Güç ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, “2026 yılında 282’si karada, 18’i denizde olmak üzere toplam 300 sondaj yapmayı hedefliyoruz. Tüm bu çalışmalarımızın sonucu olarak petrol ve doğal gazda tarihimizin en yüksek üretim düzeylerine ulaştık.” dedi.
Enerji ve Doğal Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, Bakanlığı ile bağlı kuruluşlarının 2026 yılı bütçelerine ait sunum yaptı. Madenciliğin ekonomik güvenliğin, jeopolitiğin, endüstrileşme ve teknolojik gelişmelerin ana ögelerinden biri olduğunu belirten Bayraktar, aramadan üretime kadar her evrede çağdaş teknolojileri de kullanarak daha aktif, şeffaf ve muteber kontroller yaptıklarını söyledi.
Bakan Bayraktar, 2024’te aylık ortalama 774 olan kontrol sayılarını bu yıl 806’ya yükselttiklerini kaydederek, “Bu kontrollerin sonucu olarak, bu yılın 10 ayında 1323 firmaya idari para cezası uyguladık. Ayrıyeten 2 bin 43 adet faaliyet durdurma önlemi aldık.” dedi.
2002 yılında Gayrisafi Yurtiçi Hasıla içinde bugünkü fiyatlarla 116 milyar lira olan madencilik kesiminin hacmini 4,5 katına çıkararak 2024 yılında 525 milyar liraya ulaştırdıklarını belirten Bayraktar, maden ihracatını da 7 kat artırarak 6 milyar dolarlık bir kesim haline getirdiklerini söz etti.
Bayraktar, bor madeninde geçen yıl 2 milyon 500 bin ton satışla 1 milyar 322 milyon dolarlık gelir elde ederek tüm vakitlerin rekorunu kırdıklarını vurgulayarak, Eskişehir Kırka’da kurulan pilot tesisle lityum karbonat üretiminde birinci eseri elde ettiklerini, yıllık 600 ton kapasiteli endüstriyel tesisin kurulumuna yönelik çalışmalara ise devam ettiklerini söyledi.
Stratejik değeri sebebiyle son periyotta milletlerarası ticaret savaşlarının merkezinde yer alan Az Toprak Elementlerinin üretilmesi ve işlenmesinin en öncelikli mevzulardan biri olduğunu vurgulayan Bayraktar, şunları kaydetti:
“Bu doğrultuda Eskişehir Beylikova’da ağırlaştırdığımız arama faaliyetleri kapsamında, 125 bin metrenin üzerinde sondaj gerçekleştirdik. 694 milyon tonla dünyada tek alanda en büyük ikinci az toprak elementi kaynağını tespit ederek, üretime yönelik olarak pilot tesisimizi devreye aldık. Endüstriyel tesisin kurulması çalışmalarına devam ediyoruz. Ayrıyeten, ender toprak elementleri ve başka kritik mineraller özelinde çalışmalar yapmak üzere 2018 yılında kurduğumuz Ender Toprak Elementleri Araştırma Enstitüsünde, cevher zenginleştirme, saflaştırma ve geri dönüşümden uç eser elde edilmesi faaliyetlerine TENMAK çatısı altında devam ediyoruz.”
Bakan Bayraktar, ocak ayında “Türkiye Kritik ve Stratejik Madenler Raporu”nu yayımladıklarını ve bu raporla birlikte Türkiye için kritik ve stratejik kıymeti olan toplam 37 maden cinsini belirlediklerini anlattı.
Yeni yapılan yasal düzenlemeyle Türkiye’nin stratejik ve kritik madenlerini birinci defa türel teminata kavuşturduklarına işaret eden Bayraktar, “Bu madenleri artık özel bir statüde kıymetlendiriyoruz. Bunun yanı sıra arz güvenliği, stok ve üretim planlamaları ile teşvik sistemlerini içerecek yol haritamız, ‘Kritik Madenler Strateji Belgesi’ni de kısa bir müddet içinde yayımlayacağız.” diye konuştu.
“10 yılda dünyanın dördüncü büyük arama ve üretim filosunu kurduk”
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Bayraktar, petrol ve doğal gaz üzere birincil güç kaynaklarında dışa bağımlılığın yüksek olmasının Türkiye’nin güç arz güvenliği ve dış ticaret istikrarı üzerinde değerli tesirler oluşturduğunu, bu nedenle geçen yıl 66 milyar dolar olan güç ithalatını azaltmak ismine yurt içi ve yurt dışındaki arama ve üretim faaliyetlerini artırdıklarını belirtti.
Bu doğrultuda güç filosuna geçen günlerde 2 adet yedinci jenerasyon ultra derin deniz sondaj gemisi ek ettiklerini söz eden Bayraktar, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Böylece 10 yıl üzere kısa bir müddette toplam 6 sondaj gemisi, 2 sismik araştırma gemisi ve takviye gemilerinden oluşan dünyanın dördüncü büyük arama ve üretim filosunu kurduk. Yeni sondaj gemilerimizden birincisi Mavi Vatan’a gelmiş olup, başkası yıl sonuna kadar ülkemize ulaşacaktır. 12 bin metreye kadar sondaj yapabilme kabiliyeti olan yeni gemilerimiz Akdeniz’de, Karadeniz’de ve işbirliği içinde olduğumuz ülkelerdeki operasyonlarımızda misyon alacaktır. Devam eden arama faaliyetlerimiz kapsamında başta Mayıs ayında Göktepe-3 kuyusunda yaptığımız 75 milyar metreküplük keşifle birlikte 2025 yılı içerisinde, yeni bedeli 37 milyar dolar olan 92,4 milyar metreküp doğal gaz keşfettik.”
Sakarya alanında üretimin artırılması tarafında de çalışmalara devam ettiklerini kaydeden Bayraktar, “Geçtiğimiz yıl bu vakitlerde, günlük yaklaşık 7 milyon metreküp olan üretimimiz, tamamlanan Faz-1 sonunda 9,5 milyon metreküpe ulaşmıştır. Böylelikle 4 milyondan fazla hanemizin yıllık gereksinimini kendi doğal gazımızla karşılıyor ve yıllık yaklaşık 1,5 milyar dolarlık ithalatı önlüyoruz.” dedi.
Bayraktar, Faz-2 çalışmaları kapsamında birinci yüzer üretim platformu “Osman Gazi”yi güç filosuna dahil ettiklerini tabir ederek, “Deniz üstünde adeta bir sanayi tesisi olan bu platformla 2026 yılında üretime başlayacak ve günlük doğal gaz üretimimizi 20 milyon metreküpe çıkararak mevcut üretimimizi iki katına ulaştıracağız. Faz-3 kapsamında ise 2028 yılında devreye alacağımız ikinci Yüzer Üretim Platformu ile Türkiye’nin güç seyahatinde yeni bir sayfa daha açacağız. Bu faz sonunda günde 45 milyon metreküp, yıllık olarak ise 16,5 milyar metreküp doğal gaz üretimi yapacağız. Kasım ayı prestijiyle denizde 15 kuyunun sondajını tamamladık. 2 kuyunun sondajına ise devam ediyoruz.” bilgilerini paylaştı.
Gabar’da geçen yıl bu günlerde yaklaşık 57 bin varil olan günlük petrol üretimini yüzde 42 artırarak 81 bin varile yükselttiklerine ve bu üretimin cari açığın azaltılmasına yılda yaklaşık 2 milyar dolar katkı sağladığına dikkati çeken Bayraktar, arama ve üretim faaliyetlerinin yapılabilmesi gayesiyle Gabar’ın sarp toprağında ağır bir çalışma yürüterek, yaklaşık 700 kilometrelik bir yol ağı inşa ettiklerini tabir etti.
“2028 yılına kadar yer altı depolama kapasitemizi, tükettiğimiz doğal gazın en az yüzde 20’sini karşılayacak düzeye getireceğiz”
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Bayraktar, bu yıl Şırnak, Adıyaman ve Diyarbakır başta olmak üzere toplam 161 kara sondajını tamamladıklarını, 50 sondaja ise devam ettiklerini belirterek, şu tabirleri kullandı:
“Bu çalışmalar sonucunda 62 milyon varillik yeni rezerv keşfettik. 2026 yılında 282’si karada, 18’i denizde olmak üzere toplam 300 sondaj yapmayı hedefliyoruz. Tüm bu çalışmalarımızın sonucu olarak petrol ve doğal gazda tarihimizin en yüksek üretim düzeylerine ulaştık. Yurt içi ve yurt dışında günlük toplam 180 bin varil üretim gerçekleştiriyoruz. Bu üretimle her gün yaklaşık 7 milyon aracın yakıt muhtaçlığını kendi petrolümüzle karşılayabiliyoruz. Ayrıyeten, petrol üretiminin her kademesinde yerlileşmeyi hedefliyoruz. Gabar Bölgesi’nde kullandığımız, tamamı ulusal imkanlarla üretilen, yerli yazılıma sahip Koca Yusuf, Seyit Onbaşı ve Naim Süleymanoğlu sondaj kuleleri, güçte ve teknolojide bağımsızlık vizyonumuzun değerli örneklerini teşkil etmektedir.”
Bayraktar, kaynak ülke ve tedarik rotalarını da çeşitlendirdiklerini lisana getirerek, bu kapsamda 2’si kara LNG terminali, 3’ü de Yüzer Depolama ve Yine Gazlaştırma Ünitesi (FSRU) olmak üzere 5 tesisin günlük toplam gazlaştırma kapasitesini 161 milyon metreküpe çıkardıklarını kaydetti.
Ulusal doğal gaz şebekesindeki giriş noktası sayısını 14’e, günlük gaz alma kapasitesini ise 495 milyon metreküpe yükselttiklerini söyleyen Bayraktar, “Bunun yanı sıra Silivri ve Tuz Gölü yeraltı doğal gaz depolama tesislerindeki kapasitemiz 6,3 milyar metreküpe ulaştı. Yapacağımız yatırımlarla 2028 yılına kadar yer altı depolama kapasitemizi, tükettiğimiz doğal gazın en az yüzde 20’sini karşılayacak düzeye getireceğiz.” dedi.
Devreye aldıkları yatırımlar sayesinde Şubat 2025’te gerçekleşen günlük 334 milyon metreküplük rekor talebi problemsiz bir formda karşıladıklarını vurgulayan Bayraktar, “243 bin kilometrelik iletim ve dağıtım şebekemizle, 81 vilayetimizde 950 yerleşim yeri ve 229 OSB’ye doğal gazı ulaştırdık. Son bir yılda, ek 51 yerleşim yerine doğal gaz arzı sağlamamızın yanı sıra Türkiye genelinde konut abone sayısı da yaklaşık 1 milyon artmıştır. Bugün, nüfusumuzun yüzde 85’ine doğal gaz kullanım imkanı sunarak, vatandaşlarımıza yalnızca bir güç kaynağı değil, hayat konforu ve kentlerimizde yüksek bir hava kalitesi de sağlıyoruz. Gerçekleştirdiğimiz doğal gaz dönüşümü sayesinde yıllık 34 milyon ton karbondioksit emisyonunun yanı sıra kükürt kaynaklı kirlilik oluşumunu da önlüyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye’nin elektrik talebinin geçen yıl yaklaşık yüzde 6 artışla 354 milyar kilovatsaate yükseldiğini tabir eden Bayraktar, bu yüksek talep artışını karşılamak üzere son bir yılda devreye aldıkları yaklaşık 7 bin megavatlık kapasiteyle kurulu gücü 121 bin 418 megavata ulaştırdıklarını ve devreye alınan yeni kapasitenin tamamına yakınının yenilenebilir güç kaynaklarına dayandığını belirtti.
Bayraktar, yerli ve yenilenebilir enerjiyi merkeze alan Ulusal Güç ve Maden Siyaseti ile rüzgar ve güneş kurulu gücünün 38 bin megavatın üzerine çıkartarak 29 Keban Barajı’na muadil kapasiteyi devreye aldıklarına dikkati çekti.
“Birbirimizin kelamını keserek bir noktaya gidemeyiz”
Bakan Bayraktar sunumuna devam ettiği sırada CHP Şanlıurfa Milletvekili Mahmut Tanal, Şanlıurfa ve Adıyaman’ın köylerinde elektrik olmadığını argüman etti.
Bunun üzerine CHP’li Tanal ile AK Parti Adıyaman Milletvekili Resul Kurt ortasında tartışma yaşandı. Tartışmanın devam etmesi nedeniyle Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanı Mehmet Muş, görüşmelere orta verdi.
Aranın akabinde Muş, milletvekillerinin konuşma hakkının bulunduğunu lakin toplantının başından itibaren sabote edilmesini kabul etmediklerini söyledi.
Bakan Bayraktar’ın sunumunun devam ettiğine işaret eden Muş, “Burada hengame ederek, bağırarak, birbirimizin kelamını keserek bir noktaya gidemeyiz.” dedi.
Sürekli laf atmak suretiyle toplantının insicamının bozulmamasını isteyen Muş, bunun devam etmesi halinde İçtüzüğün ilgili unsurları mucibince Komiteden çıkarma yetkisini kullanacağı ikazında bulundu.
“Avrupa’da, Almanya ve Fransa’nın akabinde en yüksek elektrik talebine sahip üçüncü ülkeyiz”
Komisyonda sunumuna devam eden Bayraktar, bu yıl sadece rüzgar ve güneşten elde ettikleri elektriğin sanayi tüketiminin yaklaşık yüzde 75’ini karşılayacak düzeye geldiğine işaret ederek, şöyle konuştu:
“Avrupa’da, Almanya ve Fransa’nın akabinde en yüksek elektrik talebine sahip üçüncü ülkeyiz. Bu yıl elektrik talebimiz hava şartlarının da tesiriyle 29 Temmuz’da günlük bazda 1,24 milyar kilovatsaati, tekrar Temmuz’da aylık bazda yaklaşık 34 milyar kilovatsaati aşarak rekor düzeylere ulaştı. Bu periyotta doruğa çıkan talebin yüzde 60’ını yerli ve yenilenebilir güç kaynaklarımızdan karşıladık. Bunların yanı sıra yenilenebilir enerjinin toplam kurulu güç içindeki hissesini yüzde 62’ye, yerli kaynakların oranını ise yüzde 71’e yükselttik. Geldiğimiz bu nokta itibarıyla Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı bilgilerine nazaran, toplam yenilenebilir enerji kurulu gücümüzle Avrupa’da 5’inci, dünya genelinde ise 11’inci sırada yer alıyoruz. 2025’in 9 ayında yenilenebilir güçten üretilen 125 milyar kilovatsaat elektrikle, yaklaşık 11 milyar dolar meblağında doğal gaz ithalatı ikame edilmiştir.”
Yorum Yap