ABD’nin 2003 Irak işgalinin mimarlarından ve ülke tarihinin en tartışmalı siyasetçilerinden Dick Cheney 84 yaşında hayatını kaybetti. Lider Yardımcılığı devrinde yürütme yetkilerini genişleten Cheney, “kitle imha silahı” savlarıyla hafızalara kazındı.
ABD’nin 2003 Irak işgalinin en kıymetli mimarlarından, eski lider yardımcısı Dick Cheney, 84 yaşında ömrünü yitirdi.
Cheney’nin ailesi, eski siyasetçinin zatürre ve kalp-damar hastalıklarına bağlı komplikasyonlar nedeniyle pazartesi günü hayatını kaybettiğini duyurdu.
Cumhuriyetçi Parti’nin önde gelen isimlerinden olan Cheney, Wyoming milletvekilliği ve Savunma Bakanlığı görevlerinin ardından, 2000 seçimlerinde Teksas Valisi George W. Bush’un lider yardımcısı adayı olarak siyasete geri dönmüştü.
Cheney, 2001–2009 yılları ortasında lider yardımcılığı yaptığı periyotta, Beyaz Saray’daki yürütme yetkilerini genişletme uğraşının en tesirli savunucularından biri oldu.
Watergate skandalı sonrasında başkanlığın zayıfladığını düşünen Cheney, lider yardımcılığı makamını da ulusal güvenlik siyasetlerinde bağımsız bir güç merkezine dönüştürdü.
IRAK İŞGALİ VE “KİTLE İMHA SİLAHLARI”
Cheney, 2003 Irak işgalinin en sert savunucularındandı.
Saddam Hüseyin rejiminin “kitle imha silahları” bulundurduğunu öne sürerek askeri müdahaleyi destekledi. Fakat bu tıp silahların hiç bulunmaması, Cheney’yi ve Bush idaresini uzun yıllar boyunca tartışmaların odağında tuttu.
Cheney, savaş sürecinde Dışişleri Bakanı Colin Powell ve Condoleezza Rice üzere isimlerle sık sık karşı karşıya geldi.
Ayrıca “geliştirilmiş sorgulama teknikleri” olarak isimlendirilen uykusuz bırakma ve boğulma simülasyonu (waterboarding) üzere metotları savundu.
ABD Senatosu ve BM yetkilileri bu usulleri azap olarak nitelendirmişti.
KIZI DA SİYASETTEYDİ
Cheney’nin kızı Liz Cheney, yıllarca Temsilciler Meclisi’nde Cumhuriyetçi Parti milletvekili olarak vazife yaptı.
Ancak 2021’de 6 Ocak Kongre baskınından sonra Donald Trump’a karşı oy kullanması nedeniyle partisinden dışlandı.
Dick Cheney, kızını destekleyerek 2024 seçimlerinde Demokrat aday Kamala Harris’e oy vereceğini açıklamıştı.
Cheney, o devirde “Donald Trump, ABD tarihinde cumhuriyete en büyük tehdittir” tabirlerini kullanmıştı.
Cheney, 37 yaşında geçirdiği birinci kalp krizinden bu yana sıhhat sıkıntılarıyla çaba ediyordu.
2012 yılında kalp nakli geçirmişti.
IRAK’TA İKİ FARLI DÖNEM
Cheney’nin Irak siyaseti mesleği boyunca çelişkili bir seyir izledi.
1991’de, baba George H. W. Bush döneminde Savunma Bakanı olarak, Irak ordusunu Kuveyt’ten çıkaran Körfez Savaşı’nı yönetmişti.
Ancak o devirde Saddam Hüseyin’in devrilmesine karşı çıkarak, “Irak’a girersek çıkamayız” ihtarında bulunmuştu.
2003’e gelindiğinde ise bu tavır büsbütün değişti. Lider yardımcısı olarak Cheney, Donald Rumsfeld ile birlikte Irak işgalini başlatan en tesirli iki isimden biri oldu.
Savaşı kısa müddette “haftalar içinde bitecek” diye tanımlamış, lakin çatışmalar yaklaşık 10 yıl sürmüştü.
ENERJİ BÖLÜMÜNDEN SİYASETE
Cheney, 1995–2000 yılları ortasında petrol hizmetleri devi Halliburton’un CEO’su olarak misyon yaptı.
2000’de siyasete geri dönerken şirketten 35 milyon dolarlık tazminat paketi aldı.
Halliburton, Irak işgali sonrasında ABD’nin en büyük savaş müteahhitlerinden biri haline geldi ve bu durum, Cheney’ye yönelik çıkar çatışması tenkitlerini güçlendirdi.
Yorum Yap