Ukrayna-Rusya savaşının sonlandırılmasına yönelik diplomasi trafiği hız kazanıyor. Trump, önce Zelenskiy ile görüştü, ardından Putin’le bir araya geldi. Şimdi ise gözler Macaristan’da yapılması planlanan zirvede. Ancak kritik bir soru hâlâ yanıt bekliyor: Putin, Budapeşte’ye nasıl ulaşacak?
Derleyen: Oğuzcan Atış / Milliyet.com.tr – Uluslararası diplomasi arenasında dikkatle izlenen bir gelişme olarak, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ABD’nin eski Başkanı Donald Trump arasında gerçekleşmesi planlanan zirvenin hazırlıkları sürüyor. Bu zirvenin tarihi henüz netleşmemiş olsa da, görüşmenin önümüzdeki iki hafta içinde Macaristan’ın başkenti Budapeşte’de gerçekleşeceği tahmin ediliyor. Konu hakkında konuşan Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Putin ve Trump’ın 2 hafta içinde bir araya geleceğini belirterek, “Görüşmenin ertelenmemesi gerektiği yönünde ortak anlayış var” şeklinde konuştu. Ancak görüşmeden önce birçok sorunun çözülmesi gerekiyor. Bu sorulardan biri de muhtemelen başkanın uçuş rotasıyla ilgili olacak.
Rusya Devlet Başkanı Putin, geçen ağustos ayında ABD Başkanı Trump ile görüşmek için ABD’nin Alaska eyaletine gittiğinde ABD, Rusya liderinin içinde bulunduğu ve ‘Uçan Kremlin’ olarak adlandırılan Ilyushin Il-96 uçağının ABD hava sahasına girebilmesi için özel izin vermişti. Alaska, ABD ve Rusya arasındaki sınır olduğu için bu izin yeterli olmuş ve Trump ile Putin görüşmesi gerçekleşmişti. Ancak Rus uçaklarının Avrupa Birliği ve ABD hava sahasını kullanmamalarına yönelik yasak devam ediyor. Bu sebeple Macaristan’da gerçekleşecek olası bir zirve öncesinde Putin’i taşıyacak olan uçağın Budapeşte’ye ulaşması için özel muafiyet alması gerektiği anlamına geliyor.
PUTİN, MACARİSTAN’A NASIL GİDECEK?
Rus ordusunun Şubat 2022’de Ukrayna topraklarına girmesinden kısa süre sonra Rusya’ya hemen her alanda ambargo uygulanmış, başta Vladimir Putin ve Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov olmak üzere çok sayıda üst düzey ismin yurt dışındaki mal varlıkları da dondurulmuştu. Alınan yaptırım kararları kapsamında, 27 Avrupa Birliği üyesi ülke ve ABD hava sahası da Rus uçaklarına kapatılmıştı. Mevcut süreçte yaptırım kararlarının hâlâ geçerli olması sebebiyle, Macaristan’da yapılacak bir Putin-Trump görüşmesi öncesinde Rusya liderinin Macaristan’a nasıl ulaşacağı merak konusu olmuş durumda.
Uçan Kremlin
Putin’i taşıyacak olan IL-96 uçağının AB ve NATO üyesi ülkelerin hava sahasını kullanması için özel izin alması gerekiyor. Konu hakkında konuşan Avrupa Komisyonu Sözcüsü Anitta Hipper, yaptığı açıklamada, “Seyahat yönü açısından üye ülkeler muafiyet verebilir ancak bu muafiyet üye ülkeler tarafından bireysel olarak verilmeli” dedi. Rusya Devlet Başkanının Macaristan’a ulaşması için Ukrayna veya Polonya’dan geçmesi gerekiyor. Ancak Ukrayna ile olan savaş bu seçeceği devre dışı bırakıyor. Polonya’nın da halihazırda Rusya ile gergin bir durumda olması, Varşova’nın da hava sahasını kullandırmak istemeyebileceği belirtiliyor. Her iki ihtimalin de devre dışı kaldığı bir senaryoda, Putin’i taşıyan uçağın Karadeniz üzerinden Türkiye ve Bulgaristan üzerinden geçtikten sonra Sırbistan veya Romanya üzerinden Macaristan’a ulaşabileceği değerlendiriliyor.
TEK SORUN HAVA SAHASI DA DEĞİL
Ancak Rusya Devlet Başkanı’nın Macaristan’a gitmesinin önündeki tek engel hava sahası değil. Putin, Ukraynalı çocukları yasadışı bir şekilde Rusya’ya sınır dışı edip nakletmek suçlamasıyla Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) tarafından savaş suçu işlemekle suçlanıyor. Ancak Macaristan’ın Uluslararası Ceza Mahkemesi’nden çekilme sürecinde olması, bu durumun bir sorun olmayacağı şeklinde yorumlanıyor.
Putin ve Trump daha önce ABD’nin Alaska eyaletinde bir görüşme gerçekleştirmişti.
Konu hakkında konuşan Macaristan Dışişleri Bakanı Peter Szijjarto, Rusya Devlet Başkanı Putin’in Macaristan’a giriş ve çıkışında bir sorun yaşanmayacağını ifade ederek, “Elbette Macaristan’a girmesini, burada başarılı görüşmeler yapmasını ve ardından evine dönmesini sağlayacağız” dedi ve Putin’in herhangi bir tutuklanma riskiyle karşı karşıya kalmayacağını söyledi.
Macaristan, geçen nisan ayında da UCM tarafından Gazze Şeridi’nde işlenen savaş suçları ve insanlığa karşı suçlardan dolayı İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu hakkında çıkarılan tutuklama kararını uygulamamıştı. UCM Ön Dava Dairesi, Macaristan’ın İsrail Başbakanı Netanyahu’yu 3-6 Nisan 2025 tarihleri arasında ülkesinde bulunduğu sırada tutuklamamakla, UCM Statüsü kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmediğine hükmetmiş, Macaristan Hükümeti ise Netanyahu’nun resmi ziyareti sırasında yaptığı açıklamada UCM’den ayrılma kararı aldığını açıklamıştı.
Yorum Yap