Spor salonlarında, futbol maçlarında ya da basketbol müsabakalarında atletlerin bedenlerinde gördüğümüz o renkli bantlar aslında rastgele bir aksesuar değil. Son yıllarda ismini sıkça duyduğumuz bu elastik bantlar, ‘kinezyo bant’ yahut ‘kinezyolojik bant’ olarak biliniyor. Pekala bu bantlar nitekim performansı artırıyor mu yoksa sırf bir plasebo tesirinden mi ibaret? Bakın uzmanlar ne diyor…
Metin Aktaşoğlu / Milliyet.com.tr – Son devirde izlediğiniz spor karşılaşmalarında atletlerin omuzlarında, dizlerinde ya da sırtlarında dikkat cazibeli renkli bantlar fark etmiş olabilirsiniz. Atel, dizlik ya da bileklik üzere destekleyici ekipmanların kullanımı elbette yeni bir şey değil lakin bu kadar sık görmeye başladığımız bu bantların da bir sırrı olmalı. İşte spor dünyasının yeni gözdesi: Kinezyo bant ya da bilinen ismiyle ‘k-tape’.
Bu bantların atletlerde performansı hakikaten artırıp artırmadığı uzun müddettir tartışma konusu. Pekala neden bu kadar tanınan hale geldiler? Aslında öykü 1970’lerin başına uzanıyor. ABD’de eğitim almış Japon kayroprakti uzmanı Dr. Kenzo Kase, o periyotta hastalarının hareket kabiliyetini kısıtlayan sert ortopedik bantlara alternatif arayışındaydı. Sonuçta kasları destekleyen fakat hareketi engellemeyen, ciltle birlikte esneyen bu elastik bantları geliştirdi. Ancak ‘kinezyo bant’ ismini dünya asıl olarak 2008 Pekin Olimpiyatları’nda duydu. O devirde birçok üst seviye atletin bedeninde bu bantları gören izleyiciler, kısa müddette meraka kapıldı. Böylece k-tape, profesyonel spor dünyasında yaygın bir dayanak aracına dönüştü. O günden beri alanlarda, salonlarda ve ekranlarda neredeyse her atletin vazgeçilmez ekipmanı haline geldi.
UC San Francisco’dan fizyoterapist Christopher DaPrato, bu devirde spor tabiplerinin bantların işleyişine dair çeşitli teoriler geliştirdiğini belirtti. DaPrato’ya nazaran uzmanlar, bu bantların deriyi ve alttaki dokuları yavaşça kaldırarak kan akışını artırdığını, lenf drenajını desteklediğini ve kasların daha verimli çalışmasına yardımcı olabileceğini öne sürüyor.
‘EKLEMİ MUHAKKAK NOKTADA POZİSYONLAMAK İÇİN KULLANIYORUZ’
DaPrato, bandın teorilerin öne sürdüğü biçimde çalıştığını ve olumlu tesir gösterdiğini açıkça kanıtlayan az sayıda çalışma olduğunu söylese de birçok atlet, bilhassa ağrıyan yahut gerginlik hissedilen yakın bir bölgeye bant uyguladıklarında kendilerini daha uygun hissettiklerini belirtti.
Uzman Fizyoterapist İsmail Gönen bahisle ilgili, “Biz kinezyo bantları öncelikle ‘koreksiyon’ emeliyle kullanıyoruz. Yani eklemi muhakkak bir noktada pozisyonlamak istiyorsak kinezyo bantlarından yardım alıyoruz. Kinezyo, bir rijit (sabitleme ve destekleme emelli kullanılan bant uygulaması) bant kadar hareket yaratmaz fakat eklem hareketine de daha çok müsaade verir” sözlerini kullanarak şu açıklamalarda bulundu:
“İkinci olarak da kinezyoyu dolanımı artırması için kullanıyoruz. Bu bant cildin en üst tabakasınu bir ölçü kaldırdığı için daha çok kan akışına müsaade veriyor. Bu da kimi ağrıları hafifletebiliyor. Ama her hastada ağrı kesici bir sonuç vermediğini de vurgulamak gerek. Kabaca hastaların yüzde 50’sinin ağrı konusunda bu bantlardan olumlu sonuç aldığını söyleyebilirim.”
Uzman Fizyoterapist Gönen, bu bantların rastgele bir ilaç içermediğinin de altını çizdi. Bu bağlamda kinezyo bantların yakı olarak isimlendirilen bantlardan büsbütün farklı olduklarını hatırlatan Gönen, bantların ameliyat sonrası düzgünleşme sürecinde ödem azaltmada önemli manada olumlu değişimlere sebep olduğunu da kelamlarına ekledi.
Fizyoterapist Deniz Personel ise kinezyo bantlarının kas ve eklemlerde sağladığı stabiliteye vurgu yaparak, “Performansa olumlu tesiri ayrıntılıca araştırılması gereken bir sıkıntı lakin sakatlıkları tedbire noktasında ve sportmenlerin sıhhatini muhafaza noktasında muhakkak tesirli oluyor” dedi. Fizyoterapist Emekçi, bandı uygulayan uzmanın yetkinliğinin de kıymetli olduğunu ileterek bandın yeni bir kullanım alanına şöyle değindi:
“Son periyotta bu bantlar, ‘yüz yogası’ uygulamalarında da kendine yer buldu. Yüz kaslarına uygulanan kinezyo bantların, kasların gerginliğini muhafazaya ve yerçekimine karşı daha dirençli kalmasına yardımcı olduğu düşünülüyor.”
NÖROLOJİK VE RUHSAL YARARLARI DA VAR
Kinezyo bantlar üzerine yapılan araştırmalar, bandın birebir vakitte nörolojik ve ruhsal yararları olabileceğini de gösterdi. Bulgular, bandın birtakım durumlarda proprioseptif farkındalığın (vücudunun nerede olduğunu ve nasıl hareket ettiğini hissetme becerisi) güzelleştirilmesine de yardımcı olabileceğini ortaya koydu. Örneğin bandı ayak bileğinizde taşıyorsanız, koşarken ayağınızın yere nasıl bastığını daha düzgün fark edebilirsiniz.
Bazı uzmanlara nazaran kinezyo bantlar, propriosepsiyonla (vücut kısımlarının hangi pozisyonda olduğu hakkında şuurlu ve şuur dışı halde haberdar olma becerisi) bağlantılı reseptörler ve hudut uçlarının bulunduğu cilt altı dokusuna hafif bir baskı uygulayarak tesirini gösteriyor. İsveç’teki Karlstad Üniversitesi’nde kinezyo bant üzerine araştırmalar yürüten akademisyen Shashank Ghai, bu baskının bant uygulanan bölgeyle beyin ortasındaki ‘sinyal iletimini güçlendirdiği’ düşüncesinin yaygın olduğunu belirtti. Fakat Ghai, bu tesirin sanıldığı kadar büyük olmadığını, “Propriosepsiyon üzerinde elbette bir tesiri var lakin epeyce mütevazı seviyede. Mükemmel sonuçlar beklememek gerekir” tabirleriyle vurguladı.
SPORCULARA GÜVENLİK HİSSİ VERİYOR
Araştırmalar, kinezyo bantların birçok atlet için aslında fizikselden çok ruhsal bir tesir yarattığını gösteriyor. Uzmanlara nazaran zayıf bir kasın ya da sakatlığa yatkın bir bölgenin üzerine bant uygulanması, atletlere idman yahut karşılaşma sırasında ‘Korunuyorum’ hissi veriyor. Bu da direkt performansı değil fakat özgüveni ve hareket güvenliğini artırabiliyor. DaPrato, “Böylesi bir takviye beyninizin daha güzel hissetmesini sağlar. Bu da özgüveninizi artırabilir ve kendinizi âlâ hissetmediğiniz bir alanda yaşayabileceğiniz dehşet, kaçınma yahut tasayı azaltabilir” diyerek, bu özgüvenin atletlerin daha sıkı idman yapmasına yahut daha akıcı hareket etmesine yardımcı olabileceğini iletti.
Uzman Fizyoterapist İsmail Gönen de DaPrato ile birebir fikirde. Gönen, “Özellikle atletlerde örneğin evvelce sakatlık yaşadığı ya da bir operasyon geçirdiği dizini bantladığınızda dizine olan itimadı artıyor veya art adaleyi bantladığınızda semptomlar azalıyorsa atletin itimadıyla birlikte performansı da artacaktır” diyerek kelamlarını noktaladı.
Yorum Yap