İsrail; Türkiye’nin soykırıma karşı takındığı halin ardından İstikrar Gücü’nde etkin bir rol üstlenme ihtimali ile Doğu Akdeniz ve Batı Hint Okyanusu’nda da bölgesel bir güç olmasından duyduğu rahatsızlığı saklayamıyor.
AYDIN HASAN/ ASENA YATAĞAN- İsrail’in 7 Ekim 2023’teki Hamas’ın saldırısının akabinde yaptığı operasyonlar, kısa vakitte Gazze’de soykırım harekatına dönüştü. Türkiye, 15 Ekim 2023’ten itibaren İsrail’in ataklarını engellemeye yönelik bir diplomatik gayret içine girdi. İki devletli tahlil için teşebbüslerini faal olarak sürdüren Türkiye, bölgesel sahiplenme anlayışını da öne çıkardı. İsrail ile ticareti durduran, Lahey’de milletlerarası hukuk çerçevesinde adım atan Türkiye, Mısır’da ABD’nin öncülüğündeki ateşkesin sağlanması teşebbüsünde de masadaki dört aktörden biriydi.
Gazze toplantısı
Türkiye dün de, İstanbul’da dışişleri bakanları seviyesinde düzenlenen Gazze bahisli toplantıya mesken sahipliği yaptı. Birleşik Arap Emirlikleri, Endonezya, Katar, Pakistan, Suudi Arabistan ve Ürdün’ün dışişleri bakanlarının iştirakiyle gerçekleştirilen toplantıda, ateşkesle ilgili son gelişmeler ve Gazze’deki insani durum ele alındı. Türkiye’nin Filistin’in sıkıntısının tahlili için teşebbüslerinin yanı sıra Suriye’deki aktifliği, Doğu Akdeniz ile Batı Hint Okyanusu ve Afrika Boynuzu’nda aktifliği olan bölgesel bir güç olarak öne çıkması da, İsrail’i rahatsız eden ögeler içinde öne çıktı.
Afrika rahatsızlığı
İsrail idaresinin Türkiye’den rahatsızlığı İsrail ve ABD basınına da yansıdı. Israel Hayom gazetesinde “İsrail’e balistik füzeler: Erdoğan yeni bir arenada kendini kanıtlıyor” başlığıyla Türkiye’nin Afrika’daki askeri ve stratejik varlığını husus alan bir tahlil yayımlandı.
Analizde; Türk Deniz Kuvvetleri’nin Kızıldeniz ve Somali açıklarında devriye gezmeye başladığı vurgulandı ve “Türkiye artık sırf bir Akdeniz gücü değil; Kızıldeniz ve Batı Hint Okyanusu’nda da tesirli bir aktör haline geldi” değerlendirmesinde bulunuldu. Türkiye’nin Afrika siyasetinde izlediği askeri, diplomatik ve ekonomik stratejinin bölgedeki klâsik istikrarları yine şekillendirdiği kaydedildi. Somali’den Sudan’a, Cibuti’den Libya’ya kadar geniş bir coğrafyada aktif rol oynayan Türkiye’nin artık Kızıldeniz sınırında da kelam sahibi olduğu belirtildi.
İsrail’de alarm zilleri
ABD’de yayınlanan Washington Post’un haberinde ise, Türkiye’nin son devirde artan rolü mercek altına alındı. Haberde, Ankara’nın Hamas’la kurduğu temasların, ateşkesin sağlanmasında kritik bir kıymete sahip olduğu tabir edilirken “Türkiye’nin Gazze’nin yine inşası ve güvenliğinin sağlanmasında etkin rol alması ihtimali, İsrail’de alarm zillerini çaldı” tabirine yer verildi.
‘Türkiye’nin potansiyeli var’
Emekli Büyükelçi Uluç Özülker: İsrail’in Türkiye’yi bölgede görmek istememesi olağanüstü net bir nedene dayanıyor: Türkiye bölgesel olarak hâkimiyet kazanma ve güçlenme potansiyeline sahip; İsrail bunun daha da güçlenmesini istemiyor. Türkiye’nin elini zayıflatmak, öteki ülkelere ‘sen ne yapıyorsan yap’ deme tavrı takınmak, Türkiye’nin aktifliğini sonlandırmak istiyorlar. Sonuçta ne savaş duruyor, ne bombardımanlar kesiliyor, ne de alanda üstesinden gelinebilecek kararlı adımlar atılabiliyor. Ateşkese uymama, daima taarruz ve bombardıman üzere pratikler devam ediyor.
‘Doğu Akdeniz’de istemiyor’
Dumlupınar Üniversitesi Milletlerarası Bağlar Kısmı Lideri Prof. Hüsamettin İnaç: İsrail yaklaşık iki yıl içinde yedi farklı ülkeyi bombalamış durumda. Doğu Akdeniz’de de AB ülkeleri ve Birleşik Arap Emirlikleri ile birlikte Türkiye’nin çıkarlarına muhalif bir yaklaşım sergiliyor. Türkiye’nin bölgedeki hidrokarbon kaynaklarından faydalanarak 570 yıllık güç gereksinimini karşılama imkânı varken, İsrail Türkiye’nin Doğu Akdeniz’den çekilmesini istiyor. Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’ni kendi planlarına dahil ederek Ada’yı, Gazze’yi işgali sürecinde kullanabileceği bir ileri üs konumuna getirmeye çalışıyor. Bu tavrı; başta ABD ve Fransa olmak üzere birtakım Avrupa ülkeleri tarafından da tam dayanak görüyor. Bu nedenle bölgede önemli bir çatışma riskinin giderek arttığını söylemek mümkün.
Yorum Yap