Ekonomist Dr. Mahfi Eğilmez, Türkiye’de yıllardır sürdürülen enflasyon hedeflemesi politikasının kâğıt üzerinde kaldığını Merkez Bankası’nın para arzındaki artışın yalnızca hedeflenen oranı değil, gerçekleşen enflasyon ve büyüme toplamını da aştığını vurguladı.
Ekonomist Dr. Mahfi Eğilmez, kendi blog sayfasında enflasyon hedeflemesi politikasına ilişkin çarpıcı bir yazı kaleme aldı.
Eğilmez, yıllardır sürdürülen bu politikanın kağıt üzerinde kaldığını belirtirken Merkez Bankası’nın para arzındaki artışın sadece hedeflenen oranı değil, gerçekleşen enflasyon ve büyüme toplamını da aştığını vurguladı.
“Enflasyon her zaman parasal bir olgudur”
Parasalcı (monetarist) iktisatçıların önderi kabul edilen Milton Friedman’ın, “Enflasyon, her zaman ve her yerde parasal bir olgudur” sözüne atıfta bulunan Eğilmez, “Enflasyon olgusunun parasal nedenlerden doğduğunu ifadeden öte bu olgunun parasal bir yaklaşımla çözülmesi gerektiğini de işaret eden bu yaklaşımın önce ABD’de sonra da Avrupa’da benimsenmesiyle birlikte, 1970’lerin ortalarına kadar geçerli olan Keynesyen maliye politikasının yerini yavaş yavaş para politikası aldı” dedi.
İlk zamanlarda para politikasının piyasadaki para miktarını, enflasyon oranıyla paralel artırmak suretiyle enflasyonu denetleme yaklaşımı olarak uygulandığını belirten deneyimli iktisatçı, Fed başta olmak üzere çoğu merkez bankasının para arzı artışını bu yolla kısıtlamaya yöneldiğini ifade etti.
Para politikasına enflasyon ayarı
1990’larda bu kez enflasyon hedeflemesi yaklaşımına geçildiğini ve enflasyon için yılsonu hedefi açıklanarak para politikası o hedefi yakalayacak şekilde ayarlanmaya başlandığını vurgulayan Eğilmez şöyle devam etti:
“Para politikasının en etkili aracı faiz politikası olduğu için merkez bankaları enflasyon yükselirken faizi ondan hızlı yükselterek, enflasyon düşerken faizi ondan yavaş düşürerek hedefi yakalama yolunu izlediler.
Para arzı ile enflasyon ilişkisi Friedman’ın dediği gibi önemli bir ilişkidir. Normal koşullarda para arzı artışı büyüme oranı ile enflasyon oranı toplamı kadar oluğunda piyasada likiditeyi dengeli düzeyde tutarken enflasyon üzerinde de olumsuz etki yaratmaz. Para arzı, enflasyon ve büyüme oranı toplamından hızlı artarsa enflasyonun düşüşünü yavaşlatabilir. Ne var ki işin başında enflasyon ve büyüme oranı tahminlerine göre hareket edildiği için söz konusu tahminler tutmaz ve para arzındaki artış yüksek kalırsa enflasyonu, düşük kalırsa ekonomik daralmayı beslemek gibi bir sonuca yol açabilir. O nedenle başlangıçta belirlenen enflasyon hedefi tutarlı olmalıdır.
2012’den bu yana değişmeyen yüzde 5 hedefİ
Türkiye, uzunca sayılacak bir süreden beri enflasyon hedeflemesi uyguluyor. Bizde yıllık enflasyon hedefi hükümet ve Merkez Bankası tarafından ortaklaşa belirleniyor. 2012 yılından beri hep yüzde 5 olarak açıklanan hedef 2025 yılı için de yüzde 5 olarak belirlendi ve yıl içinde değiştirilmedi.
İyimserlikten de öte bir beklenti
Merkez Bankası’nın para arzında yaptığı artışlar bırakın hedef alınan yüzde 5’lik orandan sapmayı, gerçekleşen enflasyon ve büyüme oranı toplamının da üzerinde seyretti. Böyle bir durumda dezenflasyon uygulamasının başarılı olmasını beklemek iyimserlikten de öte bir beklenti olur.”
Yorum Yap