Global piyasalarda ABD’de açıklanacak tarım dışı istihdam dataları bekleniyor

ABD Başkanı Donald Trump’ın geçen hafta Kongre’de kabul edilen federal hükümetin tekrar açılmasına yönelik süreksiz bütçe tasarısını imzalamasıyla ülke tarihinin en uzun periyodik kapanması 43. gününde sona erdi.

Hükümet kapanmasının sona ermesi piyasalarda olumlu karşılanırken, gözler hükümetin kapalı kalması nedeniyle ertelenen makroekonomik bilgi akışına çevrildi.

ABD’de enflasyona ve istihdam piyasasına yönelik riskler sürerken, data akışı eksikliği kaynaklı oluşan belirsizlikler ABD’de ekonomik görünüme ait kestirimleri zorlaştırıyor.

Bu belirsizlik ortamında, Fed’in “bekle-gör” durumuna geçebileceğine yönelik beklentiler artarken, para piyasalarında bankanın aralık ayında 25 baz puanlık faiz indirimine gitme mümkünlüğü yüzde 44’e geriledi.

Hükümetin kapalı kalmasıyla aksayan bilgilerin ne vakit açıklanacağı yatırımcılar tarafından takip edilirken, ABD Çalışma İstatistikleri Ofisi (BLS), eylül ayına ait tarım dışı istihdam verisinin de içinde bulunduğunu istihdam raporu datalarının 20 Kasım’da açıklanacağını bildirdi.

Analistler açıklanacak bilgilere yönelik kimi soru işaretlerinin olduğunu kaydederek, dataların toplanmasındaki boşluklar nedeniyle bu raporların eksik ya da güvenilmez olabileceğinden telaş duyulduğunu söz etti.

Buna ek olarak, enflasyon datalarına yönelik açıklamalarda bulunan ABD Çalışma Bakanı Lori Chavez-DeRemer, ekim ayı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) bilgilerinin tam olarak toplanamaması hasebiyle açıklanmayabileceğini belirtti.

Ülkede Fed yetkililerinin açıklamaları da takip edilirken, Kansas City Fed Başkanı Jeffrey Schmid, ek faiz indirimlerine karşı olduğunu yineledi.

Son para siyaseti toplantısında faiz indirimi aleyhinde oy kullanan Schmid, enflasyonun çok yüksek olduğu ve ek gevşemenin soğuyan iş gücü piyasasına yardımcı olmayacağı tarafındaki görüşünün değişmediğini kaydetti. Dallas Fed Başkanı Lorie Logan da aralık ayı toplantısında bir diğer faiz indirimi kararını desteklemenin güç olacağını söz etti.

ABD BORSASI KARIŞIK SEYRETTİ

Bu gelişmelerle New York borsasında geçen hafta karışık bir seyir öne çıktı. Haftalık bazda New York borsasında S&P 500 yüzde 0,08 ve Dow Jones endeksi yüzde 0,34 yükselirken, Nasdaq endeksi yüzde 0,45 düştü.

Geçen hafta ABD tahvil piyasalarında satıcılı bir seyir izlenirken, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi 7 baz puan yükselişle haftayı yüzde 4,15 düzeyinden tamamladı. Altının ons fiyatı ise haftalık bazda yüzde 2,01 artışla 4 bin 85 dolardan kapandı.

Dolar endeksinde ABD’deki ekonomik görünüme ait belirsizliklerin tesiriyle geçen hafta düşüş eğilimi öne çıkarken, haftalık bazda endeks yüzde 0,3 azalışla 99,3 düzeyinden kapandı. Brent petrolün varil fiyatı ise Rusya yaptırımları kaynaklı arz tasalarının hafta içindeki kayıpları telafi etmesiyle haftayı yüzde 0,5 kıymet çıkarıyla 63,9 dolarda tamamladı.

AVRUPA BORSALARI YÜKSELDİ

ABD’de federal hükümetin tekrar açılmasının akabinde artan risk iştahının tesiriyle Avrupa borsalarında alış yüklü bir seyir öne çıkarken, gelecek hafta Euro Bölgesi’nde açıklanacak tüketici enflasyonu yatırımcıların odağına yerleşti.

Geçen hafta bölgede açıklanan bilgilere nazaran Almanya’da ekim ayı TÜFE, aylık bazda yüzde 0,3 artışla beklentilere paralel gerçekleşti. Almanya’da açıklanan tüketici enflasyonu, yıllık bazda ise yüzde 2,3 düzeyine gelirken bu bilgi geçen aya nazaran sonlu da olsa gerilemeye işaret etti.

Euro Bölgesi’nde de Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYH) evvelki çeyreğe nazaran yüzde 0,2 artarak beklentileri karşılarken, yıllık yüzde 1,4 artışla beklentilerin hafif üzerinde gerçekleşti.

Siyasi gelişmelere bakıldığında Fransa Ulusal Meclisi, tartışmalı emeklilik ıslahatını askıya alma teklifini 255’e karşı 146 oyla kabul etti. Karar, hükümet üzerindeki siyasi baskıyı süreksiz olarak azalttı.

Jeopolitik tarafta ise Rusya-Ukrayna Savaşı’nın bitirilmesine yönelik teşebbüsler yakından takip edilirken, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ile ABD Başkanı Donald Trump arasında yapılması planlanan doruğun hazırlık sürecini ele almaya hazır olduklarını bildirdi.

Gelecek hafta ise bölgedeki mali gelişmeler yatırımcıların odağında bulunuyor. İngiltere Maliye Bakanı Rachel Reeves’in mali açığı kapatmak emeliyle gelecek günlerde yeni vergi artışlarını açıklaması beklenirken, vergi artışlarının tüketici harcamalarını ve ekonomik aktiviteyi olumsuz etkileyebileceği tarafında tasalar öne çıkıyor.

Bu gelişmelerle İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,16, Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 1,30, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 2,77, İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 2,5 kıymet kazandı.

GELECEK HAFTA BEKLENENLER

Gelecek hafta çarşamba Euro Bölgesi’nde ve İngiltere’de tüketici enflasyonu, perşembe Almanya’da üretici enflasyonu, Euro Bölgesi’nde tüketici itimat endeksi, cuma günü Euro Bölgesi’nde, İngiltere’de ve Almanya’da açıklanacak imalat sanayi ve hizmet bölümü Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) takip edilecek.

ASYA BORSALARINDA ÇİN AYRIŞTI

Asya tarafında geçen hafta Çin hariç olumlu bir seyir izlenirken, Çin’de ekonomik büyümeye ait telaşlar ve cuma günü artan satıcılı seyirle ülke piyasaları negatif ayrıştı.

ABD’deki teknoloji paylarındaki satıcılı seyrin bölgedeki teknoloji paylarına yayılmasıyla endeksler haftalık yararlarının değerli bir kısmını silerken, haftanın son süreç günü yarı iletken paylarında sert düşüşler izlendi.

Bu gelişmelerin yanı sıra, Güney Kore’de temettü gelirlerinden daha az vergi alınacağına dair haberler ülke piyasalarındaki yükselişte tesirli oldu.

Çin tarafında ise açıklanan makroekonomik bilgiler ülkedeki ekonomik aktiviteye ait tasaların derinleşmesine neden oldu. Çin’de ekimde tüketici fiyat endeksi geçen yılın birebir periyoduna kıyasla yüzde 0,2 artarken, üretici fiyat endeksi yüzde 2,1 geriledi. Ülkede tüketici fiyat endeksi eylül ayında yüzde 0,3 azalmıştı. Ülkede tüketici fiyatlarındaki güzelleşmeye rağmen üretici fiyatlarındaki süregelen düşüşle deflasyon eğilimi hissedilmeye devam etti.

İç talepteki zayıflık, lokal idarelerin borç sorunları ve gayrimenkul dalındaki düşüşün yanı sıra ABD’nin tarife siyasetinin yarattığı belirsizlikler Çin iktisadını olumsuz etkilemeyi sürdürüyor.

Öte yandan, Japonya Merkez Bankası (BoJ) Başkanı Kazuo Ueda, geçen hafta yaptığı açıklamada merkez bankasının fiyat artışları ve ekonomik düzgünleşme eşliğinde ölçülü bir enflasyon hedeflediğini belirtti. Ueda, enflasyon maksadının Başbakan Takaiçi Sanae’nin büyümeyi canlandırma maksadıyla uyumlu olduğunu vurguladı.

Bu gelişmelerle haftalık bazda Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 1,26, Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,20, ve Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 1,46 kıymet kazanırken, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,18 paha kaybetti.

Gelecek hafta pazartesi günü Japonya’da büyüme, sanayi üretimi, salı günü çarşamba Japonya’da makine siparişleri, perşembe Çin’de kredi faiz oranı, cuma Japonya’da enflasyon takip edilecek.

BORSA İSTANBUL’DA DÜŞÜŞ

Yurt içinde geçen hafta satış yüklü bir seyir öne çıkarken BIST 100 endeksi yüzde 3,28 azalışla 10.565,74 puandan kapandı.

Dolar/TL, haftayı evvelki haftalık kapanışın yüzde 0,3 üzerinde 4,3270’ten kapattı.

Gelecek hafta ise pazartesi günü bütçe istikrarı, salı günü konut fiyat endeksi, perşembe günü tüketici itimat endeksi takip edilecek.