Emtia piyasalarında tamamlanan haftada, tarifelerin yarattığı aksiliklere ait gelişmeler ve arz-talep telaşları ana belirleyici öge olarak öne çıkarken Fed’in faiz indirimine yönelik haber akışları da fiyatlamalar üzerinde tesirli oldu.
ABD Başkanı Donald Trump’ın, Kongre’de kabul edilen federal hükümetin tekrar açılmasına yönelik süreksiz bütçe tasarısını imzalamasıyla ülke tarihinin en uzun müddetli kapanması 43. gününde sona erdi.
Hükümet kapanmasının sona ermesi piyasalarda olumlu karşılanırken gözler bu süreçte ertelenen makroekonomik bilgilere çevrildi.
Veri akışındaki aksaklıklar enflasyon ve istihdama ait risk algısını artırarak ekonomik görünüme dair varsayımları zorlaştırırken bu ortamda Fed’in “bekle-gör” tavrına yönelebileceği beklentileri güçlendi.
Analistler ise açıklanacak datalara ait soru işaretlerine dikkati çekerek, data toplamadaki boşluklar nedeniyle raporların eksik ya da güvenilirliğinin düşük olabileceğinden tasa edildiğini belirtti.
Fed yetkililerinin kelamla yönlendirmeleri de yakından izlenirken Kansas City Fed Başkanı Jeffrey Schmid ek faiz indirimlerine karşı olduğunu yineledi.
Son toplantıda faiz indirimi aleyhine oy kullanan Schmid, enflasyonun hala yüksek olduğu ve ek gevşemenin soğuyan iş gücü piyasasına kayda bedel bir katkı sağlamayacağı görüşünü koruduğunu bildirdi.
Dallas Fed Başkanı Lorie Logan da aralık ayı toplantısında yeni bir faiz indirimi kararını desteklemenin sıkıntı olacağını tabir etti.
Öte yandan, ABD Başkanı Donald Trump, 2 Nisan 2025’te duyurduğu global “karşılıklı tarifeler”in kapsamını daraltan yeni bir başkanlık kararnamesi imzalayarak ABD’de kâfi ölçüde üretilmeyen makul tarım eserlerini gümrük vergilerinden muaf tuttu.
Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada, kararın son periyotta imzalanan karşılıklı ticaret ve yatırım mutabakatlarında kaydedilen ilerleme ile iç talep ve üretim kapasitesi dikkate alınarak, ABD iktisadını ve ulusal güvenliği güçlendirme gayesiyle alındığı bildirildi.
Analistler, Amerikan tüketicilerinin yüksek besin fiyatlarına yönelik artan telaşları nedeniyle Trump’ın, temel besin hususlarının de yer aldığı 200’den fazla esere uygulanan gümrük vergilerini geri çektiğini kaydetti.
ÇİN İKTİSADINDA İVME KAYBI
Çin tarafında, ABD ile tarife tansiyonu ve ekonomik uyuşmazlıkların yarattığı belirsizlik nedeniyle üretim, tüketim ve yatırımlardaki ivme kaybı ekim ayında da devam etti.
Ulusal İstatistik Ofisinin (UİB) açıkladığı datalara nazaran, ekimde sanayi üretimi yüzde 4,9, perakende satışlar yüzde 2,9 artarken, sabit sermaye yatırımları geçen yılın tıpkı devrine nazaran yüzde 1,7 düştü.
Üretim ve tüketimin artış ivmesi evvelki aylara kıyasla azalmayı sürdürdü.
Yıllık cirosu 20 milyon yuanın (yaklaşık 2,8 milyon dolar) üzerindeki sanayi işletmelerinin üretim çıktılarının hesaplandığı sanayi üretimi, ekimde yıllık bazda yüzde 4,9 artarken eylüldeki yüzde 6,5’lik artışın gerisinde kaldı.
Jeopolitik tarafta ise Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ile ABD Başkanı Donald Trump arasında yapılması planlanan tepenin hazırlık sürecini ele almaya hazır olduklarını bildirdi.
Ancak savaşın sürmesi ve güç altyapısına yönelik ataklar, güç arzına ait telaşları canlı tutmaya devam ediyor.
Söz konusu gelişmelerin akabinde ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi, gün içinde yüzde 4,15 düzeyinden tamamlanırken dolar endeksi yüzde 0,3 azalışla 99,3’e indi.
DEĞERLİ METALLERDE FAİZ BEKLENTİLERİ TESİRLİ OLDU
Değerli metaller, tamamlanan haftada Fed’in aralıkta faiz indireceği beklentilerini güçlendirmesiyle paladyum hariç olumlu bir seyir izlese de ABD hükümetinin yine açılması ve Fed yetkililerinin şahin açıklamaları sonrasında kazanımlarının bir kısmını geri verdi.
Altının ons fiyatı da tamamlanan haftada son iki haftanın tepesi olan 4 bin 245 dolar düzeyine yükseldikten sonra Fed’in faiz indirimine yönelik beklentilerin zayıflamasıyla haftayı 4 bin 85 dolardan tamamladı.
Analistler, altının dolar endeksinin zayıflaması ve Fed’in faiz indirimine yönelik beklentilerle güçlü bir performans sergilediğini fakat ABD hükümetinin yine açılması ve Fed’in agresif indirimlere gitmeyebileceği beklentilerinin güçlenmesiyle karlarının bir kısmını geri verdiğini kaydetti.
Gümüşün ons fiyatı da altına paralel hareket ederken arz zahmeti tasalarına ait haber akışı gümüşü olumlu istikamette destekleyen bir öteki öge oldu.
Değerli metallerde, ons bazında fiyatlar, gümüşte yüzde 4,6, altında yüzde 2, paladyumda yüzde 1,8 kıymet kazanırken, platinde yüzde 0,1 bedel kaybetti.
Baz metallerde ise tamamlanan haftada fiyatlar üzerindeki etken öge Çin ekonomisindeki yavaşlama sinyalleri ve ABD’de kapanmanın sonlanması oldu.
ABD’de hükümet kapanışının sona ereceğine yönelik beklentiler ve Çin’de deflasyonun hafiflediğini gösteren bilgiler hafta başında fiyatlara olumlu yansırken Çin’in zayıf sanayi ve yatırım bilgileri talep telaşlarını artırarak fiyatlamalar üzerinde baskı yarattı.
Bu gelişmelerle baz metallerde tezgah üstü piyasada bu hafta fiyatlar libre bazında çinkoda yüzde 1,6, nikelde yüzde 0,9 bedel kaybederken bakırda yüzde 2, kurşunda yüzde 0,8, alüminyumda yüzde 0,1 arttı.
PETROLDE JEOPOLİTİK GERGİNLİK
Petrol fiyatlarında tamamlanan haftada, yatırımcıların odağı arz ve talep istikrarına ait gelişmelerde kalırken Brent petrol haftayı jeopolitik kaygıların tesiriyle müspet bir seyirle tamamladı.
ABD’deki ham petrol stoklarındaki artış, global arzın mevcut yakıt talebini ziyadesiyle karşıladığı tarafındaki tasaları güçlendirirken jeopolitik gerginliklerin arz meşakkatine yol açabileceği beklentileri fiyatlamalar üzerinde tesirli oldu.
Rusya-Ukrayna Savaşı global güç arzına ait belirsizlikleri artırmaya devam ediyor.
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Rusya’nın barış istediğini fakat Ukrayna müzakere kapısını kapattığı için “özel askeri operasyonu” sürdüreceklerini söyledi.
Bununla birlikte, Ukrayna’nın Karadeniz’deki Novorossiysk Limanı’ndaki bir petrol deposuna düzenlediği insansız hava aracı saldırısının akabinde haftanın son süreç gününde arz telaşlarının artması da fiyatlardaki yükselişi destekleyen bir öbür öge olarak öne çıktı.
Öte yandan, dünyanın en büyük petrol tüketicisi olan ABD’de beklentilerin üzerindeki stok artışı ise arz fazlası tasalarını gündeme getirerek fiyatları aşağı istikametli baskıladı.
ABD Güç Enformasyon Yönetimi (EIA), ülkedeki ticari ham petrol stoklarının geçen hafta yaklaşık 6 milyon 400 bin varil artışla 427 milyon 600 bin varil düzeyine çıktığını açıkladı. Piyasa beklentisi, stokların yaklaşık 1 milyon 700 bin varil artacağı istikametindeydi.
EIA’nın yayımladığı “Kasım 2025 Kısa Devir Güç Görünümü Raporu”, ABD’de ham petrol üretiminin artacağına işaret ederek fiyatları baskılayan bir öteki öge oldu.
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütünün (OPEC) günlük ham petrol üretimi ise ekimde evvelki aya nazaran 33 bin varil artarak 28 milyon 460 bin varile yükseldi.
OPEC, 2025 ve 2026 yıllarına ait global petrol talebi artış öngörülerini değiştirmedi. Buna nazaran, talebin bu yıl geçen yıla kıyasla günlük 1 milyon 300 bin varil artarak 105 milyon 140 bin varile ulaşması bekleniyor.
Analistler, Orta Doğu’daki jeopolitik gerginliğin hudutlu da olsa azalmasına rağmen ABD ile müttefiklerinin Rus petrolüne yönelik yaptırım ve tavan fiyat uygulamalarının tesirlerinin yatırımcıların odağında kalmaya devam ettiğini kaydetti.
Bu gelişmelerle, Brent petrolün varil fiyatı yüzde 0,5 artarken New York Ticaret Borsası’nda süreç gören doğal gazın İngiliz termal ünitesi (MMBtu) cinsinden fiyatı da yüzde 5,8 paha kazandı.
ENFLASYON TASASI KAHVE VE KAKAOYU DÜŞÜRDÜ
Tarım emtialarındaki fiyatlamalarda tamamlanan haftada karışık bir seyir izlendi.
Arjantin, Brezilya, Hindistan ve Çin üzere ana üretici ülkelerden gelen yüksek rekolte varsayımları buğday ve mısır başta olmak üzere fiyat artışlarını törpülerken ABD’den gelen güçlü ihracat bilgileri fiyatları üst taşıdı.
Bu gelişmelerle, bu hafta Chicago Ticaret Borsası’nda kile başına fiyatlar pirinçte yüzde 1,9, buğdayda yüzde 2,5, mısırda yüzde 3,9 ve soya fasulyesinde yüzde 0,5 arttı.
Yıl boyunca Brezilya’daki kuraklık ve ihracat kısıtlamaları nedeniyle rekor düzeylere tırmanan kahve fiyatları, ABD idaresinin seçim öncesi enflasyonla uğraş adımı olarak kahve ithalat vergilerini kaldıracağını açıklamasıyla geri çekildi. Kakao fiyatları da ABD’nin kakao eserlerine yönelik tarifeleri kaldırma planını duyurmasının akabinde bedel kaybetti.
ABD’de faaliyet gösteren emtia borsası Intercontinental Exchange’te libre bazında fiyatlar, kahvede yüzde 2,9 kıymet kaybederken pamukta yüzde 0,8, şekerde yüzde 5,3 arttı. Kakaonun ton başına fiyatı ise haftayı yüzde 11,6 azalışla tamamladı.
Vadeli süreç ve emtia piyasaları uzmanı Zafer Ergezen, AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, “ABD iktisadından yeterli datalar geliyordu. Bu da dolar endeksinin güçlenmesine yol açmıştı.” dedi.
Gümüşteki son toparlanmanın aslında en büyük etkenlerinden bir adedinin dolar endeksinde daha sonra görülen gerileme olduğunu belirten Ergezen, “Tabii burada bilhassa ABD-Çin ortasında hala tarife savaşlarının devam ediyor olması, bir ölçü yumuşamaya karşın jeopolitik risklerin sürmesi ve merkez bankalarının altın alımları burada genel olarak değerli metalleri de desteklemeye devam ediyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Yorum Yap