Türkiye, 60 ilde devrim niteliğinde sayısal telsiz sistemiyle iletişimde bir çağ açıyor. Geleceğin teknolojisiyle tanışın!
Türkiye, tarihi boyunca birçok doğal afete maruz kalmış bir ülkedir. Bu nedenle, “2026 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı” çerçevesinde oluşturulan “Afet Yönetimi” bölümünde geniş kapsamlı önlemler ve stratejiler belirlenmiştir. Türkiye’nin benzersiz jeolojik yapısı, potansiyel olarak yıkıcı depremlere, heyelanlara, sel olaylarına ve orman yangınlarına yol açabilecek çeşitli iklim değişiklikleriyle birleşince afet riski, halk sağlığı ve güvenliği açısından son derece ciddi bir tehdit haline gelmiştir. Bu bağlamda, afet risklerinin önlenmesi ve azaltılması amacıyla 2022 yılında hazırlanan Türkiye Afet Risk Azaltma Planı (TARAP) doğrultusunda uygulanan çeşitli faaliyetler, toplumun bu tür tehditlere karşı daha hazırlıklı olmasını sağlamayı hedeflemektedir.
Programda, Türkiye’nin kurulu toplam deprem gözlem istasyonu sayısının 1204’e ulaştığı belirtilmiştir. Bu durum, Türkiye’yi Avrupa’nın en büyük deprem gözlem ağına sahip ülkesi konumuna getirmiştir. Yıllık ortalama 25 bin deprem çözümleme kapasitesine sahip olmak, toplumsal güvenliğin sağlanması açısından büyük bir avantajdır. Nitekim bu tür profilleme ve izleme faaliyetleri, doğal afetlerin zamanında tespit edilmesini ve gerekli önlemlerin hızlı bir şekilde alınmasını kolaylaştırmaktadır.
Afet Yönetimi Karar Destek Sistemi (AYDES), afet ve acil durumlara ilişkin süreçlerin elektronik ortamda daha etkin bir şekilde yönetilmesine olanak tanıyan önemli bir sistemdir. Bu sistemde 95 ana modül ve 456 alt modül geliştirilmiş olup, bu sayede pandemi, deprem, sel veya diğer acil durumlarda hızlı ve doğru kararlar alınması hedeflenmektedir. Ayrıca, iletişimin kesintisiz olması amacıyla oluşturulan Sayısal Telsiz Sistemi, yıl sonunda 60 ilde devreye alınacak ve bu sistemin 81 ilde yaygınlaştırılması hedeflenmektedir. Bu sistem, afet anında kurumlar arasındaki iletişimi büyük bir hızla ve etkinlikle sağlamak açısından kritik öneme sahiptir.
Program dahilinde, afetlere müdahalede görev alacak ekiplerin akredite edilme süreci de önemli bir yer tutmaktadır. Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) tarafından belirlenen standartlar çerçevesinde toplamda 414 ekip ve 13 bin 626 üye akredite edilmiştir. Bunun yanı sıra, AFAD Gönüllülük Sistemi aracılığıyla 351 bin “zorunlu eğitimli gönüllü” ve 74 bin 554 “destek gönüllüsü” sisteme dahil edilmiştir. Bu gönüllü ağları, afet esnasında kamuya yönelik müdahale ve destek çalışmalarında önemli bir kaynak oluşturacaktır.
Afet risklerinin belirlenmesi, değerlendirilmesi ve azaltılmasına yönelik yürütülen faaliyetlerin etkinliğinin artırılması, kurumlar arası koordinasyonu pekiştirmeyi gerektirmektedir. Bu programda, çeşitli kurumların uzmanlık alanları gözetilerek yetki ve sorumluluklarının yeniden gözden geçirileceği, böylelikle daha etkili bir yönetim süreci sağlanacağı vurgulanmıştır. Uluslararası işbirliklerinin artırılması da, afet yönetimi alanında önemli bir perspektif sunmaktadır. Kurumların teknik ve idari kapasitelerinin güçlendirilmesi amacıyla, personelin deprem yönetmelikleri ve afet yönetimi konularında periyodik eğitimlerle desteklenmesi hedeflenmektedir.
Son olarak, afet sonrası hasar tespit süreçlerinin hızlandırılması için yapay zeka destekli altyapının geliştirilmesi kritik bir adım olacaktır. İnsansız hava araçları (İHA), uydu görüntüleri ve hava fotoğrafları gibi teknolojiler kullanılarak hasar değerlendirme çalışmalarının hızlı ve etkin bir şekilde yapılması mümkün kılınacaktır. Bu altyapının AYDES’e entegre edilmesi, afet sonrası süreçlerin daha hızlı ve verimli bir şekilde yürütülmesine olanak tanıyacaktır.
Yorum Yap