu karmaşık davada, Fransa’da ikamet eden İsveçin ailesinin torunları da hak taleplerinde bulunmuştur. İstanbul Asliye Hukuk Mahkemesi, bu dört tarafın iddialarını bir araya getirerek kararını verdi. Mahkeme, Hazine ve Rusya Federasyonu’nun “yolsuz tescil” ve “inançlı işlem” gibi iddialarını, 10 yıllık hak düşürücü süre nedeniyle kabul etmedi. Ayrıca, Rusya’nın ileri sürdüğü “olağanüstü zamanaşımı” iddiası da taşınmazın tapulu bulunması nedeniyle geçersiz sayıldı. Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün, mirasçısız ölüm nedeniyle vakfa dönüş açıklaması ise mirasçıların varlığı dolayısıyla geçersiz bulunmuş oldu.
Sonuç olarak mahkeme, tapu kaydının 19. yüzyıldaki malik Nikola İsveçin’in mirasçıları lehine devamına hükmederek, önemli bir geçmişin belgelerini yeniden gündeme taşıdı. Elde edilen bu kararın ardından, değeri 1.5 milyar lira olarak belirlenen mülk, 2022 yılında yapılan keşifte 300 milyon TL olarak kayıtlara geçti. Yalı, Fransa’nın Soybilim Araştırma Ofisi’nin sunduğu soyağacı belgelerine dayanarak İsveçin ailesinin üç üyesine, yani Aurelie Lecomte İsveçin, Cedric Lecomte İsveçin ve Jean Ivan İsveçin’e miras olarak bırakılmıştır.
Bu mahkeme kararı, tarihi belgeler, Osmanlı fermanları, diplomatik yazışmalar ve uluslararası hukuk ilkeleriyle desteklenerek oluşturulmuş ve hukuk dünyasında önemli bir emsal niteliği taşıdığı ifade edilmiştir. Yüzlerce sayfadan oluşan bu karar, sadece mülkün değil, aynı zamanda üzerine kurulu olan toplumsal belleğin de yeniden şekillenmesine yol açacaktır. Böylece, İstanbul Boğazı’nın tarihi ve kültürel dokusuna katılan bir başka önemli dönüm noktası daha kayıtlara geçmiş olmaktadır.
Yorum Yap