‘Sokaklar, çocuklar için inançlı bir toplumsallaşma alanı olmaktan çıktı’

Iğdır Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Psikoloji Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Sait Yıldırım, sokakta yaşayan ve çalışan çocuklar üzerine bir çalışma gerçekleştirdi. Doç. Dr. Yıldırım’ın, ‘Sokak çocukluğu’ olgusunun çocuklara yönelik risklerinin değerlendirilmesi’ başlığıyla kaleme aldığı çalışmada, sokak çocukluğunun yalnızca ekonomik sebeplerle değil; aile içi şiddet, ihmal, göç ve parçalanmış aile yapılarıyla da direkt bağlantılı olduğuna dikkat çekildi. Araştırmada sokağa yönelen çocukların büyük bir kısmının sigara, alkol ve husus bağımlılığıyla tanıştığı ve bu çocukların kıymetli bir kısmının suça karıştığı belirtildi.

‘MODERN KENT HAYATI SOKAKLARI TEHLİKELİ HALE GETİRDİ’

Günümüzde sokakların artık çocuklar için inançlı bir toplumsallaşma alanı olmaktan çıktığını tabir eden Doç. Dr. Sait Yıldırım, “Sokak olgusu çağdaş toplumlarda mahiyet ve mana açısından dönüşüm geçirmiştir. Klasik örüntülerde sokak, inançlı alan olarak çocukların, bayanların toplumsallaşma alanı olarak görülürdü. Şöyle ki, mahalle ve köy kültüründe çocukların sokakta arkadaşları ile vakit geçirmesi risk oluşturmazdı. Zira etraftaki beşerler tanıdık, komşu ve akrabalarından oluşmaktaydı. Esnaf ise genel olarak komşulardan olduğu için sokağın kollayıcı yanı vardı. Sokak, bayanlar için de toplumsallaşma alanıydı. Komşular ile oturma, vakit geçirme ve toplumsallaşma açısından kıymetliydi. Fakat çağdaşlaşma ve kentleşme süreci, apartman kültürünün getirdiği dönüşüm ile sokaklar güvensizleşmeye başlamıştır. Artık esnaf ve işletmeler kurumsallaşma sürecine girmiş olup sokak alanı daralmıştır. Bu biçimde bir dönüşüm ailelerin toplumsallaşma tercihlerini de etkilemiştir. Aile bireyleri kendi içinde belirli yerlerde vakit geçirmeye başlamıştır. Bu durum çocukların akranları ile vakit geçirmesini kısıtladığı için gelişim devirlerinin daha sıhhatsiz ve meskene bağımlı olmasına yol açmıştır. Çağdaş kent hayatı sokakları tehlikeli hale getirirken, aile içindeki çözülmeler de çocukları sokağa itiyor. Bilhassa göçle büyük kentlere gelen ailelerde, çocukların ekonomik yük haline gelmesi ve sağlıklı irtibatın kurulamaması bu süreci hızlandırıyor” diye konuştu.

SUÇA KARIŞMA ORANLARI YÜKSEK

Toplumsal bir sorun haline gelen sokak çocukluğu olgusunun, sadece ferdi değil, uzun vadede toplumsal güvenliği de tehdit ettiğine vurgu yapan Doç. Dr. Yıldırım, “Sokakta büyüyen çocukların suça karışma ve bağımlılıkla gayret etme oranları epeyce yüksek. Bu çocukların topluma kazandırılması için aile takviye programları, inançlı toplumsallaşma alanlarının inşası, psikososyal müdahaleler ve okullaşmanın artırılması büyük kıymet taşıyor” tabirlerini kullandı.

YERİNE KOYMA METODU

Sokağa çıkması engellenen çocuklar için ‘yerine koyma metodunu’ tavsiye eden Doç. Dr. Sait Yıldırım, şunları söyledi:

“Yerine koyma dediğimiz şey de çocuğun dışarı hayatı yahut dijital araçlar yerine anne baba sevgisiyle daha ağır bir formda yetiştirerek onlara irtibatın farklı bir tarafını alternatif tarafını geliştirmeleri gerekiyor. Çocukları asla yalnız bırakmamak gerekiyor. Dışarı çıktığı vakit kiminle vakit geçirdiğini ebeveynlerin çok güzel takip etmesi gerekiyor. Sokaklar artık inançlı değil. Maalesef günümüzde her gün bir hatayla karşılaşıyoruz. Çocukların hangi tehlikelere maruz kalacağını kestiremiyoruz. O yüzden ailelerin bir noktada hem denetim hem de sevgi ve bağlantı yoluyla onların hayatlarını denetim etmeleri gerekiyor.”