Hazine Bakanı Şimşek, 2026 bütçesinin üretimi, ihracatı ve istihdamı önceleyen bir anlayışla hazırlandığının mesajını verdi. Şimşek, 2026 bütçesinde mali disiplin, dış finansman ve üretim-odaklı destekleri öne çıkararak, elde edilen uzun vadeli likiditenin yatırım ve reel sektöre yönlendirileceğini vurguladı. OVP’de cari açığın yüzde 1,2 seviyesinde kalmasını hedefledi.
Nagihan KALSIN
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, sunumunda çok taraflı kalkınma bankalarından ekim itibarıyla yaklaşık 13,6 milyar dolar uzun vadeli ve uygun koşullu finansman sağlandığını açıkladı. Bu kaynakların altyapı, ulaşım, sağlık, doğal afetlerle mücadele, çevre, enerji ve reel sektör projelerini kapsadığı bildirildi. Şimşek, bu tutarın yıllık bazda sağlanan en yüksek seviye olduğuna dikkat çekti.
Rezerv ve risk algısında pozitif gelişme
Şimşek, program çerçevesinde rezervlerin güçlendiğini belirterek, 2023 Mayıs’tan bu yana brüt rezervlerde 87 milyar dolar, swap hariç net rezervlerde 112,6 milyar dolar artış olduğunu aktardı. Ayrıca risk priminin (spread) program öncesine göre gerilediğini, 700 baz puana kadar yükselmiş seviyelerden 250 baz puanın altına gerileyen bir seyre işaret ettiğini söyledi. Bu gelişmelerin dış borçlanma maliyetlerini aşağı çektiği ve dış finansmana erişimi kolaylaştırdığı ifade edildi.
Cari açığı endişe kaynağı olmaktan çıkarttı
Şimşek, cari dengedeki iyileşme üzerinde durdu. Verilere göre 2023 ortasında yıllıklandırılmış cari açığın milli gelire oranı yüzde 5 iken, 2024’te yüzde 0,8’e geriledi; 2025 ikinci çeyreğinde ise yüzde 1,3 seviyesinde gerçekleşti. OVP döneminde cari açığın ortalama yüzde 1,2 ile sürdürülebilir bir seviyede kalmasının hedeflendiği belirtildi. Buna bağlı olarak brüt dış finansman ihtiyacında da 2023 Haziran’daki yüzde 23 seviyesinden 2025 sonunda yaklaşık yüzde 17’ye gerileme öngörüsü paylaşıldı.
Dezenflasyon süreci, politika eş güdümü vurgusu
Enflasyon gelişmeleriyle ilgili değerlendirmesinde Şimşek, Ekim 2025’te yıllık enflasyonun geçen yılın aynı ayına göre 15,7 puan azalarak yüzde 32,9 olarak gerçekleştiğini söyledi. Bakan, dezenflasyon sürecinin dönemsel dalgalanmalara rağmen devam ettiğini ve bu sürecin sıkı para politikası, destekleyici maliye politikası, yönetilen/ yönlendirilen fiyatlarda hedef uyumu ve arz yönlü tedbirlerle destekleneceğini vurguladı. Ayrıca vergi ve harç güncellemelerinin enflasyon hedefleri dikkate alınarak daha ılımlı yapılabileceği ifade edildi.
Bütçe disiplini ve borç dinamikleri OVP hedefinde
Sunumda bütçe hedefleri ve borç göstergeleri de yer aldı. Şimşek, 2025 bütçe açığının milli gelire oranının yüzde 3,6; 2026 hedefinin ise yüzde 3,5 olduğunu açıkladı. Orta Vadeli Program döneminde bu oranın yüzde 3’ün altına indirilmesinin hedeflendiği bildirildi. Ayrıca AB tanımlı genel yönetim borç stokunun milli gelire oranının 2025 ikinci çeyreğinde yüzde 24,1 olarak gerçekleştiği belirtildi. Bakan, faiz dışı dengedeki iyileşmeyle iç borç çevirme oranını 2026’da yüzde 106’ya düşürmeyi ve dönem sonunda yüzde 100’ün altına çekmeyi hedeflediklerini söyledi.
Reel sektöre finansman
Reel sektörün finansmana erişimini artırmaya yönelik adımlar öne çıktı. Şimşek, Hazine Destekli Kefalet Sistemi’ndeki önceliğin imalat, ihracat ve yatırımlar olduğunu ve 2025’te yürürlüğe giren 8 yeni destek paketiyle 94 milyar lira ilave kredi imkânı sunulduğunu belirtti; bu tutarın 52,2 milyar lirası ihracatçılara ayrıldı. Eximbank sermayesinin 13,8 milyar liradan 88,4 milyar liraya çıkarıldığı ve günlük reeskont kredi limitinin 300 milyon liradan 4,5 milyar liraya yükseltildiği açıklandı.
3 reform alanı üzerinde çalışılıyor
Kamu maliyesine ilişkin üç reform alanı üzerinde çalışıldığı belirtildi: Kamu İhale Reformu, KİT Yönetişim Reformu ve mahalli idare mali kurallarının işlevselleştirilmesi. Kamuda tasarruf ve verimlilik paketleri ile harcama disiplininin güçlendirildiği, tasarruf tedbirlerinin izleme ve raporlama mekanizmalarının uygulandığı aktarıldı. Şimşek sunumunu, programla elde edilen kazanımların kalıcı hale getirilmesi, dijital ve yeşil dönüşüm ile sanayileşme adımlarının sürdürülmesi hedefiyle tamamladı. 2026 bütçesinin toplumun tüm kesimlerini kapsayacak şekilde hazırlandığı, mali disiplin korunurken yatırım ve üretim desteklerinin önceliklendirilmesinin amaçlandığı vurgulandı.
Vergi politikası ve kayıt dışıyla mücadele
Bakan, 2026 tarımsal destek programları için 626 milyar lira kaynak ayırdıklarını; 2025’in ilk 9 ayında 1,1 milyon çiftçiye 144 milyar lira, 780 bin esnafa 49 milyar lira Hazine faiz/kar payı desteği sağlandığını kaydetti. Enerji sübvansiyonlarında da mesken tüketicilerine önemli destekler verildiği ifade edildi (elektrikte birinci kademe mesken grubuna yaklaşık yüzde 57, doğal gazda mesken tüketicilerine yüzde 65 oranında sübvansiyon). Gelir politikasında vergide adalet ve kayıt dışılıkla mücadele ön plana alınıyor. Şimşek, 2026’da dolaysız vergilerin toplam vergi gelirleri içindeki payını yüzde 38,3’e yükseltmeyi hedeflediklerini söyledi; bunun dolaylı vergilerin payını düşüreceği aktarıldı. Ayrıca beyanname sayılarında artış olduğuna, 2024’te 473 bin mükellefin ilk kez beyanname verdiğine ilişkin veriler paylaşıldı.
Yorum Yap