Stockholm Memleketler arası Barış Araştırmaları Enstitüsünün (SIPRI) birinci 100 savunma endüstrisi şirketi listesine 5 Türk firması girdi.
SIPRI, 2024 yılında en çok silah ve askeri hizmet satışı yapan birinci 100 savunma endüstrisi şirketini açıkladı. Buna nazaran, savunma bölümündeki en büyük 100 şirketin 2024’te silah ve askeri hizmet satışları bir evvelki yıla nazaran yüzde 5,9’luk artışla 579 milyar dolara yükseldi. Böylelikle bu şirketlerin 2024 yılında silah ve askeri hizmet satışları rekor düzeye ulaştı.
Silah gelirlerindeki artışlar Asya ve Okyanusya bölgesi hariç başka bölgelerde görülürken, bu artışlar, Ukrayna’daki savaş, İsrail’in Gazze’ye yönelik taarruzları, global ve bölgesel jeopolitik tansiyonlar ve giderek yükselen askeri harcamalardan kaynaklandı. Kelam konusu artışın büyük kısmı Avrupa ve ABD merkezli şirketlerden geldi.
Birçok silah üreticisinin geçen yıl üretim sınırlarını genişlettiği, tesislerini büyüttüğü, yan kuruluşlar kurduğu yahut öbür şirketleri satın aldığı raporda yer aldı.
Listenin doruğunda ABD şirketleri bulunuyor
2018’den bu yana listenin başındaki 3 firmanın tamamının ABD merkezli olması dikkati çekti. Bu firmalar, Lockheed Martin, RTX (eski ismi Raytheon Techologies), Northrop Grumman olarak sıralandı.
Küresel savunma bölümündeki en büyük 100 şirket içindeki ABD’li toplam 39 şirket, 2024’te 334 milyar dolarlık silah satışı yaparak, bir evvelki yıla nazaran yüzde 3,8 artışla tüm satışların yaklaşık yüzde 50’sini karşıladı.
Elon Musk’ın sahibi olduğu ABD’li şirket SpaceX (77’nci sırada) birinci sefer birinci 100’de yer aldı. Şirketin savunma gelirleri bir yıl içinde iki katından fazla artarak 1,8 milyar dolara ulaştı.
Öte yandan, F-35 savaş uçağı, Columbia sınıfı denizaltılar ve Sentinel kıtalararası balistik füze üzere kıymetli ABD savunma sistemlerinin geliştirilmesi, üretiminde gecikmeler ve bütçe aşımları oldu.
Listedeki Çinli büyük silah şirketinin toplam satışlarının bir evvelki yıla nazaran yüzde 10 düşerken, Japon silah şirketlerinin yüzde 40, Alman silah şirketlerinin yüzde 36 satışlarının artması dikkati çekti.
İlk 100 şirket içinde merkezi Avrupa’da olan 26 şirket bulunurken, bunların toplam silah satışları yüzde 13 artarak 151 milyar dolara ulaştı.
Avrupalı şirketlerin sipariş alımları artarken, birtakım şirketler Ukrayna’daki savaşla ve “Rusya’dan algılanan tehdit” ile temaslı olarak talepte artış gördü.
Rusya-Ukrayna Savaşı’ndan sonra ordusuna yeni silah almaya başlayan Almanya’da, Rheinmetall, ThyssenKrupp, Hensoldt ve Diehl’in silah satışları geçen yıl bir evvelki yıla nazaran yüzde 36 artarak 14,9 milyar dolara çıktı.
Rapora nazaran, bu artışın temel nedeni olarak Rusya’nın tehdit durumu nedeniyle kara tabanlı hava savunma sistemleri, mühimmat ve zırhlı araçlara olan talebin artması olarak gösterildi.
Almanya’nın en büyük savunma sanayi şirketi Rheinmetall’ın satışları yüzde 46,6 artışla 8,24 milyar dolara ulaştı. Şirket listede 20. sırada yer aldı.
Rusya-Ukrayna Savaşı’nın her iki ülkedeki silah şirketlerinin sayılarını da etkiledi. Ukrayna şirketi JSC Ukrainian Defense Industry, silah satışlarını yüzde 40,7 artırarak 3,01 milyar dolara çıkardı.
Rus şirketleri Rostec ve United Shipbuilding’in toplam gelirleri geçen yıl yüzde 23 artarak 31,2 milyar dolar oldu. Rus ordusunun kendi talebi, silah ihracatındaki düşüşten kaynaklanan kayıpları ziyadesiyle telafi etti.
Türk şirketleri satışlarını artırdı
SIPRI’nın geçen yıl en çok silah ve askeri hizmet satışı yapan birinci 100 savunma endüstrisi şirketi listesinde 5 Türk firması yer aldı. Türk şirketlerinin toplam gelirleri geçen yıl 2024’e nazaran yüzde 11 artarak 10,1 milyar dolara ulaştı.
Rapora nazaran, Makine ve Kimya Sanayisi AŞ (MKE) birinci sefer en büyük 100 listesine girdi. Listede, ASELSAN 3,47 milyar dolar gelirle 47’nci, Türk Havacılık ve Uzay Sanayii 2,16 milyar dolarla 65’inci, Baykar 1,9 milyar dolarla 73’üncü, Roketsan 1,39 milyar dolarla 87’nci ve Makine ve Kimya Sanayisi AŞ 1,21 milyar dolarla 93’üncü sırada yer aldı.
SIPRI, kurulduğu 1966’dan bugüne çatışma, silahlanma, silah denetimi ve silahsızlanma üzere alanlarda araştırma, rapor ve tahliller hazırlıyor. SIPRI’nin global silah satışlarına ait veritabanı 1989’da oluşturuldu. SIPRI’nın raporu, yurt içi ve yurt dışındaki askeri müşterilere yapılan tüm ağır silah ve askeri hizmet satışlarını kapsıyor.
Yorum Yap