Ağız ve diş sağlığı anne karnında başlıyor! Bir ömürlük koruma iki dakikada saklı

Dengeli bir beslenme alışkanlığı geliştirilmeli

Gebelik periyodunda toplumda yaygın olarak bilinen “her bebeğin anneye bir diş kaybettireceği” inancının hakikat olmadığını belirten Dr. Öğr. Üyesi Melike Hasret Eken, hakikat beslenme ve sistemli ağız bakımının hem anne hem bebek sıhhati açısından büyük kıymet taşıdığını söyledi. Hormonal değişimlerin diş çürüklerine taban hazırladığını tabir eden Eken, “Bu devirde ağız hijyeninin korunması için istikrarlı bir beslenme alışkanlığı geliştirilmelidir. Protein, A, C ve D vitaminleri ile kalsiyumdan güçlü besinler kâfi ölçüde alınmalı, gerekirse vitamin desteği yapılmalı ve diş doktoru denetimleri ihmal edilmemelidir” dedi. Gebelikte diş eti hastalıklarının erken doğum ve düşük doğum tartısı riskini artırabileceğini hatırlatan Eken, anne adaylarının bu devirde ağız bakımına özel ehemmiyet vermesi gerektiğini vurguladı. Ayrıyeten ebeveynlerin ağız ve diş sıhhati konusundaki bilgi seviyesinin, çocuklarının diş sıhhatini direkt etkilediğini de belirtti.

Ne yiyorsak, dişlerimiz de onu yansıtır

Ağız ve diş sıhhati ile beslenme ortasında güçlü bir bağ bulunduğunu vurgulayan Eken, “Şekerli ve asitli besinler diş yüzeyine yapışarak çürük riskini artırır. Bu çeşit besinler mümkünse ana öğünlerde tüketilmeli, orta öğünlerde ise elma ve havuç üzere dişleri doğal biçimde temizleyen besinler tercih edilmelidir” dedi. Eken, “Şekerli besinler tüketildikten sonra dişler çabucak fırçalanamıyorsa ağız suyla çalkalanmalı yahut su içilmelidir. Ayrıyeten peynir tüketmek, içerdiği yüksek protein sayesinde ağız içi asit istikrarını düzenler. Yer fıstığı da içeriğindeki fosfat nedeniyle diş dostu bir besindir” sözlerini kullandı. Rafine edilmemiş hububatların ve kepekli ekmeklerin tercih edilmesinin diş sıhhati açısından daha faydalı olduğunu da ekledi.

İki Dakikalık fırçalama, bir ömürlük koruma

Ağız ve diş sıhhatinin korunmasının en temel prensibinin diş yüzeyindeki plağın sistemli fırçalama ile uzaklaştırılması olduğunu belirten Eken, “Amerikan Diş Hekimliği Birliği, dişlerin günde iki sefer, her yemekten sonra ve en az iki dakika müddetle fırçalanmasını önermektedir” dedi. Yapılan araştırmalara nazaran Türkiye’de günde iki sefer diş fırçalayanların oranının sadece yüzde 36 olduğunu, ortalama fırçalama müddetinin ise 30 saniyede kaldığını söyleyen Eken, “Bu oranlar, diş çürüğü riskinin neden bu kadar yaygın olduğunu gösteriyor” dedi. Eken, “Fırçalama sırasında en sık yapılan yanılgı, sırf ön yüzeylerin temizlenip art ve iç yüzeylerin ihmal edilmesidir. Aktif bir paklık için dişler günde iki kere, bilhassa yatmadan evvel en az iki dakika fırçalanmalıdır” diye konuştu.

Doğru fırça, yanlışsız macun, gerçek alışkanlık

Türkiye’de diş macunu kullanım oranlarının da düşük olduğuna dikkat çeken Eken, “Sağlık Bakanlığı’nın 2022 bilgilerine nazaran Almanya’da kişi başına düşen yıllık diş macunu kullanımı 457 mililitre iken, Türkiye’de bu oran sırf 85 mililitredir. Ayrıyeten konutların yaklaşık yüzde 25’inde diş macunu nizamlı olarak kullanılmamaktadır” dedi. Diş fırçası seçiminde ferdî tercihten çok aktifliğin değerli olduğunu belirten Eken, “Fırça başlığı küçük, kıllar yumuşak yahut orta sertlikte olmalıdır. Fırçalar her üç ayda bir, kıllar yıprandığında ya da bir enfeksiyon sonrası kesinlikle değiştirilmelidir” sözlerini kullandı. Arayüz fırçaları ve diş ipinin nizamlı kullanımının ağız hijyenini tamamladığını, florlu diş macunlarının ise dişleri çürüğe karşı daha dirençli hale getirdiğini de vurguladı.

Kontroller şahsa özel olmalı

Diş doktoru muayene dönemlerinin şahsa özel planlanması gerektiğini vurgulayan Eken, “FDI (Dünya Diş Hekimleri Birliği), sabit 6 ayda bir denetim yerine şahsileştirilmiş muayene aralıklarını önermektedir. Çocuklar, gebeler, diyabet hastaları, sigara içenler ve diş eti sorunu olan bireyler daha sık denetim edilmelidir” dedi. Sıhhat Bakanlığı’nın 2022 istatistiklerine nazaran, Avrupa’da bir kişinin yılda ortalama beş defa diş tabibine gittiğini, Türkiye’de ise bu sayının sırf 0,62 olduğunu belirten Eken, tertipli muayenelerin yalnızca çürüklerin değil, ağız kanseri ve diş eti hastalıklarının da erken teşhisi açısından büyük kıymet taşıdığını söyledi.

Ağız sıhhati, bedenin aynasıdır

Ağız ve diş sıhhatinin genel sıhhatle direkt bağlantılı olduğunu belirten Eken, “Diş eti hastalıkları, bakterilerin kana karışmasına yol açarak kalp, böbrek, akciğer üzere organlarda enfeksiyonlara neden olabilir. Bu durum kalp hastalıkları, inme ve damar tıkanıklığı riskini artırabilir” dedi. Diyabetin ağız sıhhatini bozduğunu, diş eti enfeksiyonlarının ise kan şekeri denetimini zorlaştırdığını tabir eden Eken, “Ağız sıhhati ve diyabet birbirini olumsuz etkileyen iki taraflı bir ilişkidedir. Ayrıyeten yapılan araştırmalar, kronik diş eti iltihaplarının Alzheimer hastalığı riskini artırabileceğini göstermektedir” formunda konuştu. Eksik dişlerin ve diş eti sorunlarının çiğneme işlevini bozarak beslenme ve sindirim problemlerine yol açabileceğini belirten Eken, berbat ağız kokusu ve estetik tasaların da bireylerin özgüvenini düşürerek ruhsal sıhhati olumsuz etkileyebileceğini söyledi.