Komisyon İmralı’ya gidecek mi? TBMM Başkanı Kurtulmuş açıkladı

TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, aralarında Milliyet Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Özay Şendir’in de bulunduğu basın mensuplarına gündeme ait açıklamalarda bulundu.

-(Komisyonun İmralı ziyareti) Sürecin tamamlanması bakımından bu türlü bir adım atılabilir. Lakin bu kararı verecek olan Meclis’teki komisyonumuzdur. Benim şahsi görüşüm burada kıymetli değildir. Çeşitli siyasi partiler bu hususta olumlu kanaatlerini söz ettiler, ediyorlar. Kamuoyu önünde de ediyorlar. Şayet komite bu türlü bir karar alırsa ona nazaran hareket edilir”

-“İnşallah bu hafta Perşembe günü İçişleri Bakanımız, Ulusal Savunma Bakanımız ve Ulusal İstihbarat Teşkilatı Liderimiz gelip en başta yaptıkları sunumla bugün ortasında neler oldu, hangi adımlar atıldı bunları anlatacaklar”

-“Türkiye’de bu süreç, aslında Türkler ile Kürtler ortasında bir barış süreci değil, devlete karşı gayret eden terör örgütünün silahlarını bırakmasını ilan etmesiyle birlikte başlayan bir sürecin parlamento tarafından dikkatle izlenmesi sürecidir”

-“Herhangi bir halde örgütle devlet ortasında bir pazarlık kelam konusu değildir, bugüne kadar da olmamıştır. Örgütün de maksimalist taleplerle gündeme gelmediğini zati kamuoyuna yapılan açıklamalarla da biliyoruz. Örneğin, federasyon üzere, birtakım ayrıcalıkların tesis edilmesi üzere, diğer bir lisanın Türkçenin yanında resmi lisan olmasının talep edilmesi üzere birtakım taleplerin gündeme gelmediğini biliyoruz”

-“Örgütün nitekim silahları bıraktığının ve kendisini tasfiye ettiğinin tespit ve tescili bundan sonraki kademenin en kritik noktasıdır”

-“Milli güvenlikle ilgili kurumlarımızın, başta Ulusal İstihbarat Teşkilatı ve Milli Savunma Bakanlığı unsurlarının, “Evet, örgüt kendisini feshetmiştir, alanda önemli bir silahsızlanma sağlanmıştır” diyerek bu tespiti yapmasından sonra Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin bahsin gerektirdiği birtakım yasal düzenlemeleri gerçekleştirmesi mümkün olabilecektir”

-“Hiç kimseye prim vermeden, hiç kimseye eyvallah etmeden Türkiye’nin bu terörsüz Türkiye sıkıntısını gerçekleştirmek zarureti vardır. Bu siyasi seçeneklerden birisi değildir. Artık Türkiye için hayat memat sıkıntısı mesabesinde olan bir zarurettir, bunun gerçekleşmesi lazım”

-“(PKK’nın silah bırakması) Türkiye’nin en üst güvenlik kurulu olarak Ulusal Güvenlik Heyeti’nde bu husus ele alınır ve Milli Güvenlik Kurulu şayet bu tespitleri yapar ve bunu da ilan ederse burada çok kıymetli bir ara aşılmış olur”

-“(Komisyonun takvimi) Raporun hazırlanacağına ait bütün partilerin bilgisi var. Kimi partilerin hazırlığı var. Biliyorsunuz 31 Aralık’ta komitesi bitirmek için en başta o denli kurmuştuk. Benim zihnimden geçen ekim sonu bitirmekti lakin biraz gecikecek, o denli görünüyor. Kasım sonu üzere inşallah iş şekillenmiş olur”

-“Tamamen teknik sebeplerle bu hafta perşembe yapacağımız toplantıyı erteledik. Bir bakan arkadaşımız yurt dışında olacağı için toplantıyı yapmadık. Önümüzdeki hafta İçişleri Bakanımızı, Ulusal Savunma Bakanımızı ve Ulusal İstihbarat Teşkilatı Liderimizi dinleyeceğiz. O denli görüyorum ki son dinleme faslıdır bu. Şayet ek yeni bilgileri olursa sonra tekrar kurul bilgilendirilir. Münasebetiyle büsbütün teknik bir sebepten ötürü bu erteleme yapılmıştır”

-“Şunu söyleyeyim. Demirden korkan trene binmesin. Bu, Türkiye’nin en sıkıntı konusu. Tabi ki burada herkesin söylediği kelam yalnızca kendisinin bugününü değil, bütün geleceğini de şekillendirecek”

-“(Terörsüz Türkiye süreci) Bu, Türkiye için değerli bir kardır. Siyaset birinci sefer bir bahis etrafında, tahlile ait kanatları farklı olabilir, lakin bu sorun çözülsün diye siyaset birinci sefer ortak noktada duruyor, bu olağanüstü kıymetlidir. O geçmiş tahlil denemeleri sırasında siyasetin daha işin başından itibaren bu işi bir siyasi hareket alanına döndürdüğünü çok çok uygun biliyoruz. Hasebiyle, bunları görmek lazım”

-“(Apo sloganları) Meclis’te o sloganların atılması, Diyarbakır’da diğer yerlerde, nitekim milletin kahir ekseriyetinin rahatsızlık duyduğu aksiyonların ortaya konulması, açık söylüyorum provokasyondur”

-“(Çözüm süreci ve Terörüz Türkiye süreci ortasındaki fark) Geçen süreci de aşağı üst neredeyse her gününü hatırlayan, bilen birisi olarak söyleyeyim. Çok büyük farklılıklar var. Her şeyden önce üzülerek söz ediyorum, o devir içerisinde devlet ismine bu süreci yürüten kurumların neredeyse tamamı FETÖ’cülerin idaresindeydi, onların tesiri altındaydı”

GENEL DEĞERLENDİRME

Burası Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne bağlı Florya Toplumsal Tesisleri ve Atatürk Köşkü. 20 Ekim’de açtık burayı. Uzun yıllar tamiratı tadilatı devam ediyordu. Tarihi binalar olduğu için Bilim Kurulu ile uyumlu bir halde sürecin tamamlanması gerekiyordu. Çok şükür pek hoş bir noktaya geldi. Burada da açılış günü dışında birinci sefer konuk ağırlıyoruz. Bu toplantının bir de bu türlü bir tarafı var. Şu karşıda denizin içinde gördüğünüz köşk de temel tarihi yapı orasıdır. Oradaki tamirat da devam ediyor. Atatürk’ün bilhassa hayatının son periyodunda kullandığı, çok sıkça kullandığı bir yer. O tarihi fotoğrafların çekildiği yer burası. Ümit ediyorum ki en kısa mühlet içerisinde oradaki onarımın da tamamlanması mümkün olur.

Türkiye’de Ulusal Dayanışma Kardeşlik ve Demokrasi Komitesi sahiden değerli, tarihi bir vazifesi üstlendi. Bugün prestijiyle da 16 toplantısını geride bırakarak kıymetli bir işlevi icra etti. Bundan sonra da artık son noktaya yanlışsız geliyor.

Hem kurul çalışmaları başladığı günden itibaren hem de Terörsüz Türkiye çalışmaları iradesi ortaya konulduğu günden itibaren Türkiye’de medyanın vermiş olduğu takviyenin de olağanüstü değerli olduğunu tabir etmek isterim. Çabucak çabucak medyada kuruluşlarının tamamına yakını büyük bir dayanak verdi. Sorunun tarihi bir kardeşlik ve barış işlevi icra edeceğini bilerek uyumlu bir formda bu sürece dayanak verdiler, bundan ötürü da hepinize farklı ayrı teşekkür ediyorum.

Öncelikle komitenin kurulmasından itibaren kimi unsurları daima birlikte kararlaştırarak yola koyulduk. Bunlardan bir tanesi açıklık, şeffaflık ve katılımcılık unsurlarıydı. Türkiye’de toplumun farklı kesitlerinden insanların gelip sivil toplum kuruluşlarının, devlet vazifelilerinin, birebir bu husustan mağdur olan ailelerin geldiği, 134 sivil toplum kuruluşu kanaat başkanı temsilcisinin dinlendiği çok geniş bir dinleme süreci ortaya çıktı. Şunu çok rahat söyleyebilirim. Çok farklı fikirleri olmakla birlikte buraya gelip katılan, kurulda fikir beyan edenlerden hiçbirisi biz bu süreci istemiyoruz, bu süreç olmasın diye bir beyanda bulunmadı. Herkes coşkuyla bu sıkıntının bir an önce bitirilebilmesi için değerli fikirler ortaya koydular. Kimilerinin somut teklifleri oldu, bunların hepsini kayıtlara aldık ve Türkiye Büyük Millet Meclisi’mizin zabıtları içerisinde yerini aldı. Yalnızca iki toplantı, bahsin hassasiyeti hasebiyle basına kapalı yapıldı, öbür toplantılar basına açık bir formda yapıldı.

Bu sürecin bu kadar dikkatli yürütülmesinde, bu kadar da değerli bir noktaya gelmesindeki temel etkenlerden birisi, kurulun yapısıdır. Kurul, Türkiye Büyük Millet Meclisi’ndeki 11 siyasi partinin katıldığı, 51 milletvekilinin yer aldığı bir çalışma kümesi oldu. Burada asla partilerin kendi gündemleri, kendi siyasi tercihleri, öncelikleri üzerinde bir gündem oluşturmadan, beşerler çok farklı fikirlere sahip olmakla birlikte uygar bir formda, büyük bir demokratik olgunlukla herkes fikirlerini tabir etti, müzakereyi gerçekleştirdi. Bu bakımdan temsil gücü hayli yüksek bir kurul. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde temsil edilen siyasi iradenin yüzde 95’inin temsil edildiği bir kümeden bahsediyoruz. Bu kümeyle karar alırken de en baştan itibaren yaptığımız şey, karların yalnızca yüzde 50 artı 1 ile alınamayacak kadar değerli, hassas bir bahis olduğu, bunun için de kesinlikle nitelikli çoğunlukla kararların alınması gerektiğidir. Yani 5’te 3 çoğunluk üzerinde ittifak kurularak yola devam edildi ve kıymetli bir noktaya kadar geldi.

Burada ana bahisler ortaya çıktı. Bunlardan bir tanesi “kardeşlik” sorunudur. Türkiye’de bu süreç, aslında Türkler ile Kürtler ortasında bir barış süreci değil, aslında devlete karşı gayret eden terör örgütünün silahlarını bırakmasını ilan etmesiyle birlikte başlayan bir sürecin parlamento tarafından dikkatle izlenmesi sürecidir. Hasebiyle, burada çabucak herkesin Türk-Kürt kardeşliği vurgusu yaptığının, bu ülkede yaşayan insanların ortasındaki birlik ve beraberlik vurgusunu yaptığının altını çizmek isterim, bu olağanüstü değerli bir sorundu.

Bir başka konu ise bu süreç, bir pazarlık süreci değildir. Aşağı üst katılanların kahir ekseriyeti bu kanaatte olduklarını tabir ettiler. Öncelikle bu süreç, İmralı’dan yapılan açıklamalar ve bu açıklamalara terör örgütünün de bütün bileşenleriyle uyacağını söz etmesiyle birlikte başladı. Hasebiyle, rastgele bir biçimde örgütle devlet ortasında bir pazarlık kelam konusu değildir, bugüne kadar da olmamıştır. Örgütün de maksimalist taleplerle gündeme gelmediğini aslında kamuoyuna yapılan açıklamalarla da biliyoruz. Örneğin, federasyon üzere, birtakım ayrıcalıkların tesis edilmesi üzere, öbür bir lisanın Türkçenin yanında resmi lisan olmasının talep edilmesi üzere birtakım taleplerin gündeme gelmediğini biliyoruz. Münasebetiyle, bunun bir pazarlık süreci olmadığı, devletin iradesinin, terörsüz bir Türkiye’yi kurma iradesiyle birlikte terör örgütünün de kendisini feshetme süreciyle ilgili kendisinden beklenen adımları atmaya başlaması. Şimdi adımların tamamlandığını söz edecek noktada değiliz, fakat bilhassa 26 Ekim açıklamasıyla birlikte, yani artık Türkiye hudutları içerisinde hiçbir formda terör faaliyeti yapılmayacağına ait açıklamayla birlikte mevzu yeni bir safhaya, yeni bir merhaleye gelmiştir. Münasebetiyle, bu sorunun de çok kıymetli olduğunu, toplumumuzun büyük kısımlarının de buna bu biçimde baktığının altını çizmek isterim.

Yine burada ele alınan mevzular, müzakere süreci içerisinde çokça lisana getirilen konulardan birisi, artık Türkiye’nin teröre karşı ödediği bu maliyetleri bir daha ödememesi gerektiğidir. 2013 yılında kimi akademisyen arkadaşlarla bir çalışma yapmıştık, terörün o zamanki maliyeti 1.3 trilyon dolardı, alternatif maliyetleriyle birlikte, bugün bunu güncellemek lazım. Şahsi kanaatin bunun en az iki katına çıktığıdır. Türkiye’nin bu kadar ağır bir maliyeti ödememesi konusunda çabucak hemen toplantıya katılan herkesin ortak bir anlayışı, yönelişi olduğunu tabir etmek isterim.

Terörsüz Türkiye’nin kurulmasıyla birlikte bunun yalnızca Türkiye ile kısıtlı kalmayacağı, bütün bölgede de terörsüz bir iklimin oluşmasına olağanüstü büyük katkı sağlayacağı konusunda büyük oranda buradaki müzakereler sırasında bir anlayış birliğinin olduğunu söz etmek isterim.

Müzakereler devam ettikçe, parlamentodaki görüşmeler, dinlemeler devam ettikçe şunu gördük ki hakikaten bu bir “Türkiye modeli”dir. Bilhassa akademisyen arkadaşlarımızın, uzmanların anlattıkları, dünyanın farklı yerlerindeki çatışma tahlilleri modelleriyle kıyasladığınızda bizim geldiğimiz noktaya kısa bir müddette gelindir. Sürecin başlangıcını komitenin kurulduğu 5 Ağustos 2025’ten değil, niyetlerin ortaya konulduğu 1 Ekim 2024’ten alırsanız hayli kısa bir mühlet içerisinde, diğer çatışma tahlilleri örneklerine kıyasladığınızda 7 yılda, 9 yılda, 5 yılda gelinen noktaya Türkiye bu kadar kısa bir müddet içerisinde gelmiştir. Hiç elbet bu mevzuyla ilgili geçmiş uygulamaların defaatle yapılan, ortaya konulan denemelerin de çok kıymetli bir birikimi olduğunu biliyoruz. Ancak sonuç prestijiyle baştan beri vurguladığımız, bu sürecin süratle ve kararlılıkla sürdürülmesi lazım. Geniş müzakere unsuru, yani yalnızca aşikâr çevrelerin görüşünü değil, geniş olarak toplumun görüşlerinin alınması ve ısrarla söylediğimiz şey, bir üçüncü göze gereksinim yok, bir orta bulucuya muhtaçlık yok Türkiye bunu kendi imkanlarıyla, kendi siyasi olgunluğuyla ortaya koyabilir. Türkiye Büyük Millet Meclisi’ndeki bu kurulumuz da temel prestijiyle Türkiye modelinin en değerli ayaklarından birisi oldu. Bir daha bir dış güce, bir üçüncü göze gereksinim duyulmaksızın süreci millet ismine takip edecek bir komite olarak bugüne kadar geldi.

Başından itibaren söylüyoruz. Bundan sonraki süreçte çok daha dikkatli olmamız gerekir. Bu dikkati bilhassa sizlerden de sizin bu husustaki yönlendirmelerinize de muhtaçlığımız olduğunu tabir etmek isterim. Bu süreçle ilgili evet, siyasette büyük bir konsensüs var, bir an önce terör problemini geride bırakalım, kurallar olumlu ilerliyor ancak sonuçta bizim istediğimiz kadar olmasın diye çabalayan, bir kenarda, köşede bekleyen iç ve dış birtakım ögelerin bu süreci zehirlemek için, sürece ziyan vermek için provokasyonlar dahil her türlü çabayı ortaya koyabilmesi mümkündür. Buna karşı da uyanık olmak gerektiğini tabir etmek isterim.

Bir öteki değerli özelliği ise bu kurulun, aşağı üst toplumun bütün kısımları dinlenmiştir. Devlet yetkilileri, mevzuyla ilgili bakanlarımız geldi, Ulusal İstihbarat Teşkilatı Liderimiz geldi.

İnşallah bu hafta Perşembe günü tekrar İçişleri Bakanımız, Ulusal Savunma Bakanımız ve Ulusal İstihbarat Teşkilatı Liderimiz gelip en başta yaptıkları sunumla bugün ortasında neler oldu, hangi adımlar atıldı bunları anlatacaklar.

Bu bahisle ilgili olan arkadaşlarımız, Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanımız, Adalet Bakanımız, Dışişleri Bakanımız olmak üzere gelip anlattılar. Bir öbür ilgili küme ise mağdur yakınlarıydı. Başta şehit ailelerimiz, gazilerimiz olmak üzere, Cumartesi Anneleri, Diyarbakır Anneleri ve Barış Anneleri üzere bu süreçte gerçekten mağdur olmuş olan kitleler, temsilciler geldiler ve görüşlerini büyük bir açıklıkla ortaya koydular. Hukuk topluluğumuzu, barolarımızı ve hukukçuların kurmuş olduğu derneklerin fikirlerini de almış olduk. Doğal bu hususta siyasi deneyim sahibi olan insanları da dinledik. Bilhassa Türkiye Büyük Millet Meclisi’ndeki bu ve emsal mevzulardaki deneyimlerini paylaşmaları bakımından, geçmiş periyot Meclis Liderlerimizin gelip komiteye bilgi vermeleri, görüşlerini tabir etmeleri olağanüstü bedelli ve manalıydı.

Ayrıca iktisat ve iş dünyasına ait ana akım kuruluşların tamamı geldiler, görüşlerini tabir ettiler. Akademiden arkadaşlarımız ve uzmanlar geldiler. Başta Doğu ve Güneydoğu Anadolu olmak üzere birçok etraftan kanaat liderleri geldi, STK’lar geldi ve görüşlerini söz ettiler. Bayan ve gençlik kuruluşları da insani yardım kuruluşları da bu mevzu içerisinde görüşlerini paylaştılar.

Şimdi gelinen noktada artık yavaş yavaş bu kurul çalışmalarının toparlanması sürecine giriyoruz. Burada bundan sonraki adım, bizim en baştan beri söylediğimiz, zati sürecin buraya kadar gelmesini sağlayan en kıymetli konu, örgütün ben silahları bırakıyorum ve kendimi tasfiye ediyorum ilanıdır. Artık örgütün hakikaten silahları bıraktığının ve kendisini tasfiye ettiğinin tespit ve tescili bundan sonraki kademenin en kritik noktasıdır. Yani bunu biz Türkiye Büyük Millet Meclisi olacak yapacak durumda değiliz. Ulusal güvenlikle ilgili kurumlarımızın, başta Ulusal İstihbarat Teşkilatı ve Milli Savunma Bakanlığı unsurlarının, evet örgüt kendisini feshetmiştir, alanda önemli bir silahsızlanma sağlanmıştır diyerek bu tespiti yapmasından sonra Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin hususun gerektirdiği birtakım yasal düzenlemeleri gerçekleştirmesi mümkün olabilecektir. Bu çerçevede bizim komite olarak üzerinde durduğumuz husus ise bundan sonraki temel misyonumuz, raporlamadır. Yani neler konuşuldu, bunun perspektifi nedir ve bundan sonra Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Şurasına hangi teklifleri sunacaktır bunları arkadaşlarla da öteki bütün partilerin temsilcilerle de bir ortaya gelerek son görüşmelerimizi geçtiğimiz hafta yaptık ve onlar da hazırlıklarını yapacak ve sonunda bir raporu ortaya koyacağız.

Son olarak şunu söz etmek isterim. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin bu kurulu Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin evet bir anayasa komitesi, bir plan bütçe komitesi üzere daimi bir komitesi değil. Süreksiz olarak kurulmuş. Maddeyle kurulmuş bir kurul değil. Fakat Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde daha önce defaatle görülen, teamül gereği kurulan defakto komitelerden birisidir. Şimdiye kadar 10 sefer bu tıp komite kurulmuş. 19. Devirde, 22. Devirde, 23. 24. Devirde, 26. Devirde buna misal kurullar kurulmuş. Anayasa Uzlaşma Komiteleri kurulmuş, öteki bahislerde kurullar kurulmuş. Bu komite, Meclis teamüllerine uygundur, Türkiye’nin hukuk sistemine uygun bir kuruldur. Zati o denli olmasa bugüne kadar gelmesi mümkün olmazdı.

Ayrıca bazen şöyle bir yanlış algılama da ortaya çıkıyor. Bu kurul yasal düzenlemeleri yapacak, bu kurul anayasa düzenlemeleri yapacak… Hayır, değil. Bu kurul, niteliği, tarifi prestijiyle tavsiye niteliğinde kararlar alan bir komitedir. Şimdiye kadar bütün kararlarımızı çabucak hemen ittifakla aldık. Artık bu kararı da ittifakla alırsak bu zati bir siyasi çerçeveyi, bir perspektifi Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne de göndermiş olacak. Ümit ederim ki, önümüzdeki periyodu kısa bir müddet içerisinde tamamlayarak bu tarihi misyonu, Türkiye’nin önüne çıkmış olan bu olağanüstü değerli bir gelişmeyi muvaffakiyetle kendi ismimize tamamlayarak Meclis Genel Kurulu’na çalışmalar yapılmak üzere gönderilir ve kazasız belasız bu süreç atlatılır.

Komisyon, kurulduğu andan itibaren çalışmalarda beklediğimizden, öngördüğümüzden şahsen benim öngördüğümden çok daha uyumlu, çok daha istikrarlı bir çalışma ortaya çıkmıştır. Açıkçası hiçbir siyasi küme da bu işi kendisince yönlendirmeye, provoke etmeye ya da işte bir halde buradan siyasi rant elde etmek için adımlar atmaya çalışmamıştır. Ben bu komitenin buraya kadar gelmesinde çok büyük katkıları olan, başta Ahlat’ta yaptığı konuşmayla sürecin önünü açan ve bunu bir devlet siyaseti haline getiren Sayın Cumhurbaşkanımıza, sürecin önünü açma konusunda büyük riskler alarak tarihi bir sorumluluğu üstlenen Sayın Devlet Bahçeli’ye, bu komiteye kendi partilerinden temsilciler vererek kurulun çok partili bir halde çalışmasına vesile olan Sayın Özgür Özel’e, Yeni Yol Partisi’nin Küme Liderine ve kümesi oluşturan partilerin genel liderlerine, DEM Parti’nin eş genel başkanlarına ve parti yöneticilerine, tek tek buraya temsilcilerini gönderen başka bütün siyasi partilere teşekkür ediyorum.

Bu tarihi bir kuruldur. Biz baştan beri şunu söyledik. Gelin görüşlerinizi, itirazınız varsa da burada söyleyin, itirazlarınızı da kayıt altına alın ve böylelikle Türkiye’nin bu tarihi sürecini daima bir arada muvaffakiyetle yönlendirelim. Ümit ederim ki, şimdiye kadar geldiği üzere bundan sonra da büyük bir olgunlukla ve sonuç alıcı adımlarını atarak, yani âlâ bir raporla Meclis’e kendi görüşlerini paylaşarak komite bu manada üzerine düşen sorumluluğu yerine getirir.

SORU-CEVAP BÖLÜMÜ

SORU: TBMM Genel Kurulu’na sunacağınız çerçeveye ait biraz daha detay vermeniz mümkün olur mu? Bu çerçeve içerisinde öngörülen yasal ve anayasal adımlar içerisinde münfesih örgüte yönelik bir süreksiz af öngörülüyor mu?

Komisyon ismine bir şey söylemem, baştan beri buna çok dikkat ettim. Yani şahsi fikirlerim olabilir lakin sonuçta kurul, hele hele bu türlü bir bahiste 5’te 3 çoğunlukla bir yönelim içerisinde olursa o da bizim için baş göz üstünedir. Buradaki durum şu. Aslında şu andaki mevcut yasal düzenlemeler içerisinde rastgele bir örgüt elemanının pişmanlık duyması çerçevesinde bundan nasıl yararlanacağı belirli. Ancak yeni bir durumla karşı karşıya kalıyoruz. Bir örgüt diyor ki ben kendimi feshediyorum. Sahiden feshetti mi, etmedi mi, onun için bunun tespit ve tescillinin devletin güvenlik üniteleri tarafından yapılması ve bu kararın alınması lazım. O çerçevede yeni bir durum ortaya çıkabilir, yani münfesih bir örgütle ilgili bir çerçeve olabilir, birkaç mevzuyu, farklı mevzuları içeren yasal düzenlemeler olabilir. Lakin bunun ne olacağı ne halde olması gerektiği konusunda yalnızca şahsi fikirlerimi söyleyebilirim, komitesi asla yönlendirmek istemem.

SORU: Terörsüz Türkiye gayesine ulaşmak için kurulun yürüttüğü çalışmalar nasıl bir katkı sağlayacak? Tahminen de Türkiye modeli olarak hazırlanacak rapor, TBMM’ye sunumu ile ilgili bir takvim var mı, ne vakit sunulacak?

İkinci sorum da sürecin zehirlenme teşebbüsleri de sürüyor, tahminen biraz daha çabalı ya da eli çabuk tutmak da gerekiyor bu anlamda. İYİ Parti ve kimi muhalif partilerin PKK sevdası ithamları var. Bu ithamlara bir cevabınız olacak mı? Bu tartışmalar komitenin ulusal birlik amacını de zedeler mi?

Zaman vakit kuruldaki müzakereler sırasında da konuşma imkanımız oldu. Bedelli arkadaşlar, Türkiye için çok ağır bedeller ödenmiş. 102. yılındayız Cumhuriyet’in, 50 yılı terörle geçmiş neredeyse. Bu kadar ağır bir bedeli bu millete ödetmemek lazım, artık bunu bitirmek lazım. Bir konjonktür ortaya çıkmış ve bu konjonktürde de terör örgütü lideri diyor ki, “Tamam, örgütümü feshediyorum, silahı bırakıyorum.” Artık silahı bırakma mı diyeceğiz? Şayet silahı bırakıyorsan ve bunda samimiysen, Türkiye Cumhuriyeti Devleti de o denli sıradan bir devlet değil, neyi nasıl yaptığını, hangi kurumları vasıtasıyla hangi işleri yürüttüğünü, yürüteceğini bilir. Bunun sonucu olarak da şayet terör örgütünün hakikaten kendisini feshettiği tespit ediliyorsa bunun gerektirdiği düzenlemeler sizin sorduğunuz soru çerçevesinde yapılabilir.

Bir de Türkiye’nin iç sorunundan çok bu sorunun bölge siyasetlerinden uzak düşünülmemesi gerektiği kanaatindeyim. Şu çok açık. Bu bölge yalnızca, İsrail’in Gazze’deki saldırganlığı ve artık son safhasına geçirmiş olduğu arz-ı mevud planının uygulamalarıyla da ilgili değildir. Irak’ın işgaliyle birlikte başlayan süreçte bölgede, artık proje de değil uygulanan bir durum var. O da nedir? İki fay çizgisi üzerinden bölge bölünmeye çalışılıyor. Birisi etnik ayrımcılık, bir oburu ise mezhep çatışmaları. Artık biz bunun bedelini çok ağır ödemişiz, Irak’ta ödemişiz, Suriye’de ödemişiz, Lübnan’da ödemişiz, ödemeye de devam ediyoruz. Yani önümüze çıkan bu fırsatta biz, Türkiye’nin insanları olarak, “Kardeşim Türkler, Kürtler, Sünniler, Aleviler olarak bu memlekette barış istiyoruz, huzur istiyoruz, bu emperyal projenin paydaşı olmayacağız, bu projenin tesirinden çıkıyoruz.” Türkiye’nin bu iradeyi ortaya koymasıdır aslında.

Yemin ederim ki bu adamlar Türk’ü seviyor da Kürt’ü sevmiyor değiller; Arap’ı seviyorlar da Acem’i sevmiyor değiller; Sünni’yi seviyorlar da Şii’yi, Alevi’yi sevmiyor değiller; inanın ki bölge halklarının tamamından nefret ediyorlar. Bunu da yalnızca fikir olarak, zihin olarak değil, bu kadar uzun yıllar boyunca uygulamalarıyla ortaya koyuyorlar. İşte üst akıl, üst akıl diyerek bazen birtakım şeyleri anlatmaya çalışıyoruz. Onların ki akılsa bizim milletimizin ki akıl değil mi? Biz kendi aklımızı ortaya koyacağız ve onların bu emperyal projelerine karşı terörsüz Türkiye’yi gerçekleştireceğiz. Problemin özeti budur.

Çok güç bir süreç, bunun farkındayım. Biz bunu yaparken öbürleri tesir casusları vasıtasıyla dışarıdan yönlendirmelerle, Türkiye dışındaki gelişmeleri tahrik ederek bir formda bu sürecin akamete uğraması için çalışıyorlar, bunları da biliyoruz. Ancak sonuç prestijiyle bir noktaya gelindi. Hiç kimseye prim vermeden, hiç kimseye eyvallah etmeden Türkiye’nin bu terörsüz Türkiye sorununu gerçekleştirmek zarureti vardır. Bu siyasi seçeneklerden birisi değildir arkadaşlar. Artık Türkiye için hayat memat sıkıntısı mesabesinde olan bir zarurettir, bunun gerçekleşmesi lazım. Sağdan soldan marjinal kimi çevreler karşı çıkabilirler. Bizim lakin bu siyasi kararlılığı, partiler ortasında işte yüzde 95’e varan bu konsensüsü devam ettirdiğimiz sürece sonuç alırız. Daima söylediğimiz şey, Terörsüz Türkiye, Allah’ın müsaadesiyle terörsüz bir bölgeyi de doğuracaktır. Bunun için de Türkiye’nin komşuları başta olmak üzere dışarıdan da bu sürece takviye veren ögelerin olduğunu biliyoruz. Daima bir arada bunu, bir bölgesel kardeşlik projesi haline dönüştürmemiz lazım.

SORU: Silah bırakma tescil ve tespit edildikten sonra yasal düzenleme yapılacak dediniz. Bu bahiste süreç nasıl işleyecek? O tespit ve tescil nasıl yapılacak?

Bunlar alışılmış işin teknik tarafı. Bunu yapacak olan biz değiliz, bunu yapacak olan ilgili ünitelerdir; Ulusal İstihbarat Teşkilatı, Milli Güvenlik Kurulu temeli prestijiyle. Türkiye’nin en üst güvenlik kurulu olarak Ulusal Güvenlik Heyeti’nde bu bahis ele alınır ve Milli Güvenlik Kurulu şayet bu tespitleri yapar ve bunu da ilan ederse burada çok kıymetli bir ara aşılmış olur.

Yasa hazırlama faslı ise… Arkadaşlara da anlatıyorum, yasa hazırlamak kolay, oturursunuz, bütün partilerden temsilciler gelir, bir ortak alan oluşur ve inanın ki hele hele partiler anlaştıktan sonra parlamentoda 3-5 günde istediğiniz maddeyi çıkarırsınız. Problem yasa hazırlığından fazla, yasa hazırlığından evvelki sürecin güzel olgunlaştırılması, başından beri söylediğimiz kamuoyunun da bu bahiste hazır hale gelmesinin temin edilmesidir.

SORU: İmralı’ya kuruldan bir heyet oluşturulup gönderilmesi fikri tartışılıyor. Bu hususta sizin beklentiniz nedir, fikriniz nedir? Bu türlü bir adıma nasıl bakıyorsunuz?

Daha önce de birkaç sefer bu mevzu komitede da bir biçimde gündeme geldi. Lakin sürecin geldiği bu hassas noktada, “Silahları bırakıyorum” diyen ve örgütü yıllardır yönlendiren kişinin ne düşündüğüyle ilgili, aslında DEM heyeti üzerinden bu bilgiler ortaya konuluyor. Lakin bu sürecin tamamlanması bakımından bu türlü bir adım atılabilir. Lakin bu sürecin tamamlanması bakımından bu türlü bir adım atılabilir. Fakat bu kararı verecek olan Meclis’teki komisyonumuzdur. Benim şahsi görüşüm burada kıymetli değildir. Çeşitli siyasi partiler bu mevzuda olumlu kanaatlerini söz ettiler, ediyorlar. Kamuoyu önünde de ediyorlar. Şayet komite da bu türlü bir karar alırsa ona nazaran hareket edilir”

SORU: Bölgesel dinamikler de var dediniz bu sürecin bir boyutunda. İşte Suriye’yi alışılmış ki merkeze alabiliriz. Etnik ve mezhep çatışmalarına dikkat çektiniz. Artık hala örgütün Suriye’deki bağının devam edip etmediğini bilmiyoruz ve devam ediyor daha doğrusu, ancak berraklaşmış değil. Örneğin Hakkari’deki bir askerimizi şehit eden kişi Suriye’deki yapılanmada faal vazife almış, bunu bütün gazeteci arkadaşlar, hepimiz de biliyoruz.

Artı, Amerikan Büyükelçisi Tom Barrack Suriye’de gevşek federasyona sıcak bakabiliriz diye bir cümle söyledikten sonra Ulusal İstihbarat Teşkilatı Lideri Sayın İbrahim Kalın ve Dışişleri Bakanı Sayın Fidan da buna reaksiyon gösterdi. Artık kurulda bunlar ele alınıyor mu? Örneğin Suriye ile örgütün ortasındaki bağlantılar bu sürecin neresinde? Bu tam manasıyla bizim başımızda soru işareti yaratıyorsa kamuoyunda oldukça epey bu soru işaretleri var. Bu bahiste neler söylersiniz?

Bu mevzu, kurulda çeşitli vesilelerle gündeme geldi. Bilhassa bakanlarımızın kurul ziyaretleri sırasında bu mevzular ele alındı. İmralı’dan gelen açıklama çok açık, net. Örgütün bütün bileşenleriyle birlikte silah bırakması telkin ve tavsiyesinde bulunuldu. Hasebiyle bizim için örgütün büsbütün kendini münfesih addettiği sorunu, bütün ögeleriyle birlikte silah bırakmasıyla da yakından ilgilidir. Bunun için Türkiye birinci andan itibaren Suriye’deki yeni idareyle oradaki YPG ögelerinin hızla mutabakatları için tavsiyelerini, telkinlerini yapmıştır, yapmaya devam ediyor. Orada beklentimiz, hızla 10 Mart mutabakatına uyulması, YPG’nin yasal, meşru bir öge olarak şayet Suriye idaresiyle anlaşıyorsa, bu mutabakatlarını tamamlıyorsa, onu yapması ve artık nasıl PKK bir terör örgütü olmaktan çıkıyorsa, onun yan kolu olan PYD, YPG’nin de bizim açımızdan da bilhassa Suriye idaresi bakımından da artık bir terör örgütü olmaktan çıkarılması gerekir. Süreci devletin bütün kurumları yakinen takip ediyor. Doğal ki devletin bütün güvenlik önceliklerine de hiçbir formda taviz vermeden hem Irak’taki hem Suriye’deki gelişmeler yakinen takip ediliyor. Türkiye’de yürütülen sürecin, Türkiye’nin güvenliğine asla ziyan verecek bir tarafa yanlışsız çekilmesine de herhalde Türk Devleti müsaade etmez.

SORU: Meclis’ten çıkacak raporda çatışmasızlığı devam ettirecek ceza yasası, infaz kanunuyla ilgili mi teklifler olacak? Meclis raporunda toplumsal siyasetlere dair teklifler, tavsiyeler gelecek mi?

Tekraren söylüyorum, raporun nasıl çıkacağını bilmiyorum. Şunu biliyoruz. Bütün çatışma tahlillerinden öğrendiğimiz, işin bir negatif barış kısmı, bir de olumlu barış kısmı var. Yani öncelikle silahların bırakılması, artık terör ve çatışma ortamının ortadan kaldırılması dediğimiz negatif barış kısmı. Lakin bununla birlikte bundan daha değerli olan, daha kalıcı sonuçlar doğuracak olan, terörü ortaya çıkaran sebeplerin ortadan kaldırılmasıdır. Bunların içerisinde toplumsal siyasetler da var, bunların içerisinde bölgesel kalkınma ile ilgili mevzular da var, bunların içerisinde hak ve özgürlüklerin genişletilmesi var, demokratik standartların yükseltilmesi var vesaire. Münasebetiyle burada yalnızca silahların susturulması ve bir örgütün feshedilmesi problemiyle ilgili bir süreç değil, bu işin bundan çok daha değerli olan kısmı ise olumlu barışı tesis edecek adımların atılmasıdır.

Arkadaşlara daima şunu söylüyorum. PKK elindeki bırakın ağır silahlarını, son tabancasını bile getirdi, teslim etti… Şayet terörü ortaya çıkaracak nedenler hala ortada duruyorsa, bugün bunlara bu silahları verenler, yarın çok daha güçlü silahları verirler, çok daha kuvvetli silahları verirler; bu örgüt olmaz lakin öbür bir örgütü tekrar Türkiye’nin başına bela ederler. Münasebetiyle burada akıl etnik kimlikler üzerinden ve mezhep, meşrep kimlikleri üzerinden, yani bizim ulusal birliğimizin temel ögeleri olması gereken farklılıklarımız üzerinden ayrıştırıcı siyaset yapmaya imkan bırakmayacak halde, ortamı güzelleştirmemiz lazım. Bu müspet barışı sağlayacak olan temel yönelim burasıdır ve buradan da Türkiye, bu kadar büyük deneyimlerinden sonra Allah’ın müsaadesiyle çok olumlu sonuçlar alır.

SORU: Mithat Sancar konuğumdu. Türkiye’deki sürecin çok süratli tamamlanması gerektiğini, yani sözü farklı olabilir fakat YPG konusunun ayrıyeten kıymetlendirilmesi Suriye’deki sürece bağlı olarak şekilleneceği, bunları birbirine karıştırdığımızda bunun sürece ziyan verebileceğini ima eden bir şey söyledi. Siz bu sıkıntıyı bu türlü iki başka husus üzere kıymetlendiriyor musunuz?

Bir de büsbütün terör örgütü silahları bıraktıktan sonra komite kurulacak üzere bir yaklaşım vardı, sonra komite kuruldu. Tekrar şöyle bir sözünüz oldu. Yasal düzenlemelere geçiş örgüt büsbütün silah bıraktıktan sonra olacak biçiminde anladım. Bu bir kırmızı çizgi midir? Zira DEM Parti’de bu süreç içerisinde birtakım yasal düzenlemelerin, bilhassa örgütte silah bırakmış olanların affı konusunda bir talep ve beklenti var. Büsbütün silah bırakmadan üzere anlıyoruz biz onu. Bu türlü bir kırmızı çizgi var mı?

Burada bu tıp tartışmalar, aslında herkesin kendi politik alanını tahkim ederek yol açmasıyla ilgili bir şey. Onun için başından beri diyoruz ki bu sorun bir bisiklete binmek üzere. Tek ayağınızla bisikleti çeviremezsiniz. Yani bütün bu yasal düzenlemeler yapılsın, ondan sonra örgüt üzerine düşeni yapsın, bu türlü bir şey olmaz. Hasebiyle herkes üzerine düşeni yapacak. Herkes bu süreçte kendisinden beklenilenleri yapacak. Biraz fazla atacak, biraz geriden gelece bu farklı bir bahis, ancak sonuçta tek ayakla bisiklet süremezsiniz, iki ayağın birden çalışması lazım. Şimdiye kadar iki ayağın da yeterli berbat, işte zamanlama şöyle oldu, bu türlü oldu bunların hepsi çok ayrıntıdır. İşte İmralı’ya gidildi gidilmedi bunların hepsi ayrıntıdır. Sonuç prestijiyle şimdiye kadar iş, belirli bir noktaya kadar geldi.

Şimdi içeride PKK’nın bitirmesi ve dışarıda PYD-YPG sıkıntısı… İşte biz onun için terörsüz Türkiye, terörsüz bölge diyoruz. Yani Türkiye’de terörü büsbütün bitirdiniz lakin Suriye’de ve Irak’ta, hatta daha gidin Lübnan’da terör devam ederse bunun Türkiye’ye negatif tesirleri kaçınılmazdır. Münasebetiyle Türkiye bu çabayı sürdürürken kesinlikle Suriye’de ve Irak’taki terör yapılanmalarının ortadan kalkmasıyla ilgili taleplerini kesinlikle zati konuşacaktır, tartışacaktır. Bu çerçevede Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’yle çok yakın münasebetler içerisinde bu husus konuşuluyor. Artık Suriye’de yeni bir tablo var. Burada da aslında Suriye Cumhurbaşkanı Şara, YPG ile görüşmeler yapıyorlar.

Bizim beklentimiz ne? Bir an önce YPG, PYD orada devletin resmi ögelerine entegre olsun. Sistemde farklılıklar olabilir, teklifler farklı olabilir. Bunları müzakere edecek olanlar doğal ki Şara’yla, daha doğrusu Suriye Merkezi İdaresi ile oradaki yapılanmadır. Lakin oradaki yapılanmanın varlığı ve bunun başka bir terör yapılanması olarak durması, biz içeride istediğimiz kadar terörü bitirirsek bitirelim, istediğimiz tam sonucu bize sağlamaz. Bunu biliyoruz.

SORU: Politik tahkimattan bahsettiniz. Herkes kendi alanını tahkim ediyor dediniz. Anayasal haklar ve özgürlükler noktasında bilhassa DEM cephesinden açıklamalar gelmeye devam ediyor. Bu biraz geçmişteki süreç idareleriyle kıyaslanıyor. Yani oralara göndermeler yapılıyor. Siz çok farklı, çok tarihi bir kurul olduğundan ve süreç olduğundan bahsettiniz.

Özellikle şehit aileleri başta olmak üzere muhakkak hassasiyetlere sahip kümelerin da bu süreçle ilgili çeşitli kuşkuları, ihtiyatları var. Onları da anlamak gerekir noktasında beyanlarınızın olduğunu biliyoruz. Ama tam tersii bu hassasiyetlerini lisana getirenlerle ilgili karşı taraftan süreci sabote ediyorlar, işte bu sürece ziyan verir, o sizin kelamını ettiğiniz politik tahkimat kısmını desteklercesine daima bu cümleleri sloganlaştırarak kurmaya başladıklarına tanıklık ediyoruz. Münasebetiyle en ufak bir hassasiyet telaffuzunda, telaşında; bu sürece ziyan verir, bunu aman dikkatli kullanalım, dikkatli konuşalım, dikkatli yazalım demek ne kadar gerçek, yoksa herkes kendi fikrini, aklındakini lisana getirmeli, söylemeli mi? Bisiklet örneğiyle de bu örtüşmüyor mu?

Aşağı üst siyasi hayatı boyunca Kürt sorunuyla bilhassa ilgilenmiş olan, bu bahiste konuşulanları yakından dinlemiş, takip etmiş, bu mevzuyla ilgili görüş beyan etmiş birisi olarak şunu söylerim. Bu sorunla ilgili ne dün ne bugün eksik bırakılan bir kelam yoktur. Herkes kendisi bakımından söylemesi gerekenleri söylemiştir. Vakit içerisinde söyleyecektir. Esasen demokrasi bu. Yani herkes tıpkı şeyi isteyerek aynı sözleri söylemiş olsa esasen farklı eğilimler ortaya çıkmaz, münasebetiyle herkes kanaatini söyleyecek. Başından beri bizim söylediğimiz, şehit ve gazi yakınlarını dinlediğimiz toplantıda da açıkça söylediğimiz şey, şehitlerimizin ruhunu muazzep edecek, gazilerimizi rahatsız edecek hiçbir adımı atmayız, bunun atılmasına müsaade etmeyiz. Buradaki hassasiyet şudur. Hiç kimse, ben senden daha çok vatanseverim duygusu içerisinde hareket etmesin. Komitede olan arkadaşlarımızın, bütün siyasi partilerin, farklı bütün siyasi kanaatlerin hepsinin sahiden vatanın hayrına, milletin hayrına kelamlar söylemek için çaba sarf ettiğine inanıyoruz. Münasebetiyle burada herkes ortaya fikirlerini söyleyecek.

Bu kırmızı çizgiler sorunu de benim siyasi hayatım boyunca hiç tasvip etmediğim bir şeydir. Birtakım kırmızı çizgiler olur lakin bu kırmızı çizgiler ne kadar geneli kapsayan kırmızı çizgiler olursa o kadar başarılı olur. Devletin bölünmezliği, vatanın bütünlüğü, milletin kardeşliği, tarihî köklerimizin paydaşlığı, gelecek amaçlarımızın benzerliği, paydaşlığı, tıpkı yazgıya sahip olmamız… Ya vallahi kırmızı çizgi istiyorsak alın çizin buradan kırmızı çizgileri. O vakit bu kırmızı çizgilerin içerisinde çabucak hemen toplumun, kastı mahsusla vatan haini olanların dışında toplumun büyük kısmı bunun içinde kalır. Münasebetiyle hele bu türlü güç hususlarda biz taban müştereklerde değil, azami iştiraklerde bütünleşmek zorundayız. Bu süreç bu türlü bir süreç olarak yürümeli. Ümit ederim ki düzgün bir noktaya yanlışsız gidiyor.

Şimdi çok duygulandığım bir sahneydi ikinci toplantımız. Gazi bir arkadaşımız, genç bir arkadaş. Konuşmasının bir yerinde çok heyecanlandı, duygulandı. Siz de tahminen takip ettiniz. Takma gözünü çıkardı. Avucuna aldı gözünü. Ben sahiden ağlamamak için kendimi tutuyorum. Benim bir gözüm yüzde 30, öteki de yüzde 30 görüyor. PKK ile çatışmada benim can kardeşim kucağımda şehit oldu. Ben gözümü kaybettim, öteki gözümde de görüyorum, görmüyorum. Lakin vallahi bu süreç bitsin, bir daha hiçbir kimse şehit olmasın, hiçbir gazimiz olmasın, ben sonuna kadar bütün varlığımla, benliğimle buna takviye veriyorum dedi. Bu olağanüstü değerli bir tablodur.

Cumartesi Annelerinden bir hanımefendi, babasının çok küçük yaşta Avcılar’da meskenlerinin önünden kaçırıldığını ve 15 yaşından itibaren babasının izini sürmek için hayatını devam ettirdiğini, yaşadıklarını anlatarak hatta köylerinden nasıl uzaklaşmak zorunda kaldıklarını, dedesinin namaz kılarken seccadede nasıl kurşunlanarak öldürüldüklerini anlattı. Diyor ki bunları ben yaşadım lakin kesinlikle barışı sağlayalım, artık bu ülkenin hiçbir beşerinin burnu kanamasın. Artık acıları yarıştırarak ya da acıların tarihçesi üzerinden gayret ederek Türkiye bir yere varamaz. Daha fazla acının yaşanmaması, Türkiye’nin bu bölgede güçlü, büyük bir ülke olarak ileriye gitmesi, kurulan oyunların muhatabı olan bu ülke değil, oyun kurucu bir ülke haline gelebilmesi için bu terör problemini inşallah bir kenara koyacağız. Bunun için herkes fikrini söyleyecek ancak sonuçta dediğim üzere azami iştiraklerimizi kurarak yolumuza devam edeceğiz.

SORU: Komitenin önümüzdeki raporu hazırlaması için öngördüğünüz, doğal ki silah bırakmayı temel olarak alacağınızı söylediniz, bir takvim var mı? Yeni bilgiler çerçevesinde de bu türlü bir rapor en azından edineceğinizi söz ettiniz siz de. Bu sürecin kısa tutulmasının değerine binaen soruyorum, ne kadarlık bir takvimi öngörüyorsunuz siyasi olarak?

Raporun hazırlanacağına ait bütün partilerin bilgisi var. Birtakım partilerin hazırlığı var. Biliyorsunuz 31 Aralık’ta kurulu bitirmek için en başta tüzüğümüzü o denli kurmuştuk. Benim zihnimden geçen ekim sonu bitirmekti lakin biraz gecikecek, o denli görünüyor. Kasım sonu üzere inşallah iş şekillenmiş olur.

SORU: Kuruldan bir küme milletvekilinin İmralı’ya gideceğinin konuşulduğu Salı’ydı sanırım… Çarşamba akşamı sizin küme başkanvekilleriyle buluşmanız sonrası biraz da ketum bir açıklamayla bir hafta ertelendiği duyuruldu. Teknik sebep dendi CHP tarafından. Sizin Meclis Başkanlığı rastgele bir münasebet bildirmedi. Bu türlü bir ketumiyet olunca da speküle edildi. Kurul üyelerinin bir yasal zırha mı gereksinimi lisana getirildi de bu halledildikten sonra mı bu işler ilerleyecek? Bu mevzudaki dediğim üzere yanlış bilgileri doğrulamak için direkt size sormak isterim.

Tamamen teknik sebeplerle bu hafta perşembe yapacağımız toplantıyı erteledik. Bir bakan arkadaşımız yurt dışında olacağı için toplantıyı yapmadık. Önümüzdeki hafta İçişleri Bakanımızı, Ulusal Savunma Bakanımızı ve Ulusal İstihbarat Teşkilatı Liderimizi dinleyeceğiz. O denli görüyorum ki son dinleme faslıdır bu. Şayet ek yeni bilgileri olursa sonra yeniden kurul bilgilendirilir. Hasebiyle büsbütün teknik bir sebepten ötürü bu erteleme yapılmıştır.

Şunu söyleyeyim. Demirden korkan trene binmesin. Bu, Türkiye’nin en sıkıntı konusu. Tabi ki burada herkesin söylediği kelam yalnızca kendisinin bugününü değil, bütün geleceğini de şekillendirecek. Lakin şayet bu bahisle ilgili komite bir gereklilik görürse onunla ilgili de daha önceki süreçlerde olduğu üzere birtakım düzenlemeler yapılabilir. Bunu da alışılmış kararını komite verecek.

SORU: MHP halini net olarak ortaya koydu ve Sayın Bahçeli süreci başlatan yahut devam ettiren kişi olarak da İmralı’ya gidecek olan heyete vekil vereceğini söyledi. DEM Parti’nin durumu malum. Bu bahiste öteki partilerden rastgele bir olumlu görüş oldu mu size? Buna ek olarak, İmralı’ya gidecek olan heyetin bundan sonra sürecin içerisindeki rolü ne olacak?

Kimler gidecek, gitme kararı verilecek mi evvel o karar verildikten sonra kaç kişi olacak… Tahminen çok kalabalık olmayan belki bir grupla parti idareleri, parti kümeleri birer temsilci verebilir, bunları bilmiyoruz. Lakin sonuç prestijiyle İmralı, bir ceza ve infaz kurumu… İmralı ceza ve infaz kurumuna daha evvel DEM Parti’den milletvekili arkadaşlarımız çok defa gitti. Ayrıyeten kendi avukatları ve yakınları çok sefer gitti ve oradan görüşlerini daha önce de farklı vesilelerle dışarıya çıkarmış oldu. Bunların bir kısmı da bu süreçteki ilerlemelerimize kilometre taşı mesabesinde olan açıklamalar oldu. Hasebiyle aslında gidilmemiş, görüşü alınmamış bir yerden bahsetmiyoruz. Türkiye’deki mevcut infaz düzenlemesi içerisinde mahkumlarla yapılabilecek görüşmeler kapsamında şayet bu türlü bir görüşme olursa, şayet komite buna karar verirse; yeni bir şey olmayacak, olan bir uygulamanın bir devamı halinde olacak. Tabi oraya gidenler de yaptıkları görüşmelerde kıymetli gördükleri konuları anlatırlar diye düşünüyorum. Yoksa hiç kimseye bir defa oraya gitti diye kurulda ayrıcalıklı bir üyelik vasfı doğurmaz. Rutin, bu sürecin aslı buymuş üzere davranırsak ben sürecin bundan sonraki işleyişine ziyan gelir kaygısındayım. Onun için işi rutini içerisinde, Türkiye’nin mevcut hukuk sistemi içerisinde olan uygulamaların bir devamı olarak görmek şayet yapılacaksa ve o biçimde icra etmek en doğrusudur.

SORU: Başım kimi bahislerde çok net lakin bazen de karışıyor. Netlik şurada. Bunun çözülmesi konusunda bir irade var ve herkes dayanak veriyor burada çok netiz. Ancak başımın karıştığı şeylerden iki şeyi hatırlatıp bir soru soracağım. Şöyle bir cümle kurdunuz ki işin rengi noktasıydı. Bu sıkıntı Kürtlerle, Türkler ortasında bir barış süreci değil cümlesini kurdunuz. Bu bir terör örgütünün tasfiye süreci dediniz. Artık bu benim için çok kritik. İşte burada başım aydınlanıyor. Ancak başımın karıştığı yer, 27 Şubat’ta PKK’yla başlayan Abdullah Öcalan’ın yaptığı açıklamadan sonra en son DEM heyetinin, İmralı heyetinin İmralı’dan getirdiği iletideki çelişki.

Orada iki tane söz var. Bunlardan bir tanesi, Türk-Kürt alakasının bin yıllık iki sütun olarak bugüne geldiğini diyor, bu türlü bir tespitte bulunuyor. Sonrasında da gerisinde da şöyle bir cümle söylüyor. Kürt olgusunun tüm boyutlarıyla cumhuriyetin yasallığına dahil edilmesi ve bunun için güçlü bir geçiş süreci temel alınmalıdır diye bir söz kullanıyor. Biz 27 Şubat’ta kültüralizm dahil, federasyon dahil, coğrafya, ayrışma dahil hiçbir şey değil bu problem diye bir açıklama gördük. Ne oldu da bugün bu türlü bir açıklamaya evrildi, Abdullah Öcalan’ın lisanı dönüştü? Siz bugün ısrarla Kürtlerle, Türkler ortasında barış süreci değil bu sorun, bu terör örgütünün tasfiye süreci sözünü kullandınız. Burada ben çelişi görüyorum ve burada tedirginleşiyorum. Bu tedirginliğim aslında biraz evvel arkadaşlarımla söylediler, SDG’nin konumu ve tahminen de bu bölgeye yeni bir Lawrence üzere gönderilen Amerikan Büyükelçisinin son devirdeki açıklamalarının tesiri olmuş olabilir mi diye sormak istiyorum.

Siyasette en değerli şeylerden biri, empati yapmaktır. Amerikan Büyükelçisinden bahsettiniz. Ben Amerikan Büyükelçisi olsam burada Amerika’nın ulusal menfaatleri neyi gerektiriyor diye nasıl adımlar atarım onu düşünürüm o denli değil mi? Ki ona karşı karşılık hazırlayabileyim, ona karşı adımımı atabileyim. Bir de bunun çok bu türlü bir bâtın kapaklı olmadığını da son 25-30 yıllık uygulamayla görüyoruz. Bu bölgede hiçbir güçlü devlet istemezler, bu bölgede hiçbir ülkenin halkının tam manasında birlik ve beraberlik içerisinde olmasını istemezler. Bu bölgedeki hiçbir etnik yapının külliyen eşit bir hava içerisinde başkalarıyla entegre olmasını istemezler, bunu biliyoruz. Hasebiyle, bizim de yapmamız gereken onların tam da istemedikleri şeyleri gerçekleştirmektir. Yani hak ve özgürlükleri geliştirmek, demokratik standartlarımızı yükseltmek, bölgedeki halklar ortasında etnik ve mezhebi fitneyi ortaya çıkaran sebeplerin külliyen izole edilmesini temin etmek ve bunu da bir çerçeve içerisinde müzakere etmek, ortaya koymaktır. Burada çok şükür Türkiye yalnızca bölgesindeki ülkeler değil, çok geniş coğrafyalarımızdaki ülkelerin hiçbirisiyle kıyaslanmayacak kadar büyük bir demokratik olgunluğa sahiptir. Bu manada tereddüt etmeden öbürleri ne yaparsa yapsın, biz kendi birliğimizi, beraberliğimizi ortaya koyarsak bunu da buradan sonuç alırız.

Örnek olsun diye söylüyorum. Meclis Başkanı olarak Diyarbakır Dicle Üniversitesinde konuşmamın hem içeriği prestijiyle hem en sonunda da el ele, gönül gölde daima birlikte birlik içinde kardeş olalım manalarına gelen Kürtçe bir dizeyi okudum. Birtakım çevreler bakımından bu büyük bir şey oldu. Bunu da Meclis’in sitesinden arkadaşlarımız yayınladılar. Baktım şimdiye kadar İngilizce, Fransızca, Almanca, Arapça, Rusça üzere lisanlarda Meclis Başkanlığı sitesinden yayınlar yapılmış. Birisi gelmiş ziyaret etmiş, jest olsun diye Rusça bir şey koymuşuz, işte Arapça bir şey koymuşuz. Artık ondan rahatsızlık duymayanlar, kendi komşusunun, kendi hısımının, kendi mahallesinde yaşayan insanın ana lisanından rahatsızlık duyuyor, bizim bu zihniyeti bir tarafa koymamız lazım. İnsanların kendi kültürünü, kendi geleneklerini her platformda rahat bir formda kullanmaları başka bir şey… Ben yıllardır söylüyorum, ana lisanı ana sütü kadar helaldir ancak ana lisanını mazeret ederek ayrılıkçılık yapmak da haramdır. Türkiye’de resmi lisan Türkçedir, Türkçenin dışında hiçbiri resmi değil esasen konu bahis olamaz. Ancak beşerler kendi lisanlarını, kültürlerini geliştirsinler. Yani biz bunun üzerinden, ben hatırlıyorum İstanbul Manifaturacılar Çarşısı’nda sizler de hatırlarsınız, İstanbul Manifaturacılar Çarşısı’nın önünde ben polisle seyyar satıcılar ortasında kovalamacaya çok şahit olmuş adamım, o vakit çocukluğumuzda, gençliğimizde.

Rahmetli Özal geldi, yasak denilen o Kürtçe türküler vesaireler özgür bir formda ortaya çıktı, hiçbir şey olmadı. Diyelim son 23 yıllık süreç içerisinde TRT Kürdi’den tutun da Kürtçenin kentlere, ilçelere verilmesi, yaşadıkları yerlere verilmesi… Bunlar gerçekleştirildi. Ne oldu? Kıyamet kopmadı. Artık bu manada bizim bu ülkedeki vatandaşlarımızın ruhsal olarak, aidiyet hissini artıracak adımların atılmasında hiçbir beis yoktur. Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin yapısıyla ilgili, resmi lisanıyla ilgili, birinci dört unsurla ilgili en ufak bir tartışma kelam konusu değildir, olmamıştır ve bundan sonraki süreçlerde bu mevzu asla gündeme gelmeyecektir. Yani ne federasyon ne yeni bir resmi lisan, vesaire bu türlü bir talebin mevzubahis olması bile düşünülemez. Türkiye’nin mevcut devlet yapısı içerisinde hak ve özgürlüğün genişletilmesi her vakit konuştuğumuz husustur.

SORU: Sürecin tüm taraflarını siz hem komiteyle hem çeşitli platformlarda dinlediniz. Bu kritik eşik diyebileceğimiz noktayı atlattık mı? Yani bu süreç akamete uğramadan bir biçimde tamamlanacak diye net bir bakışımız var mıdır?

İkinci sorum da şu. Geldiğimiz noktayı, 1 Ekim’den bugüne kadar geçen süreçte azı gitti birden fazla mu kaldı, birden fazla gitti azı mı kaldı?

Çok fazlası gitti, azı kaldı. Açık söyleyeyim. Bu sefer kesinlikle başaracağız, bu sefer kesinlikle kazanacağız. Söylemeye devam ediyorum, bir defa daha burada söyleyeceğim. Ya biz kazanacağız ya emperyalizm kazanacak. İş bu kadar açık bir noktadadır.

SORU: Birinci günden beri, yani ekim ayını siz aslında başlangıç olarak söz ettiniz. Daima bir önceki… Ben de “bir önceki” sözünü kullanıyorum, aslında gerçek olmadığını anlıyoruz lakin karşılaştırma bu türlü yapıldığı için… Tahlil süreci devriyle bugünü daima karşılaştırıyorlar. Bu karşılaştırmayı siz gerçek buluyor musunuz, bir benzerlik var mı? Orada neden biz sonuca ulaşamamıştık? Buradaki sonuca çok yakın olduğumuzu bir evvelki periyoda bakarak nasıl söyleyebiliriz?

Geçen süreci de aşağı üst neredeyse her gününü hatırlayan, bilen birisi olarak söyleyeyim. Çok büyük farklılıklar var. Her şeyden önce üzülerek söz ediyorum, o periyot içerisinde devlet ismine bu süreci yürüten kurumların neredeyse tamamı FETÖ’cülerin idaresindeydi, onların tesiri altındaydı. Habur’daki provokasyonun nasıl ve kimler tarafından yapıldığını pek güzel biliyorsunuz. Oslo’daki müzakerenin daha mürekkebi kurumadan tekrar Ulusal İstihbaratın içerisindeki elemanlar tarafından servis edildiğini biliyorsunuz. İşte o mutabakatın yapılmasından iki üç gün sonra Fransa’da üç PKK’lının infaz edildiğini, bunu infaz eden adamın da sonradan yakalanarak cezaevine konulduğunu ve cezaevinde öldürüldüğünü biliyorsunuz. Yani bir siyasi irade bunun olmasını istiyordu fakat devletin içinde de yuvalanmış diğerlerine ilişkin bir siyasi irade bu işin olmamasını istiyordu.

Bu sürecin en kıymetli hususu, Sayın Devlet Bahçeli’nin yolu açması, gerisinden Sayın Cumhurbaşkanımızın bunu elini taşın altına koyarak bir devlet siyaseti haline getirmesi ve bütün partilerin sahiplenmesiyle birlikte şu anda süreci başından beri yürüten devlet kurumlarının tamamı siyasi iradenin buyruğu altındadır. Yani hiçbirisi siyasi iradenin bilgisi altında rastgele bir adım atmıyor. Bu, Türkiye için değerli bir kardır. Siyaset birinci sefer bir mevzu etrafında, tahlile ait kanatları farklı olabilir, lakin bu sorun çözülsün diye siyaset birinci sefer ortak noktada duruyor bu olağanüstü pahalıdır. O geçmiş tahlil denemeleri sırasında siyasetin daha işin başından itibaren bu işi bir siyasi hareket alanına döndürdüğünü çok çok uygun biliyoruz. Münasebetiyle, bunları görmek lazım.

Ayrıca Suriye’den vesaire falan bahsediyoruz lakin en azından şimdilik ilanihaye bu türlü devam eder, etmez bilmiyorum lakin bölgesel aktörlerin değerli oranda Türkiye’yi dışlayarak rastgele bir tahlil bulamayacaklarını biliyorlar. Bunun da bizim için artı olduğunu düşünüyorum. Ümit ederim elimizi süratli tutarak, çabuk tutarak devam edeceğiz ve sonuç alacağız. Ben de sahiden yakın bir noktada olduğumuzu düşünüyorum. Bu şu manaya gelmiyor. Rastgele bir provokasyon olmaz, olur onlara karşı da önlemli olacağız.

SORU: Artık sürecin taraflarından birisi baldıran zehri içmişçesine sessiz, sakin seyrediyor. Öteki tarafta, birebir sessiz ve sakinlik yok. Sizin Başkanı olduğunuz Mecliste “Biji Apo, Biji Serok Apo” sloganları atıldı Meclis koridorlarında. Kısa bir müddet sonra da Diyarbakır kentimizde terörist başının fotoğraflarıyla yeniden emsal sloganlar atıldı. Bunlar süreci sabote teşebbüsü değil midir? Yol kazası değil midir? Bunlar için ne önlem alınacak?

İkinci sorum, Devlet Bahçeli’nin süreci başlatırken ki konuşmasında bir umut hakkı ve dahası terörist başı Öcalan’ın gelip DEM Kümesine başkanlık etmesi, Meclis kümesinde konuşma yapması daveti vardı. Bu mümkün olacak mı bu süreç sonunda?

Meclis’te o sloganların atılması, Diyarbakır’da öteki yerlerde, hakikaten milletin kahir ekseriyetinin rahatsızlık duyduğu aksiyonların ortaya konulması, açık söylüyorum provokasyondur.

Başından beri biz bir şey söyledik, bu işin şayet bir altın oranı varsa Kürt’ün onurunu, Türk’ün gururunu koruyarak bu süreci tamamlamaktır.

Bizim devlet olarak Kürt halkıyla, Kürt’ün kimliğiyle vesaireyle hiçbir sorunumuz, hiçbir ıstırabımız yok, hepimiz eşit, özgür yurttaşlarız. Tam bunu söylüyoruz bir gün sonra Diyarbakır’da o rezalet ortaya çıkıyor. Üç beş tane adam orada ağıza alınmayacak sözler söylüyor. İçişleri Bakanlığı da gereğini yerine getirdi. O sloganları atanların hepsi tutuklandı, elebaşları tutuklandı. Münasebetiyle bir taraftan bu cins şeylere provokasyonlara karşı uyanık olacağız, bir taraftan da devlet olarak üzerimize düşen sorumlulukları yapacağız. Lakin o halde bu süreç ilerletilir.

SORU: Umut hakkı kaldı efendim.

Henüz o denli bir mevzu gündemde yok, yani kurulun gündeminde yok.

SORU: Bu sürecin yürütülmesi ve yönetilmesinden sonra PKK’nın silahsızlandırılması… Bunu kim denetleyecek mesela? Artık az evvel bir cümle söylediniz, lakin sizin fikrinizi de bu hususta merak ediyoruz. MGK eliyle, Milliyet İstihbarat Teşkilatı’nın kontrolüyle MGK eliyle de sürecin denetlenmesi, kademelerinin denetim edilmesi. Zira Türkiye’de buna uygun bir hukuksal taban teknik olarak MGK dışında herkesin mutabık olacağı bir yer yok üzere görünüyor. Siz ne düşünüyorsunuz bu husus hakkında?

Bunun denetimi güvenlik üniteleri tarafından aslında yapılıyor, sürdürülüyor. Daima raporlamalar ortaya konuluyor. Hem Türk Silahlı Kuvvetleri bünyesinde hem Ulusal İstihbarat Teşkilatı bünyesinde, muhakkak yerlerde jandarmanın denetiminde bu raporlamalar yapılıyor. Sonuçta bu raporları ortaya koyduklarında, “Evet, örgüt kendisini feshetmiştir” kanaati bu üniteler tarafından ortaya çıkarsa bunun bir yerde tespit edilmesi lazım. Türkiye’de de devletin en üst güvenlik mercii, Ulusal Güvenlik Kurulu’dur. Ulusal Güvenlik Kurulu’nda bu bahis tartışılır ve Milli Güvenlik Kurulu, PKK’nın artık bir silahlı örgüt olmaktan çıktığı istikametinde bir karar alırsa bu sorunun hukuksal tabanını tahkim etmiş olur. Benim kanaatim de böyledir.

• #İçerisinde
• #İş
• #Kurul
• #Türkiye
• #Yapı