Salt Beyoğlu, MSGSÜ Fotoğraf Bölümü’ne bağlı Halı Atölyesi’nin yıllara yayılan üretim çizgisini ve belleğini bir ortaya getiren “‘90’lardan Beri Halı’dayız” standına konut sahipliği yapıyor. 1Sergide bayan cinayetlerinden toplumsal cinsiyet eşitsizliğine, basından göç sıkıntısına kadar uzanan geniş bir çerçeveye dokunan işlerle karşılaşılıyor.
Salt Beyoğlu, şu sıralar sıradışı bir standa mesken sahipliği yapıyor: “‘90’lardan Beri Halı’dayız”. Yeni dönemi bu stantla açan Salt, Mimar Sinan Hoş Sanatlar Üniversitesi (MSGSÜ) Fotoğraf Bölümü’ne bağlı “Halı Atölyesi”nin yıllara yayılan üretim sınırını ve belleğini bir ortaya getiriyor.
1 Mart 2026’ya kadar ziyaret edilebilecek standın programı; Amira Akbıyıkoğlu, Eylül Şenses ve Halı Atölyesi bileşenlerinin emeğiyle sanatseverlerle buluşuyor.
ELEŞTİREL BİR HAVA
Mekâna girer girmez, X-Ray aygıtıyla adım atıyoruz standın kainatına. Sergiyi gezerken her adımda, 90’ların ekonomik, siyasi ve toplumsal atmosferini hissediyoruz. Bayan cinayetlerinden basına, sığınmacı probleminden toplumsal cinsiyet eşitsizliğine, kolektif üretime kadar uzanan geniş yelpazede eleştirel bir hava hâkim.
1976-1977 devrinde ressam ve akademisyen Özdemir Altan’ın teşebbüsüyle, ressam ve akademisyen Zekai Ormancı’nın (1949-2008) yönetiminde kurulan uygulama atölyesi, 1990’larda sanatçı-akademisyen Gülçin Aksoy’un öncülüğünde ve ona eşlik eden bir küme öğrenci ve yol arkadaşıyla, dokuma atölyesi kimliğine “disiplinlerarası muhalif üretim mekânı” kimliğini ekliyor. Aksoy’un “Bir halıyı da dokuyabilirsiniz, bir fikri de” kelamıyla bu ideoloji, günden güne somut işlerin günyüzüne çıkmasına etken olmuş.
ŞİİRLER, YERLEŞTİRMELER…
Halı Atölyesi’nin üretim modeli, 2000’li yıllarda İstanbul’daki bağımsız sanat inisiyatifleri, feminist çevreler ve disiplinlerarası kolektiflerle kurduğu bağlar sayesinde çoğalmış, çeşitlenmiş ve genişlemiş. Gündemi takip etmekten hiç vazgeçmeyen atölyede, “AtılKunst sanatçı kolektifi” (2006-2013), “Garip Bir Pandik 1” (Halı Atölyesi, 2011) ve “Garip Bir Pandik 2” (Rumeli Han, 2012) performansları, 3/1 (Halı Atölyesi, 2013) standı ile fanzinlerden dikişlere birçok eser toplumsal problemlere yansıdan doğmuş.
Sergide birçok gazete kupürünün oluşturduğu kolajlar, pankart halılar, yarım bırakılmış dokumalar, şiir dizelerinin işlendiği atkılar, fotoğraflar, yerleştirmeler yer alıyor.
Mekânda katlar ortasına asansör yardımıyla ulaştığınızda, kulağınıza Kâhtalı Mıçı’nın “Usta ile Çırak” müziğini duyacaksınız. Akademideki usta ile çırak münasebetine gönderme yapmak için seçilen bu müziğin kelamlarının bir kısmını “Garip Bir Pandik 1” performansında da göreceksiniz. Bu da standın değişik işlerinden birisi.
‘BİRLİKTE ÖĞRENMEYE DAYALI BİR ALAN’
Serginin programlamasında yer alan Amira Akbıyıkoğlu Halı Atölyesi’nin 1990’lardan bugüne birçok jenerasyonun buluştuğu, birlikte öğrenmeye dayalı bir alan olduğunu, burada sırf halının dokunmadığını; sözlerle, performanslarla, kolektif oyunlarla yeni üretim biçimlerinin ortaya çıktığını vurguluyor. Stant fikrinin de bu özgün pedagojiyi ve jenerasyonlar ortası transferleri görünür kılma gereksiniminden doğduğunu belirtiyor.
Atölyenin tarihî köklerini, farklı devirlerden öğrencilerin tecrübelerini ve masanın etrafında kurulan kolektif üretim geleneğini merkeze aldıklarını belirten Akbıyıkoğlu, “Arşiv dokümanlarını, performans kayıtlarını ve yine üretilen işleri yan yana getirirken, hem geçmişteki üretimleri hatırlatmaya hem de bugünkü sanat ortamıyla bağ kurmaya ihtimam gösterdik” diyor.
Akbıyıkoğlu, standın, Halı Atölyesi’nin temsil ettiği paylaşım ve dayanışma kültürünü izleyiciye hissettirmesini amaçladıklarını, sanat eğitiminin hudutlarını aşan bu özgür alanın, yeni nesillere kolektif üretimin dönüştürücü gücünü hatırlatmasını ve onlara esin kaynağı olmasını dilediklerini de kelamlarına ekliyor.
Yorum Yap