Ekonomistlere nazaran, Mali Aksiyon Vazife Gücü’nün Ankara ve İstanbul’daki incelemeleri, hükümetin ekonomik inanç ve hukuk devleti mesajlarının da uluslararası alanda sınavı olacak.
Türkiye gri listeden çıkmış olsa da kontrol süreci bitmedi. Mali Hareket Misyon Gücü (FATF) bu sefer alanda. Heyet, Ankara ve İstanbul’da karapara aklama ve terörizmin finansmanı ile çaba uygulamalarını inceleyecek. Ekonomistlere nazaran bu ziyaret, hükümetin memleketler arası alanda ekonomik itimat ve hukuk devleti bildirisini ne ölçüde somutlaştırabildiğinin de sınavı olacak.
OECD bünyesinde mali kabahatlerle uğraşta ülkelerin performanslarını pahalandıran Mali Hareket Vazife Gücü’nün (FATF), temel misyonu, karapara aklamanın memleketler arası alanda önlenmesi. Kurumun oluşturduğu gri liste üç yılda bir açıklanıyor.
Türkiye’yi 2021 yılında “gri liste”ye almıştı. FATF, o devirde Türkiye’nin bilhassa kara para aklama kabahatlerinden elde edilen gelirlerin izlenmesi, şeffaflık standartlarının güçlendirilmesi ve terörün finansmanına karşı finansal kurumların faal kontrolü alanlarında önemli eksiklikler bulunduğunu belirtmişti. Bu adım, Türkiye’nin memleketler arası finans sistemiyle münasebetlerinde itimat sorunu yaratmış, yabancı yatırımcı nezdinde risk algısını artırmıştı.
Türkiye 2022’den itibaren mevzuatta düzenlemelere gitti. MASAK’ın yetkileri genişletildi, kripto varlık platformlarına yönelik lisanslama ve kontrol hazırlıkları başlatıldı, finansal kuruluşların yükümlülükleri tekrar tanımlandı. 2023’teki son rapora bakıldığında Türkiye 40 tavsiyeyi kapsayan teknik ahenk değerlendirmesinde birden fazla alanda “büyük ölçüde uyumlu” ya da “uyumlu” bulunmuş olsa da sanal varlıklar alanında “kısmen uyumlu” notunu aldı. Haziran 2024’te ise Türkiye FATF’nin “artırılmış izleme süreci”nden çıktı.
HER ADIM ATILMALI
Geçen hafta FATF heyetinin bu bir yıllık süreçte atılan adımları pahalandırmak üzere Türkiye’ye geleceği açıklandı. Heyetin bu ay Ankara ve İstanbul’da temaslarda bulunarak kamu ve özel kesim temsilcileriyle birebir görüşmeler yapacağı, finans, bankacılık ve sanal varlık düzenlemeleri ile teknolojik uygulamaları inceleyeceği belirtiliyor.
Ekonomist İris Cibre, Türkiye’nin yine gri listeye girmemesi için özel bir gayret gösterildiğini belirtiyor ve şu yorumu paylaşıyor: “Bu listeye girilmesi, yabancı yatırımcı açısından hem direkt hem portföy olarak rahatsızlık yaratan bir ortam oluştururken ülke kredibilitesi açısından da büyük olumsuzluk yaratıyor. Listeye geri girmemek için her adım atılmalı. Son periyottaki operasyonlara da bu gözle bakılabilir.”
Prof. Sinan Alçın da bahis ve şike soruşturmaları ile Borsa İstanbul’da ortaya atılan manipülasyon argümanlarına ait incelemelerin, mali hatalara karşı aksiyon alındığını gösterme hedefi taşıdığını belirtiyor. Alçın, “Uluslararası yatırımlara uygunluk için mali hatalarla kontaklı alanlarda mevzuat ve uygulamanın kâfi seviyede test edilmesi gerekiyor.”
Ekonomist Arda Tunca ise Türkiye’nin milletlerarası finans sisteminde gri listeyle gündem olmasının başlı başına düşündürücü olduğunu vurguluyor: “Asıl konuşulması gereken, neden bu cins listelere girildiği ve ekonomik inancın neden kalıcı olarak tesis edilemediğidir. Kısa vadeli sermaye girişlerine değil, üretim, hukuk ve kurum temelli bir istikrar vizyonuna yönelmedikçe bu tartışmalar ortasında sıkışmaya devam edilecek.”
Yorum Yap