Geçen hafta global piyasalarda ABD Merkez Bankasının faiz kararı, ABD-Çin görüşmesi ve bilanço döneminde açıklanan şirket finansal sonuçları gündemin odağında oldu. Yurt içinde ise dikkatler, gelecek hafta açıklanacak enflasyon bilgilerine yöneldi.
Küresel piyasalar, geçen haftaya ABD ile Çin ortasındaki görüşmelere yönelik optimist beklentilerle müspet bir başlangıç yaparken, çarşamba günü Fed’in siyaset faizini 25 baz puan indirmesine rağmen Fed Başkanı Powell’ın güvercin tondan uzak açıklamaları sonrasında risk iştahının azaldığı görüldü.
Fed, çarşamba günü siyaset faizini beklentiler dahilinde 25 baz puan düşürerek yüzde 3,75-4 aralığına indirdi. Bankadan yapılan açıklamada, ekonomik faaliyetin ölçülü bir süratte genişlediği, istihdam artışlarının yavaşladığı, enflasyonun yılın başından bu yana arttığı kaydedildi. Fed, ayrıyeten bilanço küçültme sürecini 1 Aralık prestijiyle sonlandıracağını açıkladı.
Kararın akabinde açıklamalarda bulunan Fed Başkanı Jerome Powell, aralık ayındaki toplantıya dair temkinli konuştu. Powell, “Komitenin bu toplantıdaki tartışmalarında, aralık ayında nasıl ilerleneceği konusunda güçlü halde farklı görüşler vardı. Aralık toplantısında siyaset faizinde daha fazla indirim yapılması kesin değil, bundan hayli uzak. Siyaset evvelden belirlenmiş bir rotada değil.” sözünü kullandı.
Aralık ayına ait bir karar almadıklarını vurgulayan Powell, çok yüksek seviyede belirsizliğin olması durumunda, hareket konusunda ihtiyatlı davranmak gerekebileceğini söyledi.
Powell’ın açıklamalarının akabinde para piyasalarındaki fiyatlamalarda, Fed’in aralık toplantısında faiz indirimine gideceğine yönelik beklentiler zayıfladı. Fed’e ait gelecek yıla dair toplam 3 olan faiz indirimi öngörüsü ise 2’ye geriledi.
Fed yetkililerinin açıklamaları takip edilirken, Kansas City Fed Başkanı Jeffrey Schmid, bu hafta yapılan faiz indirimine karşı tarafta oy kullanmasına münasebet olarak enflasyona dair tasaları gösterdi.
Bu yıl Federal Açık Piyasa Komitesinde (FOMC) oy hakkı bulunmayan Dallas Fed Başkanı Lorie Logan iş gücü piyasasının sırf yavaş yavaş soğuduğunu, enflasyonun ise çok yüksek olduğunu belirterek, “Bu ekonomik görünüm faiz indirimini gerektirmiyordu.” değerlendirmesinde bulundu.
Cleveland Fed Başkanı Beth Hammack da bu haftaki faiz indirimi kararına katılmadığını, Fed’in enflasyonu düşürmek için birtakım kısıtlamaları sürdürmesi gerektiğini kaydetti.
Atlanta Fed Başkanı Raphael Bostic ise faiz indirimini desteklediğini, zira indirimin akabinde bile para siyasetinin hala “kısıtlayıcı bir alanda” kaldığını söyledi.
Öte yandan, geçen hafta piyasaların odağındaki öbür kıymetli husus, ABD ile Çin ortasında gerçekleştirilen görüşmeydi. ABD Başkanı Donald Trump ile Çin Devlet Lideri Şi Cinping, Güney Kore’de bir ortaya geldi. Görüşmeden çıkan olumlu iletiler piyasalar risk algısının azalmasında tesirli oldu. Görüşme sonrasında Trump, bir çok hususta hemfikir olduklarını belirterek, Çin’in büyük ölçülerde soya fasulyesi ve öbür tarım eserlerinden satın alacağını belirtti.
Fentanil ve öncül unsurlarının denetimi konusunda Çin tarafının sıkı çalışmayı taahhüt ettiğini tabir eden Trump, bu nedenle Çin’e fentanil gerekçesiyle getirilen yüzde 20 ek tarifeyi, yüzde 10’a düşürdüğünü açıkladı.
Trump, ender toprak elementleri konusunda hiçbir pürüzün kalmadığını söz ederek, tarifeler konusunda çok yakında bir mutabakata varmak üzere olduklarını söyledi.
Çin’in az toprak elementlerinin denetimine yönelik önlemleri bir yıllığına askıya alacağını bildiren Trump, varılan mutabakatın mühletinin uzatılabileceğini lisana getirdi.
Şi Cinping ise görüşmenin başlangıcında yaptığı açıklamada, Çin ve ABD’nin dost ve ortak olması gerektiğini, bunun tarihin öğrettiği bir ders ve gerçekliğin bir gereği olduğunu belirterek, “Çin’in kalkınması, ABD’nin ‘Amerika’yı yine büyük yapma’ vizyonuyla çelişmiyor.” dedi.
Dünyanın en büyük ekonomileri ortasında vakit zaman sürtüşmelerin olmasının olağan olduğunu söz eden Şi, iki ülke başkanının bağlantıları yanlışsız rotada ilerlemesine rehberlik etmesi gerektiğini vurguladı.
Şi, Çin-ABD bağlantılarının sağlam bir temelde yürütmek ve her iki ülkenin kalkınmasına uygun bir atmosfer yaratmak için Trump ile birlikte çalışmaya hazır olduğunu lisana getirdi.
Bu ortada geçen hafta ABD’de hükümet kapalı kalmaya devam etti. Kelam konusu kapanmanın ABD tarihinin en uzun kapanması olması beklenirken, bu süreçte hükümetin açılmasına ait oylamalar yapılmasına rağmen, Cumhuriyetçiler ve Demokratlar ortasında rastgele bir bütçe taslağı üzerinde mutabakata varılamadı.
Kapanma sürecinin uzaması, kamu kurumlarının açıkladığı makroekonomik bilgilerin aksamasına ve belirsizliklerin artmasına neden oluyor. Bu kapsamda, olağan bilgi takviminde yer alan ve Fed’in para siyaseti kararlarında değer verdiği tarım dışı istihdam verisinin, hükümetin kapalı olması nedeniyle açıklanamayacağı iddia ediliyor.
Bu gelişmelerin ışığında azalan risk algısıyla birlikte tahvile olan talep zayıflarken, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi haftalık bazda yaklaşık 10 baz puan artışla yüzde 4,10’da haftayı tamamladı.
Yaklaşık 2 ay rekor serisini sürdüren altının ons fiyatı, ABD-Çin ortasındaki olağanlaşma teşebbüsleri ve dolar endeksindeki üst istikametli eğilimle geçen hafta yüzde 2,7 bedel kaybederek haftalık bazda düşüşünü ikinci haftaya taşıdı.
Altındaki güçlü seyre paralel pahalanan gümüşün ons fiyatı da yumuşayan risk ortamıyla haftayı yüzde 0,3 düşüşle 48,75 dolardan kapattı.
Dolar endeksinde ise geçen hafta Fed’in faiz indirimlerine ait belirsizlik nedeniyle yükseliş eğilimi öne çıktı. Endeks, haftayı yüzde 0,9 artışla 99,8 düzeyinden kapatırken, 1 Ağustos’tan bu yana en yüksek düzeyini gördü. Brent petrolün varil fiyatı ise haftayı yüzde 0,9 bedel kaybıyla 64,57 dolarda tamamladı.
New York borsası müspet seyretti
New York borsasında geçen hafta alıcılı bir seyir öne çıktı. Haftalık bazda New York borsasında S&P 500 yüzde 0,71, Nasdaq endeksi yüzde 1,97 ve Dow Jones endeksi yüzde 0,75 yükseldi.
Geçen hafta kıymetli şirket bilançoları yatırımcıların odağında bulunan bir öteki gündem unsuruydu. Cuma günü Apple ve Amazon, temmuz-eylül periyoduna ait bilançolarını açıkladı.
Amazon’un net satışları bu yılın üçüncü çeyreğinde geçen yılın birebir devrine kıyasla yüzde 13, net karı da yaklaşık yüzde 39 artış kaydetti. Varsayımları aşan gelir ve kar açıklamasının akabinde Amazon’un payları cuma günü yüzde 10’a yakın bedel kazandı.
ABD’nin teknoloji devlerinden Apple’ın net satışları da temmuz-eylül periyodunda yüzde 8, net karı yüzde 86 yükseldi. Apple’ın payları piyasa beklentilerinin üzerinde kar ve gelir bildirmesine karşın cuma gününü hafif kayıpla tamamladı.
Geçen hafta Meta, beklentilerin üzerinde kar ve gelir açıkladı. Buna rağmen şirketin sermaye harcamaları görünümünü yükseltmesi şirket paylarında satış baskısı oluşturdu. Şirket payları haftalık bazda yüzde 12’nin üzerinde kıymet kaybetti.
3 Kasım ile başlayacak haftada pazartesi S&P Küresel ve ISM imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), inşaat harcamaları, çarşamba ADP istihdam raporu, S&P Küresel ve ISM hizmet kesimi PMI, cuma Michigan tüketici itimat endeksi bilgileri takip edilecek.
ABD’de kamu kurumu bilgilerinin açıklanmayacağı öngörülüyor.
Avrupa’da gözler BoE’nin faiz kararında
Avrupa’da Avrupa Merkez Bankasının (ECB) para siyaseti kararları piyasaların tarafı üzerinde tesirli olmayı sürdürüyor. ECB, dün, 3 temel siyaset faizini beklentiler doğrultusunda sabit bıraktı.
ECB Başkanı Christine Lagarde, Avro Bölgesi iktisadında büyümeye yönelik aşağı istikametli risklerin hafiflediğini belirtti. Analistler, ECB’nin faiz indirim döngüsünün sona ermiş olabileceğine dikkati çekerken gelecek hafta İngiltere Merkez Bankası’nın (BoE) faiz kararının Avrupa’da piyasaların odağında bulunacağını söyledi.
İngiltere’de enflasyonist baskılar devam ederken, BoE’nin gelecek hafta siyaset faizini sabit bırakması bekleniyor. Makroekonomik data tarafında ise Avro Bölgesi’nde eylülde yüzde 2,2 olan yıllık enflasyon, ekimde yüzde 2,1’e indi. Enflasyon, ekimde aylık bazda ise yüzde 0,2 oldu.
Bu gelişmelerle geçen hafta İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,74, İtalya’da MIB 30 endeksi yüzde 1,62 kıymet kazanırken, Almanya’da DAX endeksi yüzde 1,16 ve Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 1,27 paha kaybetti.
Gelecek hafta Avro Bölgesinde imalat sanayi PMI, salı günü ECB Başkanı Christine Lagarde’ın konuşması, çarşamba günü Avro Bölgesinde Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ve hizmet dalı PMI, perşembe günü BoE’nin faiz kararı takip edilecek.
Asya borsaları Hong Kong hariç yükseldi
Asya borsalarında geçen hafta Hong Kong hariç alış yüklü bir seyir izlendi. ABD ve Çin devlet liderlerinin toplantısının akabinde gelen ölçülü bildiriler ve iyimserliklerin tesiriyle bölgede risk iştahı yüksek seyretti.
Öte yandan, geçen hafta Japonya Merkez Bankası (BoJ) siyaset faizini beklentiler doğrultusunda yüzde 0,5 düzeyinde sabit tuttu. İktisadın iddialarına uygun biçimde şekillenmesi halinde borçlanma maliyetlerini artırmaya devam edeceği taahhüdünü yineleyen BoJ, kestirimlerini değiştirmeyerek çekirdek TÜFE’nin 2025 mali yılında yüzde 2,7, 2026 mali yılında yüzde 1,8 olmasını bekliyor.
Makroekonomik bilgi tarafında Çin Ulusal İstatistik Ofisi (UİB) bilgilerine nazaran, imalat sanayi PMI, Ekim 2025’te bir evvelki aya nazaran 0,8 puan azalarak 49’a düştü. İmalat endüstrisindeki ekonomik aktiviteyi ölçen endeks, 7 aydır daralma bölgesinde seyrediyor.
Japonya tarafındaki data akışı da yakından takip edilirken, Tokyo Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ekimde yüzde 2,8 artışla beklentilerin üzerinde gerçekleşti.
Japonya’da eylül işsizlik yüzde 2,6 oranında gerçekleşirken, kelam konusu data öngörülerin üzerinde seyretti. Sanayi üretimi ise eylülde aylık bazda yüzde 2,2 ve yıllık bazda 3,4 ile kestirimlerin üzerinde geldi.
Söz konusu gelişmelerle haftalık bazda Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 0,97 gerilerken, Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 6,31, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,11 ve Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 4,20 yükseldi.
Gelecek hafta pazartesi Çin’de imalat sanayi PMI, çarşamba BoJ toplantı tutanakları, Çin’de hizmet bölümü PMI, cuma Çin’de dış ticaret istikrarı takip edilecek.
Yurt içinde gözler enflasyon verisine çevrildi
Yurt içinde geçen hafta alış yüklü bir seyir öne çıkarken BIST 100 endeksi yüzde 0,27 artışla 10.971,52 puandan kapandı. Dolar/TL, haftayı evvelki haftalık kapanışın yüzde 0,3 üzerinde 42,0600’dan kapattı.
Gelecek hafta pazartesi enflasyon, salı mevsim tesirlerinden arındırılmış enflasyon, cuma Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) düzenleyeceği yılın 4. Enflasyon Raporu bilgilendirme toplantısı takip edilecek.
AA Finans Enflasyon Beklenti Anketi’ne katılan ekonomistler, ekimde Tüketici Fiyat Endeksi’nin (TÜFE) aylık bazda yüzde 2,69 artacağını iddia ediyor.
Ekonomistlerin ekim ayı enflasyon beklentilerinin ortalamasına nazaran (yüzde 2,69) bir evvelki ay yüzde 33,29 olan yıllık enflasyonun ekimde yüzde 33,05’e ineceği öngörülüyor.
Öte yandan, ekonomistlerin 2025 sonu enflasyon beklentisi ekim ayı prestijiyle yüzde 31,93 oldu
Bu ortada TCMB yılın 3. enflasyon raporu toplantısında 2025 yıl sonunda enflasyonun yüzde 25 ile yüzde 29 aralığında olacağı, 2026 sonu için ise enflasyonun yüzde 13 ile yüzde 19 aralığına gerileyeceği öngörüsünde bulunmuştu.
Yorum Yap