İsrail’de azap görüntüsünü sızdıran askeri başsavcı tutuklandı

Geçen haftaya kadar İsrail ordusunun en üst seviye hukukçusu olan Askeri Başsavcı Yifat Tomer-Yerushalmi, bugün “görevi berbata kullanma” suçlamasıyla tutuklu.

Orduda hukukun üstünlüğünü korumakla misyonlu olan Tomer-Yerushalmi, Filistinli tutuklulara yönelik cinsel atak savlarını içeren bir görüntünün sızdırılmasına onay verdiğini itiraf etti.

Bir vakitler sağcı çevrelerin amacı olan generalin ani düşüşü, İsrail’de ulusal bir skandala dönüştü ve azap görüntüsünün kendisinden bile daha büyük bir siyasi kriz yarattı.

CEZAEVİNDE AZAP İDDİALARI

Olayın kökeni, Temmuz 2024’te Sde Teiman askeri cezaevinde yaşanan bir akına dayanıyor.

İddialara nazaran, Gazze savaşı sırasında tutuklanan bir Filistinli, onlarca tutuklunun önünde İsrail askerleri tarafından cinsel akına uğradı.

İsrail Askeri Savcılığı, olaya karışan askerler hakkında soruşturma başlatınca, sağcı siyasetçiler ve göstericiler cezaevi önünde protesto düzenledi; kimileri mahkeme binasını bastı.

Skandal, Ağustos 2024’te Kanal 12’nin görüntüyü yayımlamasıyla büyüdü. Milletlerarası reaksiyonlar üzerine İsrail hükümeti cezaevini kapatma kararı alsa da, tenkitler dinmedi.

İTİRAF, İSTİFA VE KAYBOLUŞ

İsrail Başsavcısı Gali Baharav-Miara, görüntü sızıntısına ait ceza soruşturması başlattıktan sonra Tomer-Yerushalmi misyondan uzaklaştırıldı.

İki gün sonra istifa eden general, mektubunda “Tüm sorumluluğu kabul ediyorum” sözlerini kullandı.

Ancak mektubunda daha çarpıcı bir kısım vardı:

“Bazı bölümler, en ağır hataları işleyen tutuklulara bile yapılmaması gereken şeylerin farkında değil. Hukukun yanında durduğumuz için amaç olduk.”

İstifadan saatler sonra Tomer-Yerushalmi ortadan kayboldu.

Tel Aviv yakınlarında yapılan ağır arama çalışmaları sonucu kıyıda bulundu ve dolandırıcılık, vazifesi berbata kullanma, adaleti engelleme ve zımnî bilgi sızdırma suçlamalarıyla gözaltına alındı.

TEL AVİV İDARESİNDEN SERT TEPKİ

Başbakan Binyamin Netanyahu, sızıntıyı “İsrail tarihinin en büyük prestij felaketi” olarak nitelendirdi.

Savunma Bakanı İsrael Katz, istifaya karşın Tomer-Yerushalmi’nin rütbesinin geri alınacağını açıkladı.

Aşırı sağcı İç Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir ise generali “hukuk kılıfı altında kabahat işlemekle” suçladı.

Katz, sırf bir hafta içinde Tomer-Yerushalmi’ye karşı yedi farklı açıklama yaptı.

Beş asker, Şubat 2025’te Filistinli tutukluya yönelik akın suçlamasıyla iddianameye bahis oldu lakin hepsi suçlamaları reddetti.

YARGI VE SİYASET ORTASINDA YENİ ÇATIŞMA HATTI

Soruşturma, Netanyahu hükümeti içindeki yargı aksisi kampanyayla birleşince daha da karmaşık hale geldi.

Adalet Bakanı Yariv Levin, Başsavcı Baharav-Miara’nın da “çıkar çatışması” içinde olduğunu öne sürerek onu soruşturmadan dışlamaya çalıştı.

Başsavcılık, bu teşebbüsü “hukuka alışılmamış siyasi müdahale” olarak nitelendirdi.

Levin ise yargı kurumlarını gaye almaya devam ederek, “Yıllardır devletin kendi malıymış üzere davranan bir küme değiştiriliyor” dedi.

TANIK KAYIP, DAVA BELİRSİZ

Olayın merkezindeki Filistinli tutuklu, ABD arabuluculuğunda yapılan ateşkes mutabakatı kapsamında Gazze’ye iade edildi.

Bu durum, askerlere yönelik davada şahidin söz verememesi nedeniyle sürecin akıbetini meçhul hale getirdi.

Yifat Tomer-Yerushalmi hadisesi, İsrail’de yargı, ordu ve siyaset ortasındaki tansiyonu bir kere daha gün yüzüne çıkardı.

Hukukun üstünlüğünü savunan bir generalin “devlet düşmanı” haline gelmesi, ülkenin Rabin suikastı sonrası en derin bölünmesini hatırlatıyor.