MİT, 1940 yılına ait İngiliz Kemal Raporu’nu gizliliğini kaldırarak kamuoyuna açtı. Tarihi olayları ve gerçekleri keşfedin!
MİT’in resmi internet sitesinde yer alan Özel Koleksiyon sekmesi altında yayımlanan belgeler kısmına yeni bir istihbarat raporu eklendi. Söz konusu rapor, Milli Mücadele yılları sırasında önemli bir figür olan Ahmet Esat Tomruk’u, diğer adıyla İngiliz Kemal’i ele almaktadır. Tomruk’un kişiliği ve geçmişi, tarih boyunca pek çok roman ve filmin konusu olmuştur. Ancak bu yeni rapor, onun hakkında oldukça olumsuz görüşler içermektedir. 26 Aralık 1940 tarihli bu istihbarat raporu, Tomruk’un birçok olumsuz yönünü gün yüzüne çıkarmaktadır.
RAPORDAKİ OLUMSUZ GÖRÜŞLER Milli Emniyet Hizmeti Riyaseti’nin (MAH) görüşlerini içeren raporda yer alan şu ifadeleri dikkate almak gerekir: “İngiliz Kemal uzun zamandan beri hizmetin alaka ile takip ettiği bir adamdır. ‘Boksör Kemal’, ‘Kemal Esat’, ‘Gözlüklü Kemal’ gibi muhtelif isimler taşıyan bu adam, zaman zaman ortaya çıkmakta ve yüksek makamlara arzı hizmet ederek bazı kıymetsiz malumatlar vermektedir.” Tomruk’un, yurt dışında yaptığı gezilerden edindiği bilgilerin çoğu, sıradan duyumlar ve ağızdan ağıza yayılan haberlerden ibarettir. Raporda vurgulanan diğer bir önemli nokta ise:“Verdiği haberler, her vatandaşın yapmak mecburiyetinde olduğu vazife çerçevesinin hududu içinde kalmaktadır.” Bu durum, Tomruk’un iddia ettiği gibi önemli bir bilgi kaynağı olmadığına işaret etmektedir. Ayrıca, zamanında kendisinden istifade düşünülmüş olsa da, daha sonra samimi ve dürüst bir karakter taşıdığı sonucuna varıldığı için ilişki kesilmiştir.
İNGİLİZ KADINLA METRES HAYATI YAŞAMAKTA Raporda yer alan başka bir dikkat çekici ifade, Tomruk’un Bulgarlarla sık sık temas halinde olduğu ve bir İngiliz kadınla metres hayatı sürdüğüdür. Raporun devamında, Tomruk’un kişiliği ile ilgili başka olumsuz bilgilere de yer verilmektedir. “Sarhoş ve kumarbaz olduğu da öğrenilen bu adamdan istifade melhuz olmadığı gibi verdiği veya vereceği haberler de itimada layık olmaktan uzaktır.” Böyle bir durumda, Tomruk’un durumu sürekli takip altındadır. Genelkurmay Başkanlığı’na bu gelişmeler hakkında bilgi verilmektedir.
Öte yandan, belgeler arasında başka bir rapor daha bulunmaktadır. ALMAN BÜYÜKELÇİYE MEKTUP YAZAN MUHTAR Bu belge, 1942 yılında Alman büyükelçisi Franz Von Papen’in, İzmir Karşıyaka Şemikler köyü muhtarı Şakir’e yazdığı teşekkür mektubunu içermektedir. Von Papen’in 9 Mart 1942 tarihli mektubunda şöyle denilmektedir: “Türk milletinin muhtelif tabakalarından almış olduğum tebriknameler meyanında sizinki bilhassa memnuniyetimi mucip olmuştur.” Bu, o dönemde iki ülke arasındaki ilişkilerin ve dostluğun ne derecede önemli olduğunu göstermektedir.
“ARZ EYLERİM” İzmir Merkez Amirliği’nin 21 Nisan 1942 tarihli yazısında ise, Von Papen’in mektubunun köy muhtarı Şakir’e ulaştırılmasındaki aksaklıklar dile getirilmektedir. “Alman büyük elçisi Von Papen’in, Şemikler köyü muhtarı Şakir’e yazdığı bir teşekkür mektubunun fotoğrafı bağlı olarak sunulmuştur.” Mektubun köye ulaştırılması sırasında yaşanan zorlukların üstesinden gelinmiş ve nihayetinde, muhtar Şakir’e mektubun ulaştırılabilmesi sağlanmıştır. Bu, dönemin postal hizmetleri ve bürokratik süreçlerinin etkinliğine dair önemli bir durumu gözler önüne sermektedir.
Şakir, Von Papen’i şahsen tanımadığını belirtse de, Almanlara karşı beslediği sempati ile mektubunda, gazetelerde okuduğu belirli olaylara ilişkin duyduğu memnuniyeti ifade etmiştir. “Saygılarımla arz eylerim.” Bu ifadeler, o dönem Türkiye-Almanya ilişkilerinin nasıl şekillendiğine dair ipuçları vermekte ve muhtarın bulunduğu pozisyonu ön plana çıkarmaktadır.
Yorum Yap