New York’un yeni belediye başkanı Demokratların adayı Zohran Mamdani oldu. ABD’nin en kalabalık kentinin ilk Müslüman belediye başkanı olarak tarihe geçen 34 yaşındaki genç siyasetçi her iki seçmenden birinin oyunu alırken kıssası, tesirli kampanya süreci ve vaatleriyle dikkat çekti. Öte yandan Mamdani’nin zaferi ABD’deki İslamofobik damarı da gözler önüne seriyor. Pekala, Mamdani’nin zaferi ‘uyuyan devi’ uyandırır mı?
Derleyen: Metin Aktaşoğlu / Milliyet.com.tr – ABD’nin en kalabalık kenti New York’un yeni belediye başkanı Demokratların adayı Zohran Mamdani oldu. New York’un ilk Müslüman belediye başkanı olarak tarihe geçen 34 yaşındaki genç siyasetçi, toplumsal demokrat bir çizgide yer alıyor. Kampanya sürecinde vaatleri, çarpıcı iletileri, posterleri ve telaffuzlarıyla gerisine bir rüzgar almayı başaran Mamdani, yüzde 50.4 (5 Kasım, TSİ 08.30 itibarıyla) ile seçim zaferini elde ederken bağımsız aday olarak yarışan eski New York Valisi Andrew Cuomo yüzde 41.6’da, Cumhuriyetçilerin adayı Curtis Sliwa ise yüzde 7.1’de kaldı.
‘BİR SİYASİ HANEDANI YIKTIK’ DEMİŞTİ
New York’ta destekçileriyle buluştuğu birinci zafer konuşmasında “Bir siyasi hanedanı yıktık” diyen Mamdani, Andrew Cuomo’nun babası Mario’nun 1983-1994 yılları ortasında New York Valisi olarak vazife yapmış olmasına atıfta bulunuyor lakin politik analistler bildirinin Trump’a da gittiği görüşünde. Mamdani bu çerçeveden bakınca bilhassa yükselen radikal sağ hareketlerle özdeşleşen çabucak hemen her şeyin karşısında bir figür. Gençliğinin ve toplumsal demokratlığının yanında imza attığı birinciler epeyce çarpıcı: Mamdani New York’un birinci Müslüman, Güney Asyalı ve Afrika doğumlu belediye lideri.
Trump’a muhalif kesitin tepkisini da gösterdiği söz edilen seçime iştirak oranı hayli dikkat cazip. New York Seçim Kurulu datalarına nazaran, 2 milyonu aşkın seçmen sandık başına gitti. Bu, son 50 yılın en yüksek belediye başkanlığı iştiraki manasına geliyor.
Uganda’nın başşehri Kampala’da dünyaya gelen Mamdani, Şiilik mezhebinin en büyük kolu olan İsnâaşerîyye ya da Türkiye’de daha yaygın bilinen ismiyle Onikicilik inancına bağlı bir Müslüman. İran’ın devlet dini olan İsnâaşerîyye Pakistan, Hindistan ve Bangladeş’e kadar uzanıyor. Mamdani ise Hint asıllı bir ABD vatandaşı. Akademisyen Mahmood Mamdani ve sinemacı Mira Nair’in çocuğu olan Zohran’ın babası da Kampala doğumlu. Britanya İmparatorluğu’nun 19. yüzyılda mecburî göç siyaseti sonucu Güneydoğu Afrika’ya yerleştirdiği Hint kökenli topluluğundan –diaspora günümüzde yarısından fazlası Güney Afrika’da olmak üzere 3 milyonu aşkın bir nüfusa sahip- olan Mahmood Mamdani, ‘Mississippi Masala’ isimli sineması için araştırmalar yapmak üzere Uganda’da bulunan Mira Nair ile 1989’da tanışıyor ve çiftin tek çocuğu Zohran, 1991’de dünyaya geliyor.
‘FAZLA İLERİCİ’ GÖRÜLEN FİKİRLERE SAHİP
Yolu bir noktada Harvard’dan geçmiş anne ve babanın tek çocuğu Mamdani’nin 2018’de ABD vatandaşı olduğunun da altını çizmek gerek. 2020’de New York Eyalet Meclisi’ne seçilen Mamdani aslında ABD’liler için “fazla ilerici” görülen fikirlere sahip. Burada ismi cinsel taciz skandallarıyla anılan ve bu sebeple 2021’de New York valiliğinden istifa eden Andrew Cuomo’nun Demokratların aday adayı olarak ön seçimde kendisine rakip olması da Mamdani’nin başarılı kampanyası ve telaffuzlarının yanında tesirli bir öge olarak gösteriliyor.
Ön seçimde de Bernie Sanders ve Alexandria Ocasio-Cortez üzere tesirli isimlerin takviyesini alan Mamdani, ABD’li tanınan siyasetçilerin değerli bir çoğunluğunun bilakis İsrail’i açıkça eleştirmekten de geri durmadı. Mamdani kent içinde fiyatsız toplu taşıma, kamuya ilişkin kreşler, toplumsal konutlar, toplumsal marketler, kira artırımlarını önleyecek adımlar, kamu güvenliğinde ıslahat ve 2030’a kadar saatlik taban fiyatın 30 dolara çıkarılması üzere vaatlerle öne çıkarken bu vaatlerini duyurduğu kampanya görüntüleri da yalnızca New York’ta değil, tüm dünyada ses getirdi.
UYUYAN MÜTHİŞ DEV: İSLAMOFOBİ SAHNEDE
Mamdani’nin bazılarınca ‘ütopik’ olarak görülen vaatlerini yerine getirip getiremeyeceği şu anda tam olarak kestirilemese de yarattığı etkiyi Barack Obama’nın gerisine aldığı rüzgara benzetenler mevcut. Kenyalı bir babanın oğlu olan Obama da ismini yeniden ülkenin kalabalık metropollerinden Chicago’da duyurmuş, kampanyasında ‘umut’ ve ‘değişim’ vurgusu yapmıştı. Mamdani’nin yolu başkanlığa sarfiyat mi kestirim etmek güç lakin kaygılı bir kesim ‘uyuyan dev’in uyanacağı korkusunu taşıyor.
Burada ‘uyuyan dev’den kasıt İslamofobi… Tablonun 11 Eylül sonrası kadar histerik olmadığı, en azından o denli gözükmediğini ortaya koyan örnekler de var. Mamdani’nin kampanya sürecinde yaşadıkları, kökenine ve inancına yönelik taarruzlar, bilhassa İsrail’e yönelik tenkitleri sonrasında karşılaştıkları, kelam konusu soru işaretini haklı kılan cinsten. Bu çerçeveyi ele alan Amerikan haber sitesi Vox, Müslüman Amerikalıların yaşadığı problemlerle ilgilenen bir STK olan Emgage’in kıdemli danışmanlarından Debbie Almontaser ile bir röportaj gerçekleştirdi.
‘BENİ ŞAŞIRTAN NE KADAR BARİZ VE DİREKT OLDUĞU’
“Mamdani’ye yöneltilen İslamofobik telaffuzların seviyesi sizi şaşırttı mı?” sorusuna “Hiç şaşırmadım. 11 Eylül sonrası her seçim periyodunda İslam ve Müslümanların siyasi bir oyun alanı haline getirildiğini, adayların da İslam ve Müslümanları bir kaygı ögesi olarak kullandığını gördük” karşılığını veren Almontaser “Beni şaşırtan, Zohran Mamdani’ye yönelik ırkçılık ve İslamofobinin ne kadar bariz ve direkt olduğu” diyor.
Mamdani’nin seçim öncesi yaptığı son konuşmada kullandığı “New York’ta Müslüman olmak, her an aşağılanmayı beklemek demektir” ifadesini de pahalandıran Almontaser, “Bu kelamlar beni, 2007’de Halil Cibran Milletlerarası Akademisi’ni kurduktan sonra ulusal bir karalama kampanyasının maksadı olduğum kendi şahsî öyküme geri götürdü. Ne demek istediğini nitekim anlıyorum” diyor ve devam ediyor:
“2007’de beni savunan insan sayısı çok azdı ve bu epey yıkıcıydı. Lakin o vakitten bu yana değişen bir şey varsa, o da Zohran’ı savunan Demokratların sayısının artması.”
Bunların yanında Almontaser, uyanan asıl uyuyan devin “Müslüman ve Güney Asyalı New Yorklular ve onların kentin dört bir yanındaki müttefikleri” olduğunu vurguluyor.
‘MESELE KENDİSİYLE YA DA ŞAHSÎ KİMLİĞİYLE İLGİLİ OLMADI’
Mamdani’nin İslamofobik taarruzlarla başa çıkma biçimini yeniden kendisinin kampanya sürecindeki “New York’ta 1 milyon Müslüman var ve suçsuz insanları tehlikeye atacak formda siyaset yapmaya devam edemeyiz” kelamlarından yola çıkarak ele alan Almontaser, “Zohran’da en çok takdir ettiğim ve hürmet duyduğum şey, kampanyasını New York halkı için yürütmüş olması. Sıkıntı hiçbir vakit kendisiyle ya da ferdî kimliğiyle ilgili olmadı. Asıl problem, halkın neye gereksinim duyduğu ve onun onlar için ne sunmak istediğiydi” diyor.
Yorum Yap