Mesleği boyunca Ferhan Şensoy, Adile Naşit, Ayşen Gruda ve Şener Şen üzere Türk sinema ve tiyatrosunun önde gelen isimleriyle rol alan, değerli üretimlerde seslendirme yapan, televizyon programları hazırlayıp sunan Derya Baykal, “Orta Oyuncular, Şahları da Vururlar’ı tekrar sahneye koydular. Bütün bunları babalarından öğrendikleri tiyatro aşkıyla, o disiplinle ve o şevkle yapıyorlar. Bu da çok hoşuma gidiyor. O tiyatronun bina olarak, manen de Ortaoyuncular olarak da yaşaması çok değerli bir şey.” dedi.
TRT radyosunda başlayan sanat serüvenini, Devlet Tiyatrosundan Hababam Sınıfı’na, Ortaoyunculardan televizyon ekranlarına taşıyan Baykal, hayatındaki dönüm noktalarını ve kıymetli anıları AA muhabirine anlattı.
Soru: Uzun bir ortadan sonra yaklaşık üç saat süren canlı yayın performansıyla yeniden ekranlardasınız değil mi?
Derya Baykal: Evet, çok alışkınım. Artık TYT Türk’te 3 saat canlı yayın yapıyorum ve çok memnunum, çok mutluyum. Seyirciler, beni “Program yapsana” diye çok itekledi. Pandemiden sonra bir süre orta vermek durumunda kaldım. O süreç natürel ki şiddetli geçti. Benim de diyabetim olduğu için çok korktum, hasta olurum, ağır geçiririm falan diye. Küçük nezle üzere atlattım ancak o süreçte çalışmamak beni mutsuz etti lakin artık her şey yolunda, tekrar düzgünüm. Bana düzgün hissettiriyor. Var olduğunu hissediyorum, çok memnunum.
Soru: “Derya Baykal ile Hayata Dair” programınızda yok yok. El işi atölyeleri, sağlıklı ömür tüyoları, mutfak tanımları, uzman konuklar ve sıhhat kısımlarıyla nitekim dolu dolu 3 saat geçiyorsunuz.
Baykal: Seyirciler, daha evvel programın kısa olduğundan şikayet eder, “Yetmiyor vakit.” kaygısı. Sabaha kadar yapayım istiyorlar lakin natürel o da mümkün değil. Seyircilerin yönlendirmesiyle kanal ve yapımcım beni buldu ve “Yapar mısın?” dediler. Yaparım, neden olmasın? dedim fakat program ve ben birbirimize çok uygun geldik. Aslında yaptığım, alışkın olduğum, heveslisi olduğum, benim hobilerim, fikirlerim olan şeylerin programını yapıyorum. Sevdiğim, zevk aldığım bir şeyi yapıyorum. Bir de bayanı değişik bir yere taşımak, onların yanında durmak, yaptıklarını takdir etmek üzerine programımı planlıyorum. Onlar götürüyor programı aslında.
Soru: Programınızda sık sık bayanın emeğini, sağlıklı yaşamasını ve içsel dengeyi mevzu ediyorsunuz. Bu kavramlar ortasında hangisi sizin açınızdan bugün en savunulacak sav olabilir?
Baykal: Bence bayanın yanında durmak, bayanı desteklemek, ayakları üstünde duran, şef olabilir, örgü örebilir, yaptıkları hobilerle hem kendine hem aile iktisadına katkısı olabilir, yapmayanlara kendi yaptıklarını sergileyen, sunan, örnek olan bayanlar, bizim temel bahsimiz. Galiba öne çıkan da bu. Örgüler, hobiler, yemekler yani bence birikimlerimi onlarla paylaştırarak bayanın yanında durarak, onları teşvik ederek, heveslendirerek bir program yapıyorum. Bu da yerine ulaşıyor zati.
Soru: Adeta bir matruşka üzere içinizden bir sürü şey çıkıyor.
Baykal: Benim de bir anne, sanatçı, oyuncu olarak, bu denli yıldır televizyon, dizi, seslendirme dünyasının içinde birisi olarak çok birikimim var. Onları ben ne yapacağım? Anlatıyorum her şeyi. Yaşadıklarımı, tecrübelerimi bugüne kadar getirdiğim, yaptığım bir sürü birikimi “Derya’nın Hikayesi” ismi altında anlatıyorum. Onları getiriyorum. Bunlar da benimle yol arkadaşlığı yapan şeyler. Bu birikimleri anlatmak çok kıymetli.
Soru: Çocuk yaşta radyoda Çocuk Saati, Çocuk Kulübü ile bölüme adım attınız sanırım?
Baykal: Ben, birinci TRT radyoda Çocuk Saati, Çocuk Kulübü ile başladım. O vakit ortaokula gidiyordum. Öğrenciydim, stajyerdim. Ankara Radyosu, benim en büyük okulum. Radyo çok dinlerdim. Orada çok büyük sanatkarlar, Gerisi Yarınlar, Radyo Tiyatrosu, Çocuk Saati’nde yer alıyordu. Esasen dinleyicisi olduğum bir kurumun içine girdim ve orası apayrı bir dünya olarak karşıladı beni.
“Zuhal Olcay, konservatuvardaki birinci arkadaşımdı”
Soru: Radyo Tiyatrosu takımında birinci kiminle karşılaştınız?
Baykal: Radyo Tiyatrosu’nda birinci Macide Tanır ile karşılaştım. Büyük usta, hayranı olduğum sanatçı, çok değerli. Tomris Oğuzalp, Kerim Afşar, Bozkurt Kuruç, esasen hocamdı. Ertuğrul İmer, Korkmaz Çakar, bütün bu bedelli isimlerle çalıştım. Sevgili İzzet Öz’ün teyzesi, radyo programlar müdürüydü. Alışılmış bunları İzzet’le tanıştıktan sonra öğreniyorum. Rüştü Asyalı, Köksal Engür, Mehpare Çelik, bunlar ustalarımız. Onlar, orada bizden bir nesil büyük takım. Biz daha tıfılız. Sungun Babacan, benim grubumda. Tülay Bursa. Şu anda bir büyük bankanın genel müdürü olan Hakan Ateş var. Meral Babacan var. Çok arkadaşım var. Ondan sonra ben konservatuvara girdim.
Soru: Birinci kim içinizdeki o ateşi yaktı ve tiyatroya geçmeye karar verdiniz?
Baykal: Ablamın eşi Aktan Günalp tiyatro sanatkarıydı. Aktan ağabeyin dostları, arkadaşları daima çok ünlü oyunculardı. Biz de onların içinde bulunuyoruz, tiyatrolara götürüyorlar beni. Devlet Tiyatrosunda çok kıymetli bir oyun Finten’de Arsen Gürzap’ı izledim. Hayran oldum. Birçok oyun izledim. Oradaki oyunculara çok özendim yani “Ben seyirci koltuğunda olamam. Ben sahnede olmalıyım.” hissinin temelleri orada atıldı. Gittim, kendi kendime kaydoldum. O vakit tiyatrodan öğrendik biz hayatı, pek çok şeyi. Bilgiler için mecmualar vardı haftalık, aylık yayımlanan. Onlar da çok sonluydu. Bu türlü öğrenirdik yani TRT ile başladı benim hayatım. Sonra konservatuvara girdim, imtihanları kazandım. Zuhal Olcay’la imtihan sırasında konservatuvarın bahçesinde tanıştım. Birinci arkadaşımdı. 14 yaşındaydım konservatuvara girdiğimde. Ben bir şey yazıyormuşum orada. Bana “Affedersiniz, solak mısınız?” demişti. “Evet, solağım.” deyip bakmıştım ona. Diyalog arıyoruz ya birbirimizle tanışmak için. Sonra hiç ayrılmamacasına arkadaş olduk. Ortaya yıllar de girse, bir, 2 sene görüşmesek de ortada telefonlaşsak da bizim dostluğumuz, arkadaşlığımız daima birebir noktadadır. Birinci günkü üzeredir.
Soru: Yaş ilerledikçe dostluklarınıza çok daha fazla değer verdiğiniz daha duygusal dönemlerinizde olabilir misiniz?
Baykal: Evet, artık yaş ilerledikçe daha değerli oluyor bunlar. Beni, her şeyimle bilen, her şeyin her evresini bilen kişi o. Onun her şeyinin her basamağını bilen kişi benim. Son devirlerde mesela dün meskende ne yaptı falan bilmem de yakınlığımız böyledir. Mehmet Ali Erbil de sınıf arkadaşımız mesela.
Soru: Onunla “Metronom” isminde yaptığınız programla hala hafızalardasınız. Artık toplumsal medyada TRT arşivlerinde beşerler tarafından hala izleniyor, paylaşılıyor.
Baykal: Evet, o kadar şaşırıyorum ki. Okulda okurken birinci televizyon dizisinde oynadım. Semih Sergen’in yazdığı ‘Bir Bayan, Bir Erkek’ diye, siyah beyaz o periyodun koca koca kameralarıyla çekilmişti. Mazhar Alanson vardı. Bir genç kıza muhtaçlık olmuştu hatta okulda gidip oynadım diye bana hocalar tarafından tutum oldu. O vakit yasaktı fakat ben oynadım. Kimi şeylerin önüne geçilemiyor.
“Dünya klasiklerinden beslendim”
Soru: Pekala seslendirmede en çok yan yana konuştuğunuz partneriniz kimdi?
Baykal: Sezai Aydın mesela. Çok ustalar var. Bütün ustalarla konuştum çabucak hemen. Mesela o vakit Dallas vardı. Baldızı konuşuyordum yanılmıyorsam. ‘Kaptanlar ve Krallar’da ‘Elizabeth’ diye bir rolde konuştum. Mesela ‘Rüzgar Üzere Geçti’de konuştum. Dünya klasiklerinden, bu hoş yapıtlardan çok beslendim. Dublaj yaparken o oyuncular nasıl oynamış, o duyguyu nasıl vermiş bakardık. Biz de genç oyuncularız, Olcay Poyraz, Elçin Şanal var mesela ve bütün bu ustalarla dublaj yaptım. Vaktimin birden fazla onlarla geçerdi. Ayrıyeten Devlet Tiyatrosunda oynuyordum.
Soru: Devlet Tiyatrosunda ne kadar çalıştınız?
Baykal: 9 sene çalıştım Devlet Tiyatrosunda. Pek çok oyunda oynadım. Son oyunum Çetin Tekindor’la iki kişilik “Rita” isimli Willy Russell’ın oyunuydu. Bu oyunla Sanat Kurumundan “En Âlâ Bayan Oyuncu” mükafatını aldım. Ancak ondan sonra beni İstanbul’dan bırakmadılar. “Hababam Sınıfı’nda” oynamam için teklif geldi, merhum Hâkim Bostancı’dan. Anlattıklarımdan pek çok kişi merhum oldu. Hayatta olanlar da var elbette ancak merhum sözü dilimden düşmüyor. Çok güç ve çok zorlanıyorum sahiden. Onlar benim için çok değerli, kıymetli. Her vakit kalbimde yaşıyorlar.
Soru: Adile Naşit, Münir Özkul, Kemal Sunallar başta olmak üzere birçok pahalı isim var.
Baykal: Adile Naşit, Ayşen Gruda, Şener Şen, Şevket Altuğ, İlyas Salman ve pek çok oyuncuyla Hababam Sınıfı’nda oynadık. Ondan sonra aslında meşhur olmuştum. Ankara’dan gelmeden evvel “Kiralık Konak” dizisinde oynadım. Merhum Ergün Uçucu’yla “Aile Tiyatrosu” diye bir proje hayata geçirmiştik lakin tek televizyon, tek kanal, tek televizyon dergisi var. Basının çok ilgisi oluyor. Ben orada çok meşhur olmaya başlamıştım. Hatta Okan Uysaler’in çektiği, Zuhal Olcay’ın oynadığı “Parmak Damgası” sinemasında Zuhal’i ben konuşmuştum.
“Ferhan Şensoy’dan çok şey öğrendim”
Soru: Ortaoyuncular devrinizi de anlatın lütfen. Ferhan Şensoy ile tanışmanız nasıl oldu?
Baykal: Ferhan Şensoy ile şöyle, Ben Hababam Sınıfı’ndan sonra tekrar Ankara’ya döndüm. Ankara Sanat Tiyatrosu’nda sevgili Altan Erkekli’yle Turgut Özakman’ın “Bir Şehnaz Tango” oyununda oynadım. Sonra tekrar İstanbul’dan iş teklifleri geldi. İstanbul’a geldim. Yazın çalışacaktım, Zuhal’in (Olcay) meskeninde kaldım. Ferhan Şensoy, bana “Bir Bilen” isminde bir sinema teklifiyle geldi. O vakit VHS görüntü sinemalar çekiliyordu. Ben burada sunuculuk yapıyordum. Bana senaryo getirmeye geldi. Sineması kabul ettim ama sunuculuk yaptığım mutabakatım var. Her gün Karacaali köyüne gidiyorum. Bana bir tane limuzin gönderiyorlar. Ben limuzinle gece sunuculuk yaptıktan sonra vapura binerek Gemlik’e sete gidiyorum. Sonra setten tekrar otomobile biniyorum. Bir ay boyunca gece sunuculuğa dönüyorum. Yalova Gemlik Karacaali köyünde, deniz kenarında bu türlü küçük küçük motel, çadırlar kuruluyor. Bir Bilen sinemasına çekime gidiyorum. Bu türlü bir tempo. Daha doğrusu bir işe başladım mı öbür işler bu türlü daima üst üste gelir. Olmadı mı hiçbir şey olmaz, oldu mu her şey üst üste gelir. O denli Ferhan’la tanıştık. Orada çalıştık. Sonra kopamadık. Bana “Muzır Müzikal”i teklif etti. Muzır Müzikal’de tiyatromuz yanınca Ferhan Küçük Sahne’de, “Ferhangi Şeyler”e başladı. Artık bir belgeseli var. Platformlarda olacak, biraz kent şehir dolaşacak. Çok da başarılı. Biz epey hüzünlendik. Çok âlâ bir arşivi olan sanatçı, çok yeterli bir üstat.
Soru: Siz, bu belgeselin neresindesiniz?
Baykal: Ben çocuklarının annesi ve o tiyatroda uzun yıllar çalışmış bir oyuncu olarak kabul ettim. Ferhan, çok değerli bir sanatçı. Benim için de çocuklarım için de çok değerli. Çocuklarım istediği için orada oldum.
Soru: Ferhan Şensoy dediğimizde ne geliyor aklınıza, dilinize ve kalbinize?
Baykal: Eksikliğini çok hissediyoruz ailecek. Ayrılmış olsak da bir şey olduğu vakit Ferhan’a hep sorardım. Ben klasik oyunculuk eğitimi almış bir oyuncuyum. Espri satmayı, Devlet Tiyatrosu olmadan bir özel tiyatronun nasıl yapıldığını, ne kadar çok gayret gösterildiğini ondan öğrendim. Sahiden özel tiyatro apayrı bir şey. Her gece tartışırdık, konuşurduk, ‘Öyle oldu, bu türlü oldu.’ diyerek. Bir sefer ben onun söylediklerini yapa yapa oradaydım. Evet, ben çok yeterli bir sahne duruşu olan bir beşerim, çok bilgim var, eğitim almışım. Bütün bu çocuk saatinden seslendirmeden tiyatro çekimlerine kadar hepsinde bulunmuşum. Mükafatlar almışım o vakte kadar. Ayrıyeten o sıra İstanbul’a gelmeden evvel Uykudan Önce’yi yapıyordum. Adile Naşit’ten sonra uzun bir müddet yaptım yani bütün bu birikimlerimle Ferhan’dan öğrendiklerimi pekiştirdim. Ferhan deyince aklıma doğal ki bizim birlikte yaşadığımız bir sevgimiz, aşkımız, bunun tiyatro ile iç içe geçmesi, onun müelliflik serüvenine şahit olmam. Bütün bunlar geliyor. Sonra olmadı. Çocuklarımız oldu, onlar büyüdü. Kızlarım babalarına nitekim çok hürmet duyar ve onların da çok büyük aşkı, sevgisi var. Onun yolunu yol edindiler. Ben de arkalarındayım. Ne isterlerse benden buradayım.
“Ortaoyuncuların yaşaması çok kıymetli”
Soru: Tiyatroyu ayakta tutuyorlar, bu çok değerli ve kıymetli.
Baykal: Evet, tiyatroyu ayakta tutuyorlar. Şahları da Vururlar’ı Ortaoyuncular ile yine sahneye koydular. Bütün bunları babalarından öğrendikleri tiyatro aşkıyla, o disiplinle ve o şevkle yapıyorlar. Bu da çok hoşuma gidiyor. O tiyatronun bina olarak, manen de Ortaoyuncular olarak da yaşaması çok değerli bir şey. Bu tiyatro Türk tiyatrosu tarihinin sayfalarında ve Ferhan Şensoy’un emeği. Bizler hepimiz geldik, geçtik, oynadık onun yapıtlarında, yazdıklarında. Çok oyunda oynadım ben, saymadım fakat 16 senede pek çok oyunda oynadım. Ferhan Şensoy ile karşılıklı partner olarak oynadık. Her oyun yeni bir yıl, yeni bir dönem, yeni bir tecrübe. Biten bir şey değil tiyatro.
Soru: Çocuklar ve gençlerle münasebetiniz ve arkadaşlığınızdan bahsedince dijital dünyanın yükünü taşıdığınıza dair hissettikleriniz üzerine sarf ettiğiniz bir sözünüz karşıma çıkmıştı, o geldi geldi aklıma. “Biz, bu dijital dünyanın içine doğmadık.” Bu cümlenizle hissettiklerinizi nasıl tanımlıyorsunuz?”
Baykal: Radyo ile tanıştığımda ilkokula yahut ortaokula gidiyordum yani ilkokul 5’te kulağımı radyonun içine sokardım. Radyodan, televizyondan, telgraftan, fakstan, mesken telefonu, el telefonu, otomobil telefonundan, davet aygıtlarından cep telefonlarına kadar, baksana hepsinden geçmişim. Şu anda da nitekim cep telefonunu, toplumsal medyayı çok âlâ kullandığımı düşünüyorum. Öğrenme bitmez.
Soru: Artık o denli bir yerdeyiz ki yapay zekalarla karşılıklı konuşuyoruz, sorularımızı soruyoruz.
Baykal: Natürel, artık her şeyimi yapay zekaya soruyorum. Diyorum ki “Böyle bir programa başlayacağım.” Ondan sonra “Hayırlı olsun.” diyor bana. Ben diyorum, “Şöyle bir program olacak.” O çabucak lafımı kesiyor, “Biliyoruz Derya Hanım, sizin programınızın içeriğini.” diyor. Ben, “Bana bir görsel çizer misin, oluşturur musun? Neler koymalıyım? Hani eski programdan biraz farklılıklar olsun.” diyorum. Çabucak bana bir görsel oluşturuyor. Ben dekorculara görseli atıyorum. Bu türlü yani. Her şeyi ona soruyorum.
Soru: “Aşkın Dünkü Çocukları” sinema sinemasında rol aldınız yeni proje olarak. Neler söyleyeceksiniz sinemayla ilgili?
Baykal: İmalcisi Selim Tuncer, çok kısa müddet evvel merhum oldu. Ünye’de geçen bir sinemaydı. Biliyorsunuz Ferhan Şensoy’un anne tarafı da Ünyeli. Ünye’ye gittim. Orada da çok hüzünlü günler oldu. Ünyeliler tarafından çok hoş ağırlandım. Çok sıcak karşılandım.
Yorum Yap